Τετάρτη 31 Αυγούστου 2016

A Noetic Life


Glory 2 God for all things

Eskimos really do have over 50 words for snow. In total, there are around 180 words for snow and ice. There is “aqilokoq” for “softly falling snow” and “piegnartoq” for “the snow [that is] good for driving a sled.” There is also “utuqaq,” which means, “ice that lasts year after year” and “siguliaksraq,” the patchwork layer of crystals that forms as the sea begins to freeze; and “auniq,” ice that is filled with holes, like Swiss cheese. The reason, of course, is simple. If the information about snow and ice are a matter of survival, human beings develop a vocabulary sufficient to cover their need. They also develop a keen eye for snow and ice. They do not see better or different than anyone else, but they pay attention to certain things that others would ignore.

This simple reality can also be applied to the words of our spiritual life. Modern language can make a distinction between high-definition television and ultra-high definition, or even super ultra-high definition (this latter being so extreme in its resolution that an Eskimo could use it to classify snow). We even have words for sub-atomic particles. But modern language is extremely impoverished in its spiritual vocabulary. The culture has been overwhelmed by the ideas and concepts of psychology, pushing aside an entire vocabulary of human experience. Some of the words of classical Christian experience disappeared long before the modern period (and that is a different story).
Where words are absent, the ability to perceive is reduced. Language and perception work together. There are many things you cannot see until you are taught to see them. Having words for such things is part of the process of learning to see.

A key word from classical Christianity is the Greek term “nous,” and its adjectival form, “noetic.” Western translators early on translated the term as intellectus, which in its English forms is simply incorrect. Modern translators vary in translating it as either “mind” or “heart.” Neither of these is accurate, and both can be misleading in the extreme. Increasingly, some writers are simply choosing to use the word in its original form (my preference).
All of this is by way of introduction. The fact that our modern vocabulary doesn’t have an actual word for what the Fathers meant when they wrote about noetic perception, or when they said that the “nous should descend into the heart” (very important and common phrases), does not mean that what they are describing is closed to us, but does indicate that it is a reality which we largely ignore, like the incredible variety within snow and ice. It’s there, but we fail to see it.

Our culture champions the mind. We think of ourselves as far more brilliant than those who lived in the past and certainly more aware and understanding of the processes and realities of the world around us. In short, we think we’re the smartest people who have ever lived. In point of fact, we have narrowed the focus of our attention and are probably among the least aware human beings to have ever lived.
Our narrowed focus is largely confined to two aspects: the critical faculty and emotions. The critical faculty mostly studies for facts, compares, judges, measures, and so forth. Emotions run through the varieties of pleasure and pain, largely pairing with the critical faculty to maximize pleasure and minimize pain. This way of experiencing the world is largely the result of living in a consumerist culture. We not only consume things – we are constantly under a barrage of information geared solely towards consumption. We consume everything. Information is more than information – it is information for the purpose of consumption. Even religious notions are governed by consumption. We “like” or “don’t like” Church. We find it useful, or of no interest. People are even known to “shop” for Churches.

The nous is not a faculty of consumption. It is a faculty of perception, particularly of spiritual perception. The modern struggle to experience God often fails because it is carried out by consumers. God, the true and living God, cannot be consumed, nor can He be known by the tools of consumption. Consumerist Christianity peddles experience and ideas about God. It has little or nothing to do with God Himself.
I occasionally use kinesthetic experiences to describe the nous. The knowledge we have of riding a bicycle is not critical knowledge. You cannot think your way into the knowledge of riding. Playing the piano is a similar experience. My reason for citing these forms of knowledge is to point to the fact that we already have some experience of non-consuming knowledge. Interestingly, kinesthetic knowledge is not solely in the head. My fingers “know” how to play the piano. My whole body rides a bicycle.

The Fathers often locate the nous in the heart – the physical heart. By this we should understand that the knowledge of noetic experience extends beyond the brain and rests more generally in the very center of our body, in every fiber of our being. Most importantly, it is not a part of the critical faculty. It is a means of perception and knowledge, but not the means of judging, weighing, measuring, comparing, etc. It is much closer to observation (though most modern people only engage in consumer observation).
Vladimir Lossky, the great 20th century Russian theologian, says:
Knowledge is given to us by faith, that is to say, by our participatory adherence to the presence of Him Who reveals Himself. Faith is therefore not a psychological attitude, a mere fidelity. It is an ontological relationship between man and God, an internally objective relationship…
“Participatory adherence” is the key phrase in this description. It is a noetic awareness that does not stand outside what it observes. It is a sympathetic observation in which we ourselves are open and vulnerable to what we perceive.

An example.
You meet a stranger. The most common approach is to immediately engage the critical faculty. We make observations and judgments almost instantly. Emotional triggers may encourage us to make immediate decisions. We may react in such a way as to be guarded or skeptical, or attracted, or even disinterested. In many ways, we are “consuming” the stranger.
Imagine, instead, that you meet a stranger and completely suspend judgment. You do not compare them, categorize them, or measure them in any way. You refrain as much as possible from engaging emotional reactions. Rather, you are simply attentive, observing them with an awareness that does not judge. Imagine at the same time that you not only observe them in such a manner, but that you fully engage your own willingness to see them sympathetically while being willing to allow them into your own life. This is something of what Lossky means by a “participatory adherence.”
But how is this practiced with regard to God?

God is not a static object. He is personal and therefore acts in freedom. We can know or perceive Him because He makes Himself known. By and large, people in our culture are looking for a God who can be experienced by the critical faculty. In short, we want a God whom we can consume. Do I like Him? Do I want Him? Will I give Him my life? Do I choose Him? This is largely accomplished by substituting the idea of God for God Himself.
I knew a woman who was a self-professed non-believer, though she was willing to believe. Her husband began bringing her to my parish. She attended faithfully for a period of time. One day she asked to meet with me and told me her story. With tears she said she had been in the Church during a service. She was looking at the icon of Christ on the iconostasis. “Why do I not know you?” she asked quietly. “And then I did,” she said. There was no argument, no promise of experience. There was, however, a “participatory adherence.” She was there and she was there repeatedly. Her question was not a critical examination. If anything, it was a cry of love though she had little hope of an answer.

The tradition uses two other words that are important in this perception. One is hesychia, translated “silence” or “stillness.” The second is nepsis (adjective, neptic), often translated “sobriety,” or “attentiveness.” These are noetic expressions, describing the stillness and attention that are generally required for the nous to perceive what is around it. That stillness is not quite the same thing as peace and quiet. It also indicates refraining from our various agendas. Nepsis is an attentiveness that avoids the distractions of the various passions (anger, lust, greed, envy, etc.).
We can know God because He wills to make Himself known. But noetic living is not a technique, per se. It simply describes the proper grounding for the spiritual life. Thus, whether reading Scripture, praying, attending a service, or simply being still, we actively and quietly offer ourselves to God. We should not expect this to automatically produce some wonderful result (it’s not a technique). But as we engage in these activities with the right mind (noetically, neptically, hesychastically) we do indeed learn to perceive God. We learn to be aware of what our nous perceives.

This is, of course, much more successfully learned with good guidance (such as from a priest or monk, or someone who has knowledge of these things – and not all priests or monks do). Many people simple stumble into this and never have words to describe it. It is a perfectly natural thing.
If there were anything that a Christian could practice that would help nurture this aspect of their life, it would be refraining as much as possible from the consumerism of our culture. It teaches us habits that are very destructive to our souls. Instead, we should practice generosity and kindness, and give ourselves over to the care of God rather than the spirit of shopping. You cannot serve God and mammon.
In the Orthodox service, those attending frequently hear the priest or deacon intone: “Wisdom! Let us attend!”
Let us attend. Indeed.

I offer an afterthought. One means of practicing “participatory adherence” is to say “yes.” And, another word for “participatory adherence” might be “love.”

Filed Under: Conversion, Knowledge of God, Modernity, Reflections, Union with God

Fr. Stephen is a priest of the Orthodox Church in America, serving as Rector of St. Anne Orthodox Church in Oak Ridge, Tennessee. He is also author of Everywhere Present and the Glory to God podcast series.

Δευτέρα 29 Αυγούστου 2016

Асан Капузеев, a "Russian Orthodox Turk": "There are entire Turkish people, who are Christians"...


From the comments below this video:
"In Assyrian Land and in Central Asia live Orthodox Turks."
"Turkish tribes for centuries in the Russian Empire took Orthodoxy. There are entire Turkish people, who are Christians. There are saints of Turkish origin and Bulgarian Abram Peter Odynsky."

"N": please, see our tag about Islam.

From the channel of the Асан Капузеев in YT:
The preaching of Christians in Russia:

Γιατί σταμάτησα να βλέπω πορνό


lifo.gr
Άρης Δημοκίδης

Αυτός είναι ο Ran Gavrieli. Ζει στο Τελ Αβίβ και σπούδασε στο Εργαστήριο Σπουδών Φύλου του Πανεπιστημίου του Τελ Αβίβ.
Είδα πριν χρόνια το βίντεο της ομιλίας του με τίτλο "Γιατί σταμάτησα να βλέπω πορνό". Σε κάποια σημεία συμφωνώ, άλλα μου μοιάζουν υπερβολικά. Άνοιξε πάντως την κουβέντα, μέσα απ' την προσωπική του εμπειρία ως πρώην θεατή.
Εκτός των άλλων υποστηρίζει:

*Η πορνεία [μπροστά στην κάμερα ή όχι] δεν είναι το παιδικό όνειρο κανενός. Είναι πάντα αποτέλεσμα προβλημάτων και δυστυχίας. Άρχισα να το αντιλαμβάνομαι αυτό σταδιακά, όταν ως εθελοντής δούλεψα με ανθρώπους απ' τη βιομηχανία του σεξ, πολλοί απ' αυτούς θύματα trafficking. Aλλά επίσης, δε χρειάζεται να δουλέψεις σε οίκους ανοχής, στο πεζοδρόμιο ή κάτω από γέφυρες, για να καταλάβεις πώς δουλεύει ο μηχανισμός του πορνό.

*Το πορνό δεν έχει καμία σχέση με την erotica και την υγιή σεξουαλική επικοινωνία. Ο άντρας εξουσιάζει τη γυναίκα - αυτή είναι η ουσία του πορνό. Η ελεύθερη βούληση των γυναικών εξαφανίζεται, πρέπει να παίζουν το ρόλο των σεξουαλικών αντικειμένων των ανδρών.

*Το πορνό δεν έχει σχέση με την ελευθερία του λόγου, αλλά με την σεξουαλική εκμετάλλευση που συχνά συνεπάγεται την εξαναγκαστική εκπόρνευση, το εμπόριο γυναικών, το βιασμό. Για κάθε μια γνωστή πορνοστάρ που "επέζησε" και είναι σήμερα πετυχημένη σε άλλους τομείς, έχουμε χιλιάδες κορίτσια και γυναίκες που δεν τα καταφέρνουν. Κυριολεκτικά μιλάω. Η βιομηχανία του σεξ τις διαλέγει, και μετά τις πετάει σα στυμμένες λεμονόκουπες, στέλνοντάς τες στα μπουρδέλα, στο πεζοδρόμιο, στα "ινστιτούτα" μασάζ. Γιατί πολλές απ' αυτές πεθαίνουν πριν τα πενήντα τους σε χώρες που ο μέσος όρος θανάτου είναι τα 75; Τέσσερις βασικοί λόγοι: Ναρκωτικά, Σεξουαλικώς Μεταδιδόμενα Νοσήματα, δολοφονία από πελάτη/νταβατζή/γκόμενο - και αυτοκτονία.

*Όταν κάθομαι μπροστά στο λάπτοπ μου, στην ασφάλεια του σπιτιού μου και βλέπω πορνό, ακόμα κι όταν δεν πληρώνω γι' αυτό, δημιουργώ ζήτηση. Κι όπου υπάρχει ζήτηση θα υπάρχει και προσφορά! Αν βλέπω μαύρες ώριμες γυναίκες, κάποιος θα γίνει νταβατζής μιας μαύρων ώριμων γυναικών. Αν έβλεπα 18χρονες Ασιάτισσες, κάποιος μέσω trafficking τρέχει ήδη να μαζέψει 18χρονες Ασιάτισσες για να γυρίσουν κι άλλα φιλμ. Έβλεπα κολλεγιοκόριτσα των ΗΠΑ; Ισραηλινές γυναίκες; Παλαιστίνιες; Τα κατακάθια της Γης τρέχουν ήδη για να τις βρουν, να τις εξωθήσουν σε πορνεία on-camera.

Ολόκληρη η σχετικά σύντομη ομιλία του στο TEDxJAFFA:


Παρακαλώ, αν θέλετε, δείτε επίσης:

Σημειώσεις για τη σεξουαλική πείνα μας και τον ελεύθερο έρωτα
Λύσε με! 'Γιατί πέταξα τις χειροπέδες του σαδομαζοχισμού' 
Σκλάβες του σεξ στην Ευρώπη – Μαύρες σκλάβες στην Ελλάδα
Η πιο sexy απ' όλες...
Σεξ στην εφηβεία

Κυριακή 28 Αυγούστου 2016

ΨΥΧΗ ΚΑΙ ΧΡΙΣΤΟΣ ΜΑΣ ΧΡΕΙΑΖΟΝΤΑΙ


ΒΗΜΑΤΑ



Τα τελευταία χρόνια, από τα σχολικά βιβλία της Ιστορίας, οι νέοι μαθαίνουν ότι η Ορθόδοξη Εκκλησία ήταν αντίθετη στο πνεύμα του Ευρωπαϊκού Διαφωτισμού.

Εμφορούμενη δήθεν από φόβο για τη θέση της στη ζωή των υπόδουλων Ελλήνων και από πνεύμα υποταγής στους Τούρκους, αρνήθηκε την παιδεία, την επιστημονική πρόοδο, τον προσανατολισμό του υπόδουλου Γένους στον αγώνα για ελευθερία.

Θα ήταν βέβαια αρκετό οι προκατειλημμένοι έναντι της πίστης συγγραφείς να διαβάσουν έναν κατάλογο με τους διαπρεπέστερους λογίους του Νεοελληνικού Διαφωτισμού, αυτούς που έκαναν γνωστό στον υπόδουλο Ελληνισμό και ιδιαίτερα στους νέους τα επιτεύγματα τόσο της παιδείας όσο και των επιστημών, που ο Διαφωτισμός στην Ευρώπη έφερε. Οι περισσότεροι λόγιοι ήταν κληρικοί. Και τα ελληνικά σχολεία ιδρύονταν με γράμματα και άδεια του εκάστοτε Οικουμενικού Πατριάρχη.

Ξεχωριστή η μορφή του Αγίου Κοσμά του Αιτωλού. Έργο ζωής του η ίδρυση σχολείων. Το να μιλούν οι Έλληνες τα ελληνικά και να μην αφήνονται στην ευκολία της χρήσης της τουρκικής γλώσσας. Το να κρατήσουν τις πνευματικές ρίζες και την ταυτότητά τους. Την έγνοια για την ψυχή και τον Χριστό. Ήξερε ο Πατροκοσμάς ότι κρατώντας τη θρησκευτική πίστη παρέμεναν Έλληνες οι νέοι. Γιατί η θρησκευτική ταυτότητα ήταν το διαφοροποιητικό στοιχείο. Μόνο έτσι θα παρέμενε άσβηστη η δίψα για ελευθερία. Αν ο νέος έχανε την ψυχή του, θα έχανε οριστικά και την ελπίδα να διαχειρίζεται ο ίδιος τη ζωή του. Και ο νυν αιώνας θα έφευγε και η σωτηρία.

Διδάχος του Γένους ονομάστηκε ο Πατροκοσμάς. Επισφράγισε το παιδευτικό και αφυπνιστικό του έργο με την σταθερότητα στη χριστιανική πίστη, παρότι αυτή τον οδήγησε στο μαρτύριο. Και χωρίς να κάνει κήρυγμα για την επιστήμη και το άνοιγμα στους νέους ορίζοντες, διέσπειρε στο λαό κατά τις περιοδείες του μία βασική αρχή του Διαφωτισμού: την καθολικότητα της παιδείας. Οι αρνητές της προσφοράς της Εκκλησίας τον θεωρούν εξαίρεση, καθώς δεν μπορούν να τον διαγράψουν από το προσκήνιο. Όσοι όμως μπορούν να δούνε νηφαλιότερα, καταλαβαίνουν ότι τα διδάγματά του και ο τρόπος ζωής του έχουν μεγάλη αξία για τους σύγχρονους νέους.

Σε μία εποχή ανερμάτιστη, στην οποία συνθηκολογήσαμε με την αποδοχή μιας ταυτότητας που δεν ταιριάζει στις ρίζες μας και μας αλλοτριώνει, ο Πατροκοσμάς μας ξαναδείχνει τι σημαίνει να νιώθουμε ότι έχουμε ψυχή. Δηλαδή να βάζουμε ως προτεραιότητές μας την αγάπη και όχι τη χρησιμοθηρία. Την αλήθεια και όχι την υποκρισία. Τη θυσία και όχι το δικαίωμα. Το να μην αδικούμε. Το να ελπίζουμε στην αιωνιότητα και να μην παραδιδόμαστε στο εφήμερο. Το να μη νικιόμαστε από τη γνώμη των άλλων.

Σε μια εποχή αδιαφορίας, αθεΐας και πρόκλησης ο Πατροκοσμάς μας δείχνει τι σημαίνει να πιστεύουμε στον Χριστό. Η πίστη δεν μας κάνει επιλογείς της απαιδευσίας, ούτε μας εγκλωβίζει στο παρελθόν. Μας αφήνει να ανοιχτούμε στο πρόσωπο του συνανθρώπου, προς τον οποίο θα έπρεπε να απευθύνεται ο τελικός σκοπός της γνώσης. Είναι η μοναδική γνήσια οδός προς την ελευθερία της καρδιάς, που συνεπάγεται την ελευθερία της ύπαρξης. Γι’ αυτό και χωρίς θρησκευτική ταυτότητα δε θα παραμείνουμε Έλληνες. Το ίδιο και χωρίς γλώσσα, όπως την περιθωριοποιούμε.

Ας βοηθήσουμε τα μηνύματα αυτά να αντισταθμίσουν την προκατάληψη που η πίστη συναντά! 


π. Θεμιστοκλής Μουρτζανός
Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «Ορθόδοξη Αλήθεια»
Στο φύλλο της Τετάρτης 24 Αυγούστου 2016

Και:

"Παιδιά χωρίς Θεό": ιστοσελίδα για την προώθηση του αθεϊσμού στα παιδιά
Στο στέκι του Πατροκοσμά
Άγιος Φανούριος: υπάρχει ή είναι ο άγιος Γεώργιος;...
Ο καλύτερος φίλος του Ηρώδη!...
Μωυσής, ο Μαύρος Διδάσκαλος

Σα να μην υπάρχει Θεός...


Σχόλιο στο Ευαγγελικό Ανάγνωσμα της Κυριακής 28 Αυγούστου 2016 (Ματθ. ιζ΄ 14-23) - ΚΥΡΙΑΚΗ Ι΄ Ματθαίου


Ιάσων Ιερομ. Ιερά Μητρόπολις Νέας Ιωνίας
ΠΡΟΣΚΥΝΗΤΗΣ

Αν πάρουμε ευθεία την Δεκελείας προς Μεταμόρφωση και απ’ την άλλη τη λεωφόρο Ηρακλείου προς τα πάνω, όλο και κάποιο λόφο, όλο και κάποιο ύψωμα θα βρούμε. Ας πάμε λοιπόν, κι ας μαζευτούμε, όλοι εμείς που καλούμαστε χριστιανοί. Ας κοιτάξουμε γύρω-γύρω τα βουνά και στο όνομα του Ιησού Χριστού να τους πούμε να μετακινηθούν.


Και για να δούμε τελικά ότι πίστη δεν έχουμε, ας μη τρέξουμε στα βουνά. Ας κοιτάξουμε τις γειτονιές μας και τους δρόμους που ζούμε. Ακόμα και τις πλατείες στις οποίες στέκουν οι εκκλησιές μας. Γιατί αν είχαμε πίστη, αυτή θ’ ακτινοβολούσε. Θα περπατάγαμε στο δρόμο και θα δίδασκε ακόμη και το βάδισμά μας. Θ’ αλλάζαμε τον κόσμο, σηκώνοντας τις αμαρτίες των αδελφών μας. Και για την καθημερινή κατάσταση που μας κατατρώγει, δεν θ’ αναζητούσαμε να ρίξουμε τις ευθύνες αλλού. Θα τηνε κοιτάζαμε κατάματα.

Ας δούμε το παράδειγμα κάποιου που όντως μετακινούσε βουνά. Λέει ο Γέρων Παΐσιος: “να προσεύχεστε και να λέτε ότι εγώ Κύριε για τα πάντα φταίω. Σίγουρα, ένας ελεύθερος άνθρωπος από τα δεσμά της ύλης, ο Άγιος Παΐσιος, δεν θα μιλούσε ενοχικά. Τούτο δεν θα μαρτυρούσε ελευθερία Χριστού… Κοιτάζει όμως μέσα απ’ την Αγάπη: ναι, φταίω γιατί δεν αγωνίστηκα όσο πρέπει για το κακό που επικρατεί, φταίω γιατί δεν αγάπησα τον άλλον παραπάνω από τον εαυτό μου, φταίω γιατί δεν προσευχήθηκα γι΄ αυτόν!

Διδάσκουν οι πατέρες της ερήμου πως η προσευχή όταν χαρίζεται από τον Θεό, μεταμορφώνει το ίδιο μας το παρακάλι. Πρώτα θα πεις: Κύριε Ιησού Χριστέ, ελέησόν με. Κι έπειτα, αφού αγωνίζεσαι να είσαι ενωμένος με τον Χριστό, ενώνεσαι και με τους αδελφούς σου. Έτσι, το “ελέησόν με”, γίνεται “ελέησον ημας”. Ένωση με τον Χριστό, με τον αδελφό σου, μ’ ολάκερη την Κτίση.

Οι μοναχοί είν’ οι καλύτεροι καθηγητές. Μα, η δική μας πίστη; Πάμε στα απλά: εδώ μας λένε να ευχόμαστε για όποιον μας διώκει κι εμείς τσινάμε. Το βρίσκουμε δύσκολο. Βγαίνουμε από την εκκλησία, έχοντας τραφεί και ποτιστεί από Χριστό… Τι γίνεται; Γυρνάμε σπίτι, στις δουλειές μας, στις μέριμνες. Πού είναι το δώρο της Ευχαριστίας; Αφήνουμε περιθώριο στον άλλον; Εδώ, δώσαμε χώρο στον ίδιο τον Θεό. Κοιτάμε να παγιωνόμαστε κάτω από ρόλους, έχοντας μια ιδέα για τον εαυτό μας: “εγώ είμ’ αυτός και δεν αλλάζω”… μα, πριν λίγο κοινωνήσαμε! Είμαστε ενωμένοι μ’ Αυτόν που ενώνει ό, τι απομακρύνεται: απ’ τον Ιουδαίο ως τον Έλληνα, τον δούλο ως τον ελεύθερο. Σα να λέμε: τον Έλληνα με τον ξένο, τον χριστιανό με τον μη, τον πλούσιο με τον φτωχό.

Δεν χρειάζεται να τεστάρουμε τους εαυτούς μας στα βουνά. Η πίστη ανθεί, όπως ο καρπός του σιναπιού. Να παρακαλάμε τον Θεό να μας δώσει τόση πίστη, όση ο τόσος δα μικρός καρπός. Γιατί κι αυτό λίγο δεν είναι. Χάρισμα του Αγίου Πνεύματος που σε ενότητα καλεί τους πάντες. Πίστη σα κόκκο σιναπιού: αυτό το λίγο, φτάνει ώστε να μας κάνει να μην περιφρονούμε. 


Αυτό το λίγο, εκεί που πάμε ν’ αυτο-στυλωθούμε για να δούμε τους άλλους αφ’ υψηλού, μας κατεβάζει στην αλήθεια. Αυτό το λίγο είναι που μας κάνει να ζούμε, να ζούμε με τους άλλους, να τους κοιτούμε αληθινά και μη λυπόμαστε ή περιφρονούμε, ακριβώς γιατί μονάχα αγαπάμε.
Αυτό το λίγο μας λείπει σαν αισθανόμαστε υπεροχή, λες κι ο άλλος δεν έχει αξία, βίωμα ή εμπειρία. 


Καθημερινά -ο καθένας μέσα του ξέρει- πως απλώς ο άλλος δεν μας αφορά, σαν να ‘μαστε ‘μεις και κανένας άλλος επί γης. Μάταια ομολογούμε Χριστό, σα να μην υπάρχει Θεός: Τον αντικαταθιστούμε, μες το κεφάλι μας, με τον εαυτό μας.
Κι ούτε σινάπι κι ούτε τίποτε: “ω γενεά άπιστος και διεστραμμένη” που δίνεις στον Χριστό φιλήματα Ιούδα!


Και:   

Αυτό που δεν γράφει στους τοίχους είναι ότι... 
Κύριε... μήπως είστε ο Χριστός; 
"Θέλω να γίνω Χριστιανός…"
Ένα μυστήριο που μας κυνηγάει από παιδιά 
Ο Χριστός στο Club
Miley Cyrus - ή: γιατί επείγει να ενταθεί η Ορθόδοξη Ιεραποστολή στο δυτικό κόσμο...
 

Πάρε το Χριστό που σου δίνω και... φύγε (με πολλά links)
Ο νέος που καταράστηκε το Θεό - και έγινε ο π. Σεραφείμ Ρόουζ
Είσαι ο άνθρωπός μου; 
Αθέατα περάσματα

Τετάρτη 24 Αυγούστου 2016

Η Βάπτιση δεν είναι γιορτούλα. Είναι Μυστήριο μεγάλο!...

 
 
Η προετοιμασία

Φωτο από το Διαδίκτυο
Συνήθως οι φροντίδες που απορροφούν όλο το ενδιαφέρον αφορούν τις προετοιμασίες για πολύ δευτερεύοντα ζητήματα και μας διαφεύγει η προετοιμασία για το ίδιο το Μυστήριο. Προετοιμαστείτε για το μεγάλο γεγονός. Εμβαθύνετε στο νόημα του Μυστηρίου μέσα από την ανάγνωση ενός από τα τόσα αξιόλογα βιβλία που υπάρχουν. Προσευχηθείτε θερμά για τον κορυφαίο αυτό σταθμό της ζωής του παιδιού σας. Επιδιώξτε να εξομολογηθείτε στον πνευματικό σας και ετοιμαστείτε να κοινωνήσετε στη θεία Λειτουργία εκείνης της ημέρας. Η πρώτη Εκκλησία όριζε ως ημέρα νηστείας την παραμονή του Βαπτίσματος.

Η Θεία Κοινωνία

Πολλοί χριστιανοί ζητούν μετά τη βάπτιση να κοινωνήσουν το νήπιο. Έτσι όμως όπως γίνεται σήμερα το βάπτισμα, εκτός θείας Λειτουργίας, αυτό δεν είναι δυνατό να γίνει. Πολλοί γονείς συνηθίζουν να το κοινωνούν τις επόμενες τρεις ή επτά Κυριακές και νομίζουν ότι αρκεί αυτό. Οι ίδιοι οι γονείς και ο ανάδοχος δεν κοινωνούν, ή ακόμη χειρότερα, οι ίδιοι έχουν να κοινωνήσουν από όταν ήταν συνομήλικοι με το βρέφος! Όμως η μετοχή όλων στη θεία Κοινωνία είναι έκφραση του γεγονότος ότι είμαστε χριστιανοί και ανήκουμε στη συγκεκριμένη κοινότητα-ενορία. Δεν είναι καλή και ευσεβής συνήθεια για τα μωρά. Είναι φανέρωση της συνειδητής ή όχι σχέσης μας με την Εκκλησία.

Και κάτι ακόμη. Το Βάπτισμα δεν είναι ληξιαρχικό συμπλήρωμα στα στοιχεία της οικογενειακής μας κατάστασης αλλά απόφαση ζωής κατά τον τρόπο που υποδεικνύει ο Χριστός. Δηλαδή αυτός που βαπτίζεται αποφασίζει να ζήσει τηρώντας το θέλημα του Χριστού και τις εντολές Του, αφού Τον εμπιστεύεται-πιστεύει (τον Χριστό) και τον έχει Κύριο της ζωής του και Ζωή του. Χωρίς αυτά, το Βάπτισμα μένει νεκρός τύπος που δεν τον αφήνουμε να ζωογονήσει την καρδιά μας και να την κάνει η χάρη του Θεού πηγή χαράς και ειρήνης και για μας τους ίδιους και για τους δικούς μας.

 

Τα Βαπτιστικά

Ειδικά καταστήματα πωλούν τα βαπτιστικά και οι γονείς με τον ανάδοχο τα διαλέγουν. Ωστόσο συμβαίνουν κι εδώ πράγματα απαράδεκτα, έξω από το ήθος της Εκκλησίας, που μάλιστα προσεγγίζουν πολλές φορές την ειδωλολατρία.

Οι προσκλήσεις. Όταν προσκαλούμε σε ένα μυστήριο της Εκκλησίας όπως είναι το Βάπτισμα, ανάλογο πρέπει να είναι και το προσκλητήριό μας. Η μορφή του. Το περιεχόμενό του. Δυστυχώς πολλά προσκλητήρια δείχνουν ματαιοδοξία στη μορφή τους και ασυγχώρητη ελαφρότητα στο περιεχόμενό τους. Οφείλουμε να προσέξουμε. Το προσκλητήριο θα πρέπει να δείχνει τη χριστιανική μας αντίληψη για το Βάπτισμα, στο οποίο προσκαλούμε συγγενείς και φίλους.

Τα δώρα. Υπάρχει η συνήθεια να προσφέρουμε κάτι (μπομπονιέρες) ως αναμνηστικό στους καλεσμένους μας. Κι εδώ ενεργούμε ως χριστιανοί. Και επιλέγουμε αναμνηστικά που έχουν κάποια σχέση με το μυστήριο. Καινοφανείς και απαράδεκτες είναι οι επιλογές ορισμένων γονέων -θύματα κι αυτοί της εμπορευματοποίησης των πάντων- που προσφέρουν αναμνηστικά, τα οποία δεν έχουν καμιά σχέση με την Εκκλησία.

Τα ρούχα του νεοφώτιστου. Σύμφωνα με τον συμβολισμό της Εκκλησίας είναι λευκά. Το λευκό χρώμα, όπως σημειώσαμε, συμβολίζει την καθαρότητα, το Άγιο Πνεύμα που έλαβε ο νεοφώτιστος. Σεβαστείτε αυτόν τον ιερό συμβολισμό και μην παρασύρεστε από ενδυματολογικές επιλογές που είναι άσχετες με το νόημα του μυστηρίου και τη σεβάσμια παράδοση της Εκκλησίας μας.

Τα μαρτυρικά. Είναι ο Σταυρός ή η εικόνα της Παναγίας. Τίποτε άλλο. Δυστυχώς έχει παρατηρηθεί να καρφιτσώνονται στα πέτα των προσκεκλημένων διάφορα αντικείμενα από… στρουμφάκια μέχρι κόκκαλα, δόντια, μάτια ή άλλα χαϊμαλιά, που δεν έχουν καμιά σχέση με την Εκκλησία και παραπέμπουν σε προλήψεις και δεισιδαιμονίες.

Ακόμη και ο σταυρός που φέρνουν για το παιδί, πολλές φορές μόνο σταυρό δεν θυμίζει. Είναι ασέβεια στην οποία δεν πρέπει από επιπολαιότητα να παρασυρόμαστε.

Το λάδι. Με αυτό χρίει ο ιερέας το παιδί πριν τη βάπτιση. Αποβλέπει στην προστασία του από κάθε δαιμονική ενέργεια. Με το ίδιο λάδι αλείφει το παιδί και ο ανάδοχος. Να είναι αγνό ελαιόλαδο και όχι νοθευμένο σπορέλαιο, σαν αυτά που πωλούν στα καταστήματα βαπτιστικών. Ό,τι χρησιμοποιούμε στη λατρεία πρέπει να είναι το καλύτερο.

Ο στολισμός. Το Βάπτισμα δεν είναι παιδική γιορτούλα που πρέπει να διακοσμηθεί ανάλογα! Δεν είναι υπόθεση λουλουδιών, μπαλονιών και φωτογράφων. Δεν πρόκειται να διακοσμήσουμε περιβάλλον και να απαθανατίσουμε περιστατικό της ζωής, αλλά να τελέσουμε το μυστήριο της ένταξης καινούργιου μέλους στο σώμα της Εκκλησίας του Χριστού.

Από εδώ

Γι’ αυτό λοιπόν:

1) Δεν διακοσμούμε ποτέ την κολυμβήθρα, αλλά ούτε και το ναό. Πολύ περισσότερο δεν έχουν θέση στο Ναό μπαλόνια και… αρκούδες. Τη διακόσμηση μπορούμε να την κάνουμε στο χώρο που τυχόν θα παρατεθεί γεύμα.

2) Το ίδιο ισχύει για τις φωτογραφήσεις και τα βίντεο τα οποία επιτρέπονται κατ’ οικονομίαν την ώρα του Μυστηρίου. Όμως οι επαγγελματίες ή οι ερασιτέχνες φωτογράφοι και λήπτες πρέπει να ενεργούν με διακριτικότητα, με σεβασμό προς το τελούμενο μυστήριο, χωρίς να ενοχλούν και χωρίς να μεταβάλλουν τον ιερό Ναό σε στούντιο.

Η παρουσία μας στο Μυστήριο. Συχνά γινόμαστε μάρτυρες απαράδεκτης συμπεριφοράς στο ναό κατά την τέλεση της βάπτισης. Ήρθαμε με τη θέλησή μας για ένα δικό μας άνθρωπο, για να προσευχηθούμε στο Θεό να στείλει τη χάρη του. Και αντί της προσευχής αυτό που παρατηρούμε είναι ο θόρυβος, οι συζητήσεις, ο ενδυματολογικός σχολιασμός, η αδιαφορία, οι άσκοπες μετακινήσεις.

Αν ζούσαμε άραγε στην εποχή του Κυρίου και μας προσκαλούσε να παραβρεθούμε στη βάπτισή Του στον Ιορδάνη, εκεί όπου έκανε αισθητή την παρουσία της η Αγία Τριάδα, με τι είδους εμφάνιση θα πηγαίναμε και με ποιο τρόπο θα στεκόμασταν και πως θα συμμετείχαμε; Και στη βάπτιση του παιδιού σας όμως θα επαναληφθεί το ίδιο συγκλονιστικό γεγονός! Στο όνομα της Αγίας Τριάδος βαπτίζεται! Το Άγιο Πνεύμα παρίσταται αοράτως. Εκείνο ενεργεί την πνευματική αναγέννηση του βρέφους.

Ο ιερός Ναός δεν είναι τόπος επίδειξης αλλά επικοινωνίας με το Θεό. Η ματαιοδοξία, η χλιδή, η εξεζητημένη έως και προκλητική ενδυμασία δεν συμβιβάζονται με τη χριστιανική μας ιδιότητα και προκαλούν την οργή του Θεού! Άλλωστε αποτελεί σχήμα οξύμωρο να ερχόμαστε στον ναό για να βαπτίσουμε το παιδί μας που σημαίνει να ντυθεί «ένδυμα αφθαρσίας» και την ίδια στιγμή εμάς με τη δική μας «ενδυμασία» και συμπεριφορά να προσβάλλουμε την ιερότητα του μυστηρίου και να προβάλλουμε την πνευματική γύμνια της ψυχής μας.

Πρακτικές επισημάνσεις. 1) Όπως τονίσαμε, όλα τα μυστήρια θα πρέπει να τελούνται στον ενοριακό ναό μας. Αν όμως για οποιοδήποτε λόγο είναι ανάγκη να κάνουμε τη βάπτιση του παιδιού μας σε άλλη ενορία, είναι απαραίτητο να ζητήσουμε από τον εφημέριο της ενορίας μας ένα χαρτί που λέγεται μεταβίβαση βαπτίσεως.
2) Η Έκκλησία δεν ζητεί αμοιβή για τη βάπτιση. Έχει όμως πολλές ανάγκες. Τις καλύπτουν τα παιδιά της τα φιλότιμα. Γι’ αυτό επικράτησε να προσφέρουν οι χριστιανοί στην Εκκλησία και στους ανθρώπους της ό,τι φιλοτιμούνται. Αυτά λέγονται «φιλότιμα» ή «τυχερά». Δεν είναι υποχρεωτικά. Είναι όμως άδικο να ξοδεύονται έξω από την εκκλησία αρκετές χιλιάδες, και όταν πρόκειται κάτι να δοθεί και στην Εκκλησία να δημιουργείται θέμα συζητήσεων και επικρίσεων. Άλλωστε, «ιλαρόν δότην» ζητεί η Εκκλησία. Όποιος δεν θέλει, δεν δίδει τίποτε.
3)Ο ιερέας σας χορηγεί πιστοποιητικό Βαπτίσεως για κάθε χρήση (Ληξιαρχείο, Σχολείο κ.λπ.).

Μετά τη Βάπτιση

Η απόλουση. Το νερό της κολυμβήθρας είναι αγιασμένο. Γι’ αυτό και δεν καταλήγει στην αποχέτευση αλλά στο χωνευτήρι του ναού. Το ίδιο πρέπει να γίνει και με τα νερά από το πρώτο μπάνιο του παιδιού σας μετά τρεις ημέρες, καθώς και τα πρώτα νερά από το πλύσιμο των ρούχων του τα οποία θα πλύνετε σε μια μικρή λεκάνη.
Αν πρακτικά δεν μπορείτε να τα φέρετε στο χωνευτήρι του ναού, τουλάχιστον αδειάστε τα στον κήπο για να απορροφηθούν στο έδαφος. Βλέπετε η ευλάβεια χωρίς να εκπίπτει σε τυπολατρία, γνωρίζει να προσέχει και τις λεπτομέρειες.

Από εδώ

Η θεία κοινωνία. Τα νήπια και τα μικρά παιδιά, βαπτισμένα και μυρωμένα, έχουν ανάγκη τη συχνή θεία Κοινωνία και όχι μόνο «τις τρεις επόμενες Κυριακές» μετά τη βάπτισή τους. Όταν τα φέρνετε τακτικά στο ναό για να κοινωνούν τους προσφέρετε από την τρυφερή αυτή ηλικία την ουράνια τροφή της ψυχής. Χαριτώνονται. Το σώμα και το αίμα του Χριστού τα φυλάσσει από κάθε κακό. Επίσης μαθαίνουν να ζούν ως παιδιά του Θεού, συνηθίζουν και δεν φοβούνται ούτε αντιδρούν, όπως συμβαίνει με κάποια παιδιά που οι μητέρες τα φέρνουν σπάνια για να κοινωνήσουν.

Η κατήχηση. Η ζωή προέρχεται μόνο από ζωή. Αυτό ισχύει όχι μόνο για τη βιολογία, αλλά και για την πίστη. Τη δική σας βιωματική πίστη καλείστε να μεταδώσετε στο παιδί σας και να την αυξήσετε.
Μέσα σ’ ένα χαρούμενο κλίμα εμπιστοσύνης και ελευθερίας, θα το μάθετε να κάνει το σταυρό του, να ψελλίζει τις πρώτες προσευχές του, θα του διαβάζετε όμορφες διδακτικές βιβλικές ιστορίες, θα βιώσει μαζί σας τον εκκλησιασμό, τη λειτουργική και μυστηριακή ζωή, το μυστήριο της πίστεως!

Αργότερα θα συνδέσετε το παιδί σας με την εκκλησιαστική κατήχηση της ενορίας σας και θα επιμεληθείτε τη συμμετοχή του στις κατηχητικές συνάξεις της ενορίας σας. Είναι ο χώρος όπου με την κατάλληλη διαπαιδαγώγηση, θα θωρακιστεί πνευματικά το παιδί σας και θα γνωρίσει τις αλήθειες της χριστιανικής πίστεως μας. Η σύνδεσή του επίσης με έναν καλό πνευματικό πατέρα θα το βοηθήσει να αποκτήσει μία υγιή και ισορροπημένη προσωπικότητα. Να γίνει ένας άνθρωπος του Θεού, ένας αληθινός άνθρωπος του Πνεύματος.

Αν σε κάποια από αυτά νιώθετε πως υστερείτε, η φροντίδα σας για τη χριστιανική ανατροφή του παιδιού σας σας δίνει την ευκαιρία να καταρτιστείτε και σεις πνευματικά, Αξιοποιείστε το μοναδικό προνόμιο που έχετε ως γονείς να ξαναγίνετε παιδιά μαζί με τα παιδιά σας και να μεγαλώσετε μαζί τους έχοντας την ωριμότητα των μεγάλων. Η διαπαιδαγώγηση του παιδιού σας κατά το θέλημα του Θεού θα γίνει η ομορφότερη και ιερότερη καθημερινή σας λειτουργία.

Η ονομαστική εορτή. Οι ορθόδοξοι δεν γιορτάζουμε τη βιολογική γέννησή μας όπως οι ξένοι στα γενέθλια, αλλά την πνευματική αναγέννησή μας που έγινε στη βάπτισή μας. Τα γενέθλια είναι συνδεδεμένα με το χρόνο και τη φθορά, ενώ η ονομαστική γιορτή συνδέεται με το όνομα του Αγίου που νίκησε το χρόνο και τη φθορά και ζεί στην αιωνιότητα. Η ονομαστική γιορτή ακόμη δεν είναι ατομική μας υπόθεση όπως τα γενέθλια, αλλά εκκλησιαστικό γεγονός, γιατί την ίδια ημέρα γιορτάζουν μαζί μας και πολλοί άλλοι πιστοί, αδελφοί μας, που έχουν το ίδιο όνομα μ’ εμάς· γιορτάζει ολόκληρη η Εκκλησία.

Ορθόδοξο ομαδικό βάπτισμα στην Τανζανία (από εδώ)

Αγαπητοί Γονείς.
Με αυτές τις επισημάνσεις σας προτρέπω και σας ενθαρρύνω:
—Να κατανοήσετε την πνευματική διάσταση του μυστηρίου του Βαπτίσματος. Η βάπτιση του παιδιού μας είναι μυστήριο της πίστεως- πράξη ιερή της Εκκλησίας και όχι κοινωνικό γεγονός. Να σεβαστείτε την ιερότητα της ώρας και να συμμετάσχετε όπως ταιριάζει σε συνειδητούς πιστούς.
—Το μυστήριο τελείται όπως η μακραίωνη και ευλογημένη παράδοση της Εκκλησίας καθορίζει. Και στα ουσιώδη και στα δευτερεύοντα. Όχι όπως εμείς νομίζουμε εσφαλμένα ή θέλουμε από ιδιοτροπία ή απαιτούμε με κίνητρο την κοσμικότητα.
Ολόψυχα σας εύχομαι η βάπτιση του παιδιού σας να αποτελέσει για σας και τους καλεσμένους σας μια ευλογημένη ευκαιρία ψυχικής ανάτασης, θερμής προσευχής, ουσιαστικής συμμετοχής στην πνευματική αναγέννηση τον παιδιού σας!
Πηγή: Έκδοσις Ιεράς Μητροπόλεως Αργολίδος, Ναύπλιο.
Και:

Πρέπει να βαφτίζουμε τα παιδιά μας όταν είναι μωρά ή νήπια;

Αυτά που οφείλουμε να γνωρίζουμε για το Βάπτισμα  
Βάπτισμα, συμμετοχή στο πάθος και την ανάσταση του Χριστού!  
Από το σκοτάδι στο φως μέσω του βαπτίσματος 
Βάπτισμα, μια μάχη που υποτάσσει το διάβολο! 
Από την αιχμαλωσία στην ελευθερία μέσω του βαπτίσματος  
Βάπτισμα, μία νικητήρια πράξη  
Ο άνθρωπος ζωοποιείται και ανακαινίζεται μέσω του βαπτίσματος 
Η πνευματική ευθύνη του αναδόχου και τα καθήκοντά του
Το νόημα του νηπιοβαπτισμού και η ονοματοδοσία  
Μια προσέγγιση στο μυστήριο του Βαπτίσματος
 
Θα γίνεις νονός; Θα γίνεις νονά;  
Το Άγιο βάπτισμα (π. Μωυσής Αγιορείτης)

Τρίτη 23 Αυγούστου 2016

Το «ταπεινό κορίτσι της Ναζαρέτ» και το πώς ο θάνατος «πατείται θανάτω»...

 
 
Φωτο από εδώ
Χρήστος Γιανναράς

... Oι θρησκείες είναι καταγωγικά ατομοκεντρικές: τις γεννάει και τις συντηρεί η ορμέμφυτη ανάγκη κατασφάλισης του ατόμου τόσο στον επί γης βίο όσο και στο άγνωστο, απειλητικό «επέκεινα». Aντίθετα, η χριστιανική «εκκλησία» δηλώνει εξ ορισμού (από την ελληνική ονομασία της) κοινωνιοκεντρική. Στοχεύει στην αγάπη, που δεν είναι βουλητικό ενέργημα, ατομικό ηθικό κατόρθωμα, αξιόμισθη «αρετή» – τίποτε από αυτά. H εκκλησιαστική αγάπη είναι «τρόπος» ύπαρξης, η πληρότητα της υπαρκτικής ελευθερίας: Nα υπάρχεις, επειδή ελεύθερα θέλεις να υπάρχεις, και να θέλεις να υπάρχεις, επειδή αγαπάς. Eίναι η εικόνα της τριαδικής Aιτιώδους Aρχής του υπάρχειν, που ταυτίζεται με την αγάπη («αγάπη εστί»), δηλαδή με το πλήρωμα της υπαρκτικής ελευθερίας.
Oταν μέσα στην Iστορία γίνεται κυρίαρχο το ατομοκεντρικό «παράδειγμα» (δηλαδή, όταν οι δομές, οι θεσμοί, οι λειτουργίες και νοο-τροπίες της συλλογικότητας, οι πρακτικές του βιοπορισμού, της μάθησης, ακόμα και της έγγαμης συμβίωσης πειθαρχούν στην προτεραιότητα θωράκισης «ατομικών δικαιωμάτων») τότε και το εκκλησιαστικό γεγονός αυτονόητα θρησκειοποιείται. Συνεχίζουν να υπάρχουν απρόσκοπτα οι θεσμοί - δομές - λειτουργίες της Eκκλησίας, αλλά απο-εκκλησιοποιημένες, υπηρετικές της ατομοκεντρικής θρησκευτικότητας.
Tο κρίσιμο τότε έλλειμμα (ακατανόητο για τους αφελείς της προτεραιότητας των χρήσεων): υπάρχουν «μύριοι παιδαγωγοί», δεν υπάρχουν «πατέρες». Mας κατακλύζουν, σε εκπλήσσουσα αφθονία, καθοδηγητές, συμβουλάτορες, ιεροκήρυκες, ηθικοδιδάσκαλοι, «γέροντες», εισαγγελικοί κανονολόγοι, μανιακοί της «γνησιότητας». Δεν υπάρχουν «πατέρες», που να «γεννάνε» κοινωνούς του εκκλησιαστικού «τρόπου» της ελευθερίας.

Ο λαός μας τιμά την Παναγία του. Φωτο από εδώ.
Στη Γιορτή σήμερα της Παναγιάς, οι «μύριοι παιδαγωγοί (αλλ’ ου πατέρες)» θέλουν να μας μιλήσουν για το Θεοτόκο κορίτσι της Nαζαρέτ. Aλλά, γεννήματα κι αυτοί (όπως όλοι μας) του κυρίαρχου ατομοκεντρικού «παραδείγματος», ξέρουν μόνο τη γλώσσα της χρηστικής ωφελιμότητας, της συμπεριφορικής λογικής. Δεν ξέρουν να πουν, πώς γίνεται να σαρκώσει ο άνθρωπος τον Θεό (το αιτιατό την Aιτία του), να γεννήσει ένα κορίτσι τον Θεό – κι αυτή η παλαβή κουβέντα να μην είναι ρομαντικό παραμύθι, αλλά το κλειδί για να έχει λογική ελπίδα η υπαρκτική ελευθερία...
Mας λένε άλλα για την Παναγιά: Nα της μοιάσουμε στις αρετές, να γίνουμε κι εμείς ταπεινοί, σεμνοί, υπάκουοι, χρηστικά ωφέλιμοι, συμπεριφορικά ευπρεπείς – άμεμπτης διαγωγής μπουκιές για τον θάνατο (τα ίδια που λέει και ο Aκέλας στα προσκοπάκια). Ωσάν η Eκκλησία να υπάρχει για να τσοντάρει σε ηθικοπλαστικές σκοπιμότητες, όχι για να φωτίζει το πώς ο θάνατος «πατείται θανάτω»...
Παρ’ όλα αυτά, η Eκκλησία, το «ακρότατον άθλημα» υπαρκτικής ελευθερίας, συνεχίζει να υπάρχει παρά τον θρίαμβο του ατομοκεντρικού «παραδείγματος», όπως συνεχίζει να υπάρχει και ο έρωτας, ενώ το «παράδειγμα» τον λανσάρει μόνο εμπορεύσιμον. Tα ουσιώδη και πολύτιμα της ζωής «ουκ έρχονται μετά παρατηρήσεως, αλλ’ ως αν βάλη άνθρωπος τον σπόρον επί της γης, και καθεύδη και εγείρηται νύκτα και ημέραν, και ο σπόρος βλαστάνη και μηκύνηται ως ουκ οίδεν αυτός».

Φωτο από εδώ
H ποίηση της Eκκλησίας (η λατρευτική της ανάσα) συνεχίζει μέσα στους αιώνες, ακόμα και με δεδομένο τον θρίαμβο του πρωτογονισμού - ατομοκεντρισμού, να πανηγυρίζει τη νίκη καταπάνω στους «όρους της φύσεως» που σάρκωσε «απαρατήρητο» το Θεοτόκο κορίτσι της Nαζαρέτ. Tο «πώς» αυτής της νίκης ούτε το υποψιάζεται (ούτε επομένως μπορεί να το πει) η γλώσσα και ο πολιτισμός της χρήσης, της ωφελιμότητας. Bολεύεται η ανάγκη της χρήσης με τη σύμβαση (το νομικό «σύμφωνο», το θεσπισμένο «δικαίωμα»), αγνοεί την έκπληξη της σχέσης, τη φωταγωγία του έρωτα.
O τρόπος της σχέσης αποκλείει εξ ορισμού τη σύγκρουση με τον τρόπο της χρήσης. O καινούργιος «παγκόσμιος» που οσφραινόμαστε (θειάφι καταιγίδας) να επέρχεται, δεν μοιάζει (ούτε μπορεί) να είναι «σύγκρουση πολιτισμών». H σύρραξη έχει κιόλας ξεκινήσει ανάμεσα σε μια θρησκεία χωρίς μεταφυσική (τυφλού ψυχαναγκαστικού χαρακτήρα «πίστη») και σε έναν «διαφωτισμένο» μηδενισμό, ακόμα πιο απλοϊκό σε νοηματοδότηση της ύπαρξης (τυφλού ψυχαναγκαστικού χαρακτήρα καταναλωτική υστερία).
Tο «ναι», το «αμήν» της κτιστής πραγματικότητας –όλων των αιτιατών (από τον ίλιγγο όγκων και ταχύτητας των δισεκατομμυρίων γαλαξιών ώς το απαρόμοιαστο κάλλος των κρίνων της άμμου)– το είπε το κορίτσι της Nαζαρέτ. Oχι με τη γλώσσα της θρησκείας.

Και:

Έντγκαρ Άλλαν Πόε: "Ύμνος στην Θεοτόκο"

Κυριακή 21 Αυγούστου 2016

Έχει δει ποτέ κανείς τον αόρατο Θεό;

 
Κεφάλαιο από το ηλεκτρονικό βιβλίο του Γεωργίου Παν. Τσιμπιρίδη Ερμηνευτικές Αντιαιρετικές Μελέτες - Ιερά Μητρόπολη Σιδηροκάστρου. Από ΟΟΔΕ. Ολόκληρο εδώ.

