Κυριακή 13 Αυγούστου 2017

Η αθεΐα στην ελληνική κοινωνία, δύο προσεγγίσεις



Φωτο από εδώ (δεν έχει σχέση και δεν ταυτίζομαι 100%, αλλά κάτι μου έλεγε η φωτο)


Στο ιστολόγιο Αθεΐα, το οποίο μας γνώρισε ένας φίλος (τον ευχαριστώ από καρδιάς), δημοσιεύεται η παρακάτω μελέτη:
Η αθεΐα στην Ελληνική κοινωνία: Διαρρηγνύοντας την αλυσίδα της θρησκευτικής μνήμης και η ανάδυση της άθεης ταυτότητας

Η μελέτη αυτή καταδεικνύει ότι το ποσοστό ορθόδοξων χριστιανών στη χώρα μας δεν είναι πλέον 95%, όπως έχει επικρατήσει να λέμε, το δε ποσοστό Ελλήνων που αυτοπροσδιορίζονται ως άθεοι διαρκώς αυξάνεται.
Προσκαλώ σε μια συγκριτική μελέτη με το παρακάτω άρθρο, που βλέπει το ζήτημα από χριστιανική σκοπιά και ξεκινά με την ίδια παραδοχή, μάλιστα ανεβάζει το ποσοστό των αθέων (διαφόρων αποχρώσεων) πολύ ψηλότερα από το προηγούμενο:
Το φαινόμενο της αθεΐας στη σύγχρονη Ελλάδα – Μια προσέγγιση 

Εφιστώ την προσοχή στα αίτια της αθεΐας, όπως περιγράφονται στο συγκεκριμένο άρθρο, που δεν έχουν σχέση με κάποια πρόοδο στην επιστημονική γνώση ή στην καλλιέργεια του "ορθού λόγου" (υπόψιν ότι πάμπολλοι επιστήμονες ήταν και είναι πιστοί, καθώς και ότι την αξία του "ορθού λόγου" οι Διαφωτιστές την έμαθαν από τους σχολαστικούς ρωμαιοκαθολικούς θεολόγους/φιλοσόφους).

Θα ήθελα εξάλλου να σχολιάσω δύο σημεία της καταληκτήριας παρατήρησης του συντάκτη της πρώτης μελέτης. Γράφει:
Το αρχικό αποτέλεσμα της έρευνάς μου είναι ότι οι Έλληνες άθεοι των οποίων η ανατροφή έλαβε χώρα σε Ορθόδοξο χριστιανικό περιβάλλον αποφάσισαν να διαρρήξουν την αλυσίδα της θρησκευτικής μνήμης και να αλλάξουν τη θεωρούμενη εθνική Ορθόδοξη χριστιανική ταυτότητα σε κάποια στιγμή της ζωής τους, ακολουθώντας διαφορετικές πορείες. Ωστόσο, όπως απεδείχθη, κατόπιν μιας αρχικής φάσης -αυτής της απόρριψης της ορθόδοξης ταυτότητάς τους- κατευθύνθηκαν προς την πορεία σχηματισμού της άθεης ταυτότητας. Αυτό σημαίνει ότι η συντριπτική πλειονότητα αναστοχάστηκε επί πλήθος θεμάτων, πιο συγκεκριμένα το νόημα της ζωής και την ηθική, χτίζοντας κατ’ αυτόν τον τρόπο μια ξεχωριστή άθεη ταυτότητα η οποία δεν ορίζεται πλέον αποκλειστικά από αντι-ορθόδοξη στάση και συμπεριφορά. 
Δεν είναι εύκολο να υποστηρίξουμε εάν υπάρχουν περισσότεροι άθεοι στην Ελλάδα προς το παρόν, ή εάν άρχισαν πλέον να εκφράζονται ανοιχτά, ή και τα δύο. Η αλήθεια είναι ότι η αθεΐα στην Ελλάδα ακόμα διανύει τη νηπιακή της ηλικία εν αντιθέσει με άλλες δυτικές κοινωνίες και αυτό επίσης ισχύει και για την επιστημονική της μελέτη.

