ΝΕΚΡΟΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ: Nature is not God - Η φύση δεν είναι Θεός


Photo from here

A study by Th. I. Riginiotis

Translation A. N.

ΕΛΛΗΝΙΚΑ αμέσως μετά το αγγλικό

In our day and age there is a noticeable increase in people who have been unearthing from oblivion and reliving the worship of ‘gods’ belonging to ancient pagan religions. This appears to be a worldwide phenomenon, which is intensifying as contemporary peoples seek their cultural roots, and while western peoples are seeing that they can now shake off the oppressive and imperialist versions of Christianity which took shape in the West during the past thousand years: Catholicism and Protestantism.

These contemporary worshippers often admit that they don’t really believe in the existence of ancient ‘gods’, but are attracted by “what is represented” by those gods and the myths that speak of them – that is, “the powers of nature and the universe”, inner peace and harmony of all creatures.

Thus we observe even rituals for worshipping the Sun, the Moon, Nature, life etc., as well as invocations to the universe and its supposed “powers”. This perception – which is now a strong current – also possesses a whole lot of artistic creations in every form of the arts.

Modern man believes that this is the way of returning to his roots and that such acts have something beautiful, romantic and philosophical.

However we must bear in mind that the ancient Greek philosophers did not maintain that Nature, Earth or the universe are gods; on the contrary, they rejected these religious ideas – at times by imposing severe critique on the ancient religion (as for example Xenophanes of Kolophon had done), or even on the major Hellene poets (as Plato had done).

The viewpoint of the philosophers on divinity seemed to be closer to the Christian viewpoint: that there is only one God, who is transcendental, who had created everything and does not in the least resemble humankind or any other creatures.

Ancient peoples sincerely believed that Nature, the Earth, the Universe – and everything contained therein – were in fact divinities. They actually worshipped them. Not symbolically or “philosophically”. In fact, very often (in a frightening frequency) they also sacrificed living victims in order to worship those so-called “gods”: be they animal or human sacrificial victims [1].

Along with the aforementioned, they also believed in Fate as an omnipotent divinity, in Astrology, in sorcery, in divination and the occult arts.

From here

During the Hellenic-Roman era Christianity was the voice of logic, which had spoken up against the deification of Nature, thus opening the way to scientific progress [2]); it had also spoken up against people’s fear of Fate and Sorcery, as well as against the bloodthirsty cults of the pagan “gods”.

When Christians had stated that only the One, True God is deserving of worship and that the Earth, the heavenly bodies etc should not be deified, they weren’t speaking theoretically, nor were they replacing the worship of nonexistent “gods” with the worship of another, equally nonexistent divinity.

Christian saints have seen – and still see – the divine Light with their own eyes; they merge with it and they too become Light, because Christianity (the ancient, authentic form: the Orthodox Church [3]) is the path to the moral and spiritual perfection of man, which leads to his union with the true God (the Triunal God, the God of Love) and with all other beings. This is not a symbolic worship comprised of personified, abstract meanings; it is an actual union of man and God – something that makes man a universal being. Thousands of orthodox Christians of every era had attained – and continue to attain – that state, and not merely in the afterlife, but even while they were still living here.

Icon from here

We would therefore ask, from the heart, our fellow-men who are under the impression that by returning to the worship of symbolic gods, they are taking a step towards wisdom or self-awareness or harmony with the world’s creatures, to come and meet the true path that leads to all those things: the orthodox Christian path.

Amid the orthodox peoples – as elsewhere – there are people of every moral stage; however, the ones who can show the way are our holy teachers (and teachers of mankind). They are the ones who embrace everything in Creation and become one with them.

Notes

[1] http://en.wikipedia.org/wiki/Human_sacrifice. See also: The god Called "Earth".

[2] In the area of scientific knowledge, Christians were a continuation of the ancient Greeks, which is why we have very many saints who are doctors, mathematicians, philosophers etc. - having authored works of immense scientific value for their time, and equally valuable for the history of science in our time (see for example here). However, we must not confuse the holy teachers of the ancient Church and of Orthodoxy with the cruel stance of the Roman Catholics of the Mediaeval Age (the "Catholic Church"), who had amassed immense power and had often impeded scientific progress. This stance, and the teaching from which it had originated, constitues a heresy according to Orthodox criteria.

[3] On identifying the Orthodox Church with the ancient, authentic Church that Jesus Christ had founded, browse (among many other articles) here: A Journey to the Ancient Church: Evangelicals Discovering Orthodox Christianity and here: The Orthodox New Martyr of Mexico: Paul de Ballester-Convallier.

See also:

A Different Light: Youthful Travelers in Contemporary America

Travelers on the Way to the Light

The Saints and the animals

A Letter from an Orthodox Christian to our Indian Brothers
Native American Pathways to Orthodoxy

Replying to an English-speaking young admirer of ancient Greece

Miley Cyrus, or: why Orthodox Mission in the West is anurgent need...

LIVE, BEYOND THE LIMITS!

Why I’m not an atheist

"THE WAY" - An Introduction to the Orthodox Faith

A smile from eternity & a barefoot saint in USA

Orthodoxy's Worship: The Sanctification of the Entire World

Η φύση δεν είναι Θεός

Τα μαλλιά μου δεν στολίστηκαν ποτέ με τ’ αετού τα φτερά

Εικ. από εδώ

ΟΟΔΕ - Πέρα από το άτομο

Στις μέρες μας, πληθαίνουν οι περιπτώσεις ανθρώπων, που ξεθάβουν από τη λήθη και αναβιώνουν τη λατρεία θεοτήτων των αρχαίων παγανιστικών θρησκειών. Πρόκειται για ένα παγκόσμιο φαινόμενο, που εντείνεται καθώς οι σύγχρονοι λαοί αναζητούν τις πολιτισμικές ρίζες τους, ενώ οι δυτικοί λαοί βλέπουν ότι μπορούν πλέον να τινάξουν από πάνω τους τις καταπιεστικές και ιμπεριαλιστικές εκδοχές του χριστιανισμού, που διαμορφώθηκαν στη Δύση τα τελευταία χίλια χρόνια, τον Καθολικισμό και τον Προτεσταντισμό.

Οι σύγχρονοι αυτοί λάτρεις συχνά διευκρινίζουν πως δεν πιστεύουν πραγματικά στην ύπαρξη των αρχαίων θεών, αλλά προσελκύονται από «αυτό που αντιπροσωπεύουν» οι θεοί και οι μύθοι που μιλούσαν γι’ αυτούς, δηλαδή «τις δυνάμεις της φύσης και του σύμπαντος», την εσωτερική ειρήνη και την αρμονία όλων των πλασμάτων.

Έτσι, βλέπουμε ακόμη και τελετές λατρείας του Ήλιου, της Γης, της φύσης, της ζωής κ.τ.λ., καθώς και επικλήσεις στο σύμπαν και τις υποτιθέμενες «δυνάμεις του». Η αντίληψη αυτή – που συνιστά πλέον ένα ισχυρό ρεύμα – διακατέχει και ένα σωρό καλλιτεχνικά δημιουργήματα σε όλων των ειδών τις τέχνες.

Οι σύγχρονοι άνθρωποι νομίζουν ότι έτσι επιστρέφουν στις ρίζες τους και ότι αυτές οι πράξεις έχουν κάτι το ωραίο, ρομαντικό και φιλοσοφικό.

Θα πρέπει όμως να γνωρίζουμε ότι οι αρχαίοι Έλληνες φιλόσοφοι δεν υποστήριζαν ότι η φύση, η Γη ή το σύμπαν είναι θεοί· αντίθετα, κατέρριψαν αυτές τις θρησκευτικές ιδέες, μερικές φορές ασκώντας αυστηρή κριτική στην αρχαία θρησκεία (όπως ο Ξενοφάνης ο Κολοφώνιος) ή ακόμη και στους μεγάλους Έλληνες ποιητές (όπως έκανε ο Πλάτων). Η άποψη των φιλοσόφων για τη θεότητα πλησιάζει περισσότερο στη χριστιανική άποψη: ένας μόνο Θεός, υπερβατικός, που δημιούργησε τα πάντα και δε μοιάζει καθόλου με τους ανθρώπους ή με άλλα γήινα πλάσματα [1].

Από εδώ

Οι αρχαίοι λαοί πίστευαν ειλικρινά ότι η φύση, η Γη, το σύμπαν – και όλα όσα περιέχουν – είναι πράγματι θεοί. Τα λάτρευαν αληθινά, όχι συμβολικά ή «ποιητικά» ή «φιλοσοφικά». Και μάλιστα, πάρα πολλές φορές – με τρομακτική συχνότητα – θυσίαζαν ζωντανά θύματα για να λατρέψουν αυτούς τους δήθεν «θεούς», είτε ζώα, είτε ανθρώπους [2].

Μαζί με αυτά, πίστευαν στη μοίρα (ως παντοδύναμη θεότητα), στην αστρολογία, τη μαγεία, τη μαντεία και τις «απόκρυφες τέχνες».

Ο χριστιανισμός, στον κόσμο της ελληνορωμαϊκής εποχής, ήταν η φωνή της λογικής, που αντιστάθηκε στη θεοποίηση της φύσης (ανοίγοντας έτσι το δρόμο για την πρόοδο της επιστήμης [3]), αντιστάθηκε στο φόβο των ανθρώπων για τη μοίρα και τη μαγεία και στις αιματηρές λατρείες των παγανιστικών θεών.

Όταν οι χριστιανοί είπαν ότι μόνο ο αληθινός Θεός αξίζει να λατρεύεται και όχι να θεοποιούνται η Γη, τα ουράνια σώματα κ.τ.λ., δε μίλησαν θεωρητικά, ούτε αντικατέστησαν τη λατρεία ανύπαρκτων θεών με τη λατρεία μιας άλλης, επίσης ανύπαρκτης θεότητας. Οι χριστιανοί άγιοι είδαν και βλέπουν με τα μάτια τους το θείο Φως, ενώνονται μαζί του και γίνονται οι ίδιοι φως, γιατί ο χριστιανισμός (η αρχαία και αυθεντική εκδοχή του, η Ορθόδοξη Εκκλησία [4]) είναι ο δρόμος της ηθικής και πνευματικής τελειοποίησης του ανθρώπου, που οδηγεί στην ενότητά του με τον αληθινό Θεό (τον Τριαδικό Θεό, το Θεό της Αγάπης) και με όλα τα όντα. Δεν είναι μια συμβολική λατρεία προσωποποιημένων αφηρημένων εννοιών, αλλά μια πραγματική ένωση ανθρώπου και Θεού, που κάνει τον άνθρωπο παγκόσμιο ον. Χιλιάδες ορθόδοξοι χριστιανοί όλων των εποχών έφτασαν και φτάνουν σ’ αυτή την κατάσταση, όχι απλώς σε μια μεταθανάτια ζωή, αλλά ενώ ακόμη ζουν εδώ.

Παρακαλούμε λοιπόν, μέσα από την καρδιά μας, τους συνανθρώπους μας, που νομίζουν πως, επιστρέφοντας στη λατρεία των συμβολικών θεών, κάνουν ένα βήμα προς τη σοφία ή την αυτογνωσία ή την αρμονία με τα πλάσματα του κόσμου, να γνωρίσουν τον αληθινό δρόμο που οδηγεί σ’ όλα αυτά: τον ορθόδοξο χριστιανικό δρόμο.

Στους ορθόδοξους λαούς, όπως παντού, υπάρχουν άνθρωποι όλων των ηθικών βαθμίδων. Όμως εκείνοι που δείχνουν το δρόμο είναι οι άγιοι διδάσκαλοί μας (και διδάσκαλοι της ανθρωπότητας), που αγκαλιάζουν όλα τα πλάσματα, προσεύχονται γι’ αυτά και γίνονται ένα με αυτά.

Ο άγιος Παύλος της Ομπνόρα (βόρεια ρωσικά δάση, 15ος αιώνας), περιβαλλόμενος από τα ζώα, με τα οποία είχε "γίνει ένα" (λεπτομέρειες εδώ). Ο άνθρωπος ΑΓΙΑΖΕΙ ΤΗ ΦΥΣΗ και όλα τα πλάσματά της όταν είναι αληθινά ορθόδοξος χριστιανός, γι' αυτό και υπερβαίνει ακόμη και την οικολογία. Για τον άγιο - και άλλους όμοιούς του - δείτε στο κλασικό βιβλίο "Η Θηβαΐδα του Βορρά", αλλά δείτε επίσης το βιβλίο του σύγχρονου αγίου Παϊσίου του Αγιορείτη "Αγιορείται Πατέρες και Αγιορείτικα".

Σημειώσεις

1. Για την άποψη των αρχαίων φιλοσόφων περί θεών και τις διώξεις φιλοσόφων στην αρχαία Ελλάδα (συχνά λόγω των θρησκευτικών τους πεποιθήσεων) βλ. εδώ.

2. Περί ανθρωποθυσιών στην αρχαία Ελλάδα, από τα μυκηναϊκά χρόνια μέχρι τον 3ο αι. μ.Χ. ΕΔΩ και ΕΔΩ. Για τις ανθρωποθυσίες σε παγκόσμια κλίμακα, δείτε μεγάλο αφιέρωμα ΕΔΩ (& εδώ). Θα παρακαλέσω επίσης να διαβάσετε το άρθρο «Ο θεός που καλείται “Γη”», για τις συνέπειες της σύγχρονης τάσης προσωποποίησης και θεοποίησης της φύσης. Δείτε επίσης, αν θέλετε, και το αφιέρωμα: «Ξωτικά στη μπλογκόσφαιρα».

3. Στον τομέα της επιστημονικής γνώσης οι χριστιανοί συνέχισαν τους αρχαίους Έλληνες και έχουμε πολλούς αγίους γιατρούς, μαθηματικούς, φιλοσόφους κ.τ.λ., που συνέγραψαν έργα μεγάλης επιστημονικής αξίας για την εποχή τους και μεγάλης αξίας για την ιστορία της επιστήμης στις μέρες μας (βλ. π.χ. ΕΔΩ, ενότητα «Επιστήμη στη Ρωμανία» - & εδώ). Εξάλλου, δεν πρέπει να μπερδεύουμε τους αγίους διδασκάλους της αρχαίας Εκκλησίας και της Ορθοδοξίας με τη σκληρή στάση των Ρωμαιοκαθολικών του Μεσαίωνα (της «Καθολικής Εκκλησίας»), που είχαν αποκτήσει μεγάλη εξουσία και συχνά είχαν εμποδίσει την επιστημονική πρόοδο. Η στάση αυτή και η διδασκαλία, από την οποία προέρχεται, με ορθόδοξα κριτήρια αποτελεί αίρεση.