Το όραμα του αγ. Ιωάννη του Θεολόγου (εδώ)
«Θεόν ουδείς εώρακεν πώποτε· ο μονογενής Υιός ο ων εις τον κόλπον τού Πατρός, εκείνος εξηγήσατο» Ιωάν. Α: 18
 
Ο ανωτέρω στίχος είναι ο τελευταίος από τον θεολογικότατο και υπεροχότατο πρόλογο τού τετάρτου Ευαγγελίου και αποτελεί έναν αντάξιο επίλογο και σφραγίδα τού προλόγου. Στον προηγούμενο στίχ.17 ο Ιωάννης μάς είπε, ότι ο Ιησούς Χριστός έφερε στον κόσμο την άφεση τών αμαρτιών και την αλήθεια γι’ αυτό και εις τον παρόντα στίχ.18 τονίζει, για ποιον λόγο την αλήθεια έφερε ο Ιησούς Χριστός και όχι άλλος. «Θεόν ουδείς εώρακεν πώποτε» λέγει ο Ευαγγελιστής, δηλ. «Τον Θεό δεν τον είδε κανείς ποτέ». Κανείς, εννοείται, όχι μόνον από τούς ανθρώπους, αλλά και από τούς αγγέλους.

Το ίδιο ο Ιωάννης λέγει και εις την Α΄ Ιωάν. 4:12Θεόν ουδείς πώποτε τεθέαται», δηλ. ο Θεός είναι αθέατος απ’ όλους). Το ίδιο επίσης λέγει και ο Ιησούς Χριστός [«Ουχ ότι τον Πατέρα τις εώρακεν, ει μη ο ων παρά τού Θεού, ούτος εώρακεν τον Πατέρα», (Ιωάν. 6:46) δηλ. «Όχι διότι είδε κανείς τον Πατέρα, παρά αυτός που είναι από τον Πατέρα, αυτός είδε τον Πατέρα»] καθώς και ο Απόστολος Παύλος [«ον ουδείς είδεν ανθρώπων ουδέ ιδείν δύναται», (Α΄ Τιμ. 6:16) δηλ. «τον Οποίον κανείς από τούς ανθρώπους δεν είδε, ούτε μπορεί να δει»].

Γεννάται όμως η απορία, πώς σε κάποια σημεία η Γραφή λέγει, ότι μερικοί άνθρωποι είδαν τον Θεό; Αναφέρουμε ενδεικτικά τα Γεν. 18:1-2 (ο Θεός «ώφθη = εφάνη» Αβραάμ), Ησα. 6:1-5είδον τον Κύριον....τον βασιλέα Κύριον Σαβαώθ είδον τοις οφθαλμοίς μου»), Αποκ. 4:2-3 και επί τον θρόνον καθήμενος, όμοιος οράσει λίθω ιάσπιδι και σαρδίω» δηλ. «και επάνω στον θρόνο ένας Καθήμενος, όμοιος στην εμφάνιση με τούς (πολύτιμους και λαμπρούς) λίθους ίασπι και σάρδιο] και Δαν. 7:9 κατά το οποίο ο προφήτης είδε τον Θεό ως «παλαιόν τών ημερών», δηλ. ως ασπρομάλλη γέροντα.

Αντιφάσκει λοιπόν η Γραφή, όταν άλλοτε λέγει, ότι κανείς δεν είδε τον Θεό, και άλλοτε όταν αναφέρει κάποιες εμφανίσεις τού Θεού σε διάφορα άγια πρόσωπα; Μη γένοιτο να σκεφθούμε αντιφατικότητα για τη Γραφή, εις την οποίαν τα εδάφια δεν συγκρούονται μεταξύ τους, αλλά πρυτανεύει η ενότητα! Μπορεί πολλά πράγματα μέσα εις την Γραφή να φαίνονται αντιφατικά, προσεκτική όμως εξέταση δείχνει, ότι τίποτε εις αυτήν δεν είναι αντιφατικό. Στη Γραφή υπάρχουν αναρίθμητες φαινομενικές αντιφάσεις, καμμία όμως πραγματική αντίφαση.

Όταν λοιπόν η Γραφή λέγει, ότι κανείς δεν είδε τον Θεό, εννοεί ότι κανείς δεν είδε τον Θεό όπως είναι στην ουσία Του! Είναι εκ φύσεως αδύνατο να δει κάποιος τον Θεό όπως είναι στην ουσία Του, δηλ. όπως είναι ακριβώς. Όταν όμως ο Θεός θέλει να φανερωθεί στούς εκλεκτούς Του, λαμβάνει κάποια μορφή και έτσι τον βλέπουν. Τον βλέπουν όμως όχι στην ουσία Του, αλλά στη μορφή που λαμβάνει. Τον βλέπουν όχι όπως είναι, αλλά όπως φαίνεται. Έτσι ο Αβραάμ είδε τον Θεό εις την μορφή τριών ανδρών, επειδή ο Θεός είναι Τριαδικός, τρεις υποστάσεις ή πρόσωπα.

Ο Ησαΐας είδε τον Θεό σαν άνθρωπο βασιλέα επάνω σε υψηλό και υψωμένο θρόνο, διότι αυτή η μορφή τής θεοφανείας σήμαινε, ότι ο Θεός κάποτε θα γινόταν άνθρωπος, όπως άλλωστε ερμηνεύει και ο ίδιος ο Ιωάννης εις το κεφ.12:39-42, αλλά και επίσης ψάλλει η Εκκλησία μας εις την Ε΄ Ωδή τών καταβασιών τής Υπαπαντής: «Ως είδεν Ησαΐας συμβολικώς, εν θρόνω επηρμένω Θεόν, υπ' αγγέλων δόξης δορυφορούμενον, Ω τάλας εβόα εγώ! προ γαρ είδον σωματούμενον Θεόν, φωτός ανεσπέρου, και ειρήνης δεσπόζοντα». «Προ», δηλ. εκ των προτέρων, «είδον σωματούμενον Θεόν», είδα τον Θεό να παίρνει σώμα, να γίνεται άνθρωπος. Βλέποντας ο Ησαΐας τον βασιλέα Κύριο ως άνθρωπο, προείδε την Θεία Ενανθρώπιση.

Ο δε Δανιήλ είδε τον Θεό ως «παλαιόν τών ημερών», ως ασπρομάλλη γέροντα, διότι ο Θεός είναι αρχαιότερος όλων, αιώνιος και προαιώνιος. Έχει όμως ο Θεός πολλές μορφές; Όχι βεβαίως. Ο Θεός μία μορφή έχει, πνευματική. Ορατή μορφή ή ορατό σχήμα ο Θεός δεν έχει. Ο Μωυσής είπε στούς Ισραηλίτες: «Και ελάλησε Κύριος προς υμάς εκ μέσου τού πυρός φωνήν ρημάτων, και ομοίωμα ουκ είδετε» (Δευτ. 4:12). Οι Ισραηλίτες στο Σινά άκουγαν φωνή, αλλά ομοίωμα, δηλ. μορφή, δεν έβλεπαν. Με αυτό τον λόγο ο Μωυσής θέλει να δείξει, ότι ο Θεός δεν έχει αισθητή μορφή, όπως έχουμε εμείς οι άνθρωποι. Όπως και φωνή δεν έχει ο Θεός, διότι είναι ασώματος και δεν έχει στόμα και γλώσσα.


"Ν": Το όραμα του προφήτη Δανιήλ με τον Παλαιό των Ημερών (Ιησού Χριστό). Τοιχογραφία στον ιερό ναό του προφήτη στο Μεταξουργείο (εδώ).

Ο Χριστός είπε στους Ιουδαίους για τον Θεό: «Ούτε φωνήν αυτού ακηκόατε πώποτε, ούτε είδος αυτού εωράκατε» (Ιωάν. 5:37) δηλ. «Ούτε φωνή Αυτού ακούσατε ποτέ, ούτε μορφή Του είδατε». Διότι, εννοείται, ούτε φωνή ούτε μορφή αισθητή έχει ο Θεός, αλλά λαμβάνει μορφή για να τον δουν οι εκλεκτοί Του και λαμβάνει φωνή για να τον ακούσουν. Ο Θεός λοιπόν είναι αόρατος και αθέατος όπως είναι στη φύση και ουσία Του, αλλά γίνεται ορατός και θεατός όταν λαμβάνει κάποια μορφή.

«Θεόν ουδείς εώρακεν πώποτε» λέγει ο Ευαγγελιστής, δηλ. τον Θεό δεν τον είδε κανείς ποτέ, ούτε άνθρωπος ούτε άγγελος. Και αφού κανείς δεν είδε τον Θεό τότε και κανείς δεν γνωρίζει τον Θεό πλήρως και τελείως. Κανείς από τα κτίσματα. Εις την συνέχεια λέγει ο Ιωάννης, ότι «ο μονογενής Υιός ο ων εις τον κόλπο τού Πατρός, Εκείνος εξηγήσατο».

Ο μονογενής Υιός, που είναι στην αγκαλιά τού Θεού Πατρός, Εκείνος μάς έδωσε εξηγήσεις για τον Θεό, διότι Εκείνος, εννοείται, είδε τον Θεό και γνωρίζει τον Θεό όπως ακριβώς είναι, πλήρως και τελείως! Ο Ιησούς Χριστός είδε και γνωρίζει πλήρως και τελείως τον Θεό, διότι ΔΕΝ είναι ένας από τούς κτιστούς υιούς τού Θεού, τούς αγγέλους και τούς ανθρώπους, αλλά είναι ο μονογενής Υιός τού Θεού. Εάν ήταν άγγελος δεν θα λεγόταν μονογενής, διότι αγγέλους έχει πολλούς ο Θεός. 

Επίσης, εάν ήταν μόνον άνθρωπος, δεν θα λεγόταν μονογενής, διότι ανθρώπους έχει πολλούς ο Θεός. Ο Ιησούς Χριστός λέγεται μονογενής, διότι είναι ανώτερος τών ανθρώπων και τών αγγέλων, είναι Υιός τού Θεού με μοναδική έννοια «ο ίδιος (Αυτού) Υιός» κατά την έκφραση τού Αποστόλου Παύλου (Ρωμ. 8:32), ο δικός Του Υιός, ο φυσικός Του Υιός (πρβλ. ομολογία Αποστόλου Πέτρου Ματθ. 16:16). Κι αφού ο Χριστός είναι φυσικός Υιός τού Θεού, είναι τής ιδίας φύσεως με τον Πατέρα, Θεός δηλαδή όπως Εκείνος. Ο άνθρωπος γεννά άνθρωπο και ο Θεός γεννά Θεό.

«Ο ων εις τον κόλπο τού Πατρός», ο Οποίος είναι στον κόλπο, στην αγκαλιά, τού Πατρός. Ωραιότατη ανθρωπομορφική έκφραση, διότι ο Θεός δεν έχει σώμα και αγκαλιά. Επειδή ο Χριστός στον ουρανό είναι «αμήτωρ» (Εβρ. 7:3), δεν έχει μητέρα αλλά μόνο Πατέρα, γι’ αυτό ο Ευαγγελιστής δεν παρουσιάζει τον Χριστό όπως θα παρουσίαζε τον άνθρωπο, δηλ. στην αγκαλιά μητρός, αλλά στην αγκαλιά τού Πατρός. Στη γη ο Χριστός κρατήθηκε στην αγκαλιά μητέρας, τής Παρθένου Μαρίας, στον ουρανό είναι (πάντοτε είναι) στην αγκαλιά τού Πατρός. Επειδή ο Χριστός ως μονογενής Υιός είναι στον κόλπο τού Πατρός και βλέπει και γνωρίζει τον Θεό Πατέρα ακριβώς, γι’ αυτό «Εκείνος εξηγήσατο». Στην αντωνυμία «εκείνος» υπάρχει έμφαση: Ο Χριστός, Εκείνος μάς έδωσε εξηγήσεις για τον Θεό Πατέρα, όχι άλλος.
 
Η θεογνωσία που έφερε στον κόσμο ο Ιησούς Χριστός
 
Οι εξηγήσεις, τις οποίες ο μονογενής Υιός έδωσε για τον Θεό Πατέρα όταν έγινε άνθρωπος, συνίστανται εις την βαθύτερη, καθαρότερη και πληρέστερη διδασκαλία εν συγκρίσει προς την διδασκαλία τής Παλαιάς Διαθήκης. Φανέρωσε και έκανε γνωστό, περισσότερο απ’ ό,τι ήταν γνωστό στην Παλαιά Διαθήκη, το πρόσωπο τού Θεού Πατρός, τη φύση δηλαδή, τις ιδιότητες και το θέλημα τού Θεού Πατρός (πρβλ. Ιωάν. 17:6, 26).

Προ πάντων ο Χριστός φανέρωσε σαφώς, ότι ο Θεός δεν είναι μόνος, αλλά έχει Υιό, τον Οποίον γεννά, και Πνεύμα Άγιον, το Οποίον εκπορεύει. Με άλλα λόγια ο Χριστός φανέρωσε σαφώς, ότι η Θεότης είναι τρισυπόστατη, τρία πρόσωπα, ο Πατήρ, ο Υιός και το Άγιο Πνεύμα. Την παραμονή τού θανάτου Του ο Χριστός μίλησε πολλές φορές για τον Εαυτό Του, τον Πατέρα Του και το Άγιο Πνεύμα ή Παράκλητο. Επίσης και πριν από την Ανάληψή Του έδωσε εντολή στούς Αποστόλους να βαπτίζουν «εις το όνομα τού Πατρός και τού Υιού και τού Αγίου Πνεύματος» (Ματθ. 28:19), δηλ. εις τα τρία πρόσωπα από τα οποία αποτελείται η Θεότης.

Επίσης ο Χριστός φανέρωσε, ότι ο Θεός είναι στοργικός και πολυεύσπλαχνος Πατήρ και Σωτήρ όλων τών ανθρώπων. Εις την Παλαιά Διαθήκη ο Θεός αποκαλύπτεται περισσότερο ως δικαιοσύνη, ενώ εις την Καινή Διαθήκη αποκαλύπτεται περισσότερο ως αγάπη (Ιωάν. 3:16-17). Παραθέτουμε ένα ακόμη παράδοξο εδάφιο για την θεογνωσία που έφερε στον κόσμο ο Ιησούς Χριστός: 

«Οίδαμεν ότι ο υιος τού Θεού ήκει και δέδωκεν ημίν διάνοιαν ίνα γινώσκωμεν τον αληθινόν· και εσμεν εν τω αληθινώ, εν τω υιώ αυτού Ιησού Χριστώ. Ούτός εστιν ο αληθινός Θεός και ζωή αιώνιος» (Α΄ Ιωάν. 5:20).

Ο Υιός τού Θεού, ο Υιός τού Αληθινού, μάς έδωσε νουν, δικό Του νουν, «νουν Χριστού» (Α΄ Κορ. 2:16), για να γνωρίζουμε τον Αληθινό, τον Θεό. Και πώς είμαστε στον Αληθινό, τον Θεό; Με το να είμαστε (ενωμένοι) με τον Υιό Του, τον Ιησού Χριστό, διότι ο Ιησούς Χριστός, Αυτός είναι ο Αληθινός Θεός και η αιώνιος ζωή. Ο Υιός τού Αληθινού Θεού, Αυτός είναι ο Αληθινός Θεός!!! Λόγος παραδοξότατος, ανθρωπίνως αδιανόητος και ανεπινόητος. Ο Ιωάννης έγραψε τέτοιον λόγο, διότι δεν έγραψε με δικό του νουν, αλλά με «νουν Χριστού»! Ήταν δηλαδή θεόπνευστος. Ως πρόσωπο ο Χριστός, ως ο ένας τής Τριάδος, εν σχέσει προς τον Πατέρα είναι ο Υιός τού Αληθινού Θεού, αλλά ως ουσία ο Χριστός είναι όλη η ουσία, όλη η Θεότης, αυτός ο Αληθινός Θεός, ο Κύριός μας και ο Θεός μας κατά την υπέροχη ομολογία τού Θωμά (Ιωάν. 20:28).

Αγαπητοί αδελφοί, οι εκλεκτές ψυχές είναι φιλόθεες, και οι φιλόθεες ψυχές έχουν σφοδρή επιθυμία και ασίγαστο πόθο να γνωρίζουν τον Θεό όσο το δυνατόν περισσότερο. Η γνωριμία με τον Θεό γεμίζει τις ψυχές με ευτυχία. Εάν γνωρίσει κάποιος τα πάντα, αλλά δεν γνωρίσει τον Θεό, είναι δυστυχής. Εάν δεν γνωρίσει τίποτα, αλλά γνωρίσει τον Θεό, είναι ευτυχής, πανευτυχής. Αλλά πώς μπορούμε να γνωρίσουμε τον Θεό όσο το δυνατόν περισσότερο; Μελετώντας την αλήθεια που έφερε στον κόσμο ο Χριστός. Μελετώντας ιδιαιτέρως το Ευαγγέλιο τού Ιωάννου. Μελετώντας το πρόσωπο τού Ιησού Χριστού, διότι ο Ιησούς Χριστός, Αυτός είναι ο Αληθινός Θεός και η αιώνιος ζωή!

Μετά από την προηγηθήσα ανάλυση μεταφράζουμε τον στίχ.18 «Θεόν ουδείς εώρακεν πώποτε· ο μονογενής Υιός ο ων εις τον κόλπον τού Πατρός, εκείνος εξηγήσατο» ως εξής: «Τον Θεό δεν είδε ποτέ κανείς. Ο μονογενής Υιός, που είναι στον κόλπο τού Πατρός, Εκείνος απεκάλυψε».



Δείτε επίσης:

Βλέποντας το Θεό (περί ακτίστου Φωτός)

Η άμεση γνώση του Θεού από τους ανθρώπους
"Ο Θεός είναι Τριαδικός"... ε, και...???
Εμπειρίες αγγελικής παρουσίας στη Θεία Λειτουργία

Ψεύτικα θαύματα και οράματα στην Ορθοδοξία
Μαγεία! Ευλογία! Μέθη!»: Η εξομολόγηση ενός μοναχού...
Όραμα θείου φωτός σε ρουμάνικη φυλακή