Το σχόλιό μας:
α) Προσωπικά, ισχυρίζομαι ότι οι πρώην ορθόδοξοι και νυν άθεοι, που επικαλείται ο συντάκτης, όσο κι αν "αναστοχάστηκαν" τούτο ή εκείνο, απλώς έπεσαν θύματα συγκεκριμένων προκαταλήψεων και παρανοήσεων. Ας μην ξεχνάμε ότι πλήθος άθεων μετά από ανάλογο "αναστοχασμό" πίστεψαν στο Θεό ή και έγιναν ορθόδοξοι χριστιανοί.
β) Η εθνική, για μας τους Έλληνες (και τα λοιπά ιστορικά ορθόδοξα έθνη), ορθόδοξη χριστιανική ταυτότητα δεν είναι απλώς "θεωρούμενη", αλλά πέρα για πέρα αληθινή (να, δες εδώ). Η μετοχή μας σε αυτήν απλώς ακολουθεί τη φθίνουσα πορεία της μετοχής των σημερινών Ελλήνων σε όλα ανεξαιρέτως τα στοιχεία της ελληνικής πολιτισμικής παράδοσης και κληρονομιάς. Όπως δηλαδή έχουμε ξεχάσει και ξεγράψει (πλην φολκλορικών εκφράσεων) γενικά τον παραδοσιακό τρόπο ζωής της ελληνικής κοινωνίας (και κοινότητας), έτσι ξεχνάμε και ξεγράφουμε και την Ορθοδοξία. Πρόκειται για ένα από τα σημεία της γενικότερης πολιτισμικής μας αλλοτρίωσης και αμερικανοποίησης και τίποτε άλλο.

Τώρα, αν κάποιος φίλος μπλογκοναύτης - ασχέτως θρησκευτικών πεποιθήσεων - θεωρεί ότι αυτή η ελληνική πολιτισμική παράδοση και κληρονομιά είναι μόνο γουρουνοτσάρουχα, αγράμματοι δεισιδαίμονες και γονείς που ρίχνουν χαστούκια, φέρνω ως μάρτυρες υπερασπίσεως τον Ελύτη και το Σεφέρη, που αξιοποίησαν στο έπακρο την ομορφιά της, στον τομέα τους βέβαια. Θα μπορούσα να φέρω πλείστους, απ' όλους τους τομείς της ζωής, του πολιτισμού και της κοινωνίας, αλλά αρκούμαι σε αυτούς.
Ομοίως, έχω και πολλούς μάρτυρες κατηγορίας κατά του σύγχρονου τρόπου ζωής, του καπιταλισμού, του φιλελευθερισμού, της νεοαποικιοκρατίας, της παγκοσμιοποίησης και, μια λέξη της μοδός, της ομογενοποίησης. Χρειάζονται καν;
Όλοι οι λαοί στην εποχή μας ανακαλύπτουν τις ρίζες τους. Συνήθως εμείς τους βλέπουμε με σεβασμό και διαπιστώνουμε τη σοφία, την οικολογική ευαισθησία και το ήθος των διαφόρων πολιτισμικών παραδόσεων όπου γης. Τις δικές μας ρίζες (ή μήπως μόνο τις χριστιανικές;) μάλλον τις περιφρονούμε, χωρίς να τις γνωρίζουμε και πιο πολύ χωρίς να τις καταλαβαίνουμε.

Θα κλείσω με κάποια ακόμη ποστάκια, μικρά κερασματάκια, μια και μπήκατε στη σπηλιά μας:
«Παιδιά χωρίς Θεό»: ιστοσελίδα για την προώθηση του αθεϊσμού στα παιδιά (εκεί και αρκετές παραπομπές σε αναρτήσεις με τις θέσεις μας για την ύπαρξη του Θεού, την ηθική κ.τ.λ.) 
Η βιομηχανική επανάσταση και εμείς, σχετικά με το μοντέρνο τρόπο ζωής.
Θεόδωρος Ι. Ζιάκας: Η γνώμη μου για το Χριστό: ένας άθεος που αναστοχάστηκε κι αυτός...
Νεανικές διαδρομές - Ώριμοι προορισμοί (Η Μεγάλη Ανατροπή): ένας Έλληνας βουδιστής που αναστοχάστηκε. 
Δε μπορώ να μη βάλω και αυτό: Ουγκάντα – Κένυα: Η συμβολή της Ορθόδοξης Εκκλησίας στον αγώνα για την ανεξαρτησία της Αφρικής
Ας σταματήσω, γιατί δυσκολεύομαι ν' αντισταθώ και θα συσσωρεύσω κι άλλα...
Ευχαριστώ.
Δόξα τω Θεώ.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου