Κυριακή 26 Οκτωβρίου 2014

Talent shows: Η παιδικότητα στο απόσπασμα


Γιώργος Μόσχος (βοηθός Συνήγορος του Πολίτη για τα Δικαιώματα του Παιδιού)
Η ΕΠΟΧΗ, 19-10-2014, ΠΕΡΑ ΑΠΟ ΤΟ ΑΤΟΜΟ 

φωτό από εδώ
 
Τα παιδιά δεν ήταν βέβαια δυνατό να ξεφύγουν στις μέρες μας από το στόχαστρο της βιομηχανίας του τηλεοπτικού θεάματος, που, μέσω της επιφανειακής συναισθηματικής διέγερσης, επιχειρεί να καθηλώνει συστηματικά τον τηλεθεατή - πολίτη. Τα παιδιά άλλωστε έχουν αποτελέσει εδώ και πολλά χρόνια πόλο εμπορευματικής έλξης και πηγή πλουτισμού για τους τηλεοπτικούς παραγωγούς, που παρουσιάζοντας πτυχές της προσωπικής τους ζωής, ικανότητες, ταλέντα ή απλές κουβέντες και συναισθήματα τους, συγκινούν και προσελκύουν τους ενήλικους θεατές.
 
Πίσω από τη λογική συγκίνηση που προκαλεί η εικόνα ενός παιδιού που τραγουδά, χορεύει, επικοινωνεί, ασχολείται με ο,τιδήποτε το συναρπάζει ή μιλά για τα βιώματά του, μπορεί να στήνεται ένα ολόκληρο σύστημα εκμετάλλευσης των ίδιων των παιδιών που συμμετέχουν στις εκπομπές αλλά και γενικότερα της παιδικής ηλικίας, που αξιοποιείται με αυτό τον τρόπο για την επιδίωξη κέρδους. Ως εάν τα παιδιά μπορούν να χρησιμοποιούνται ελεύθερα για την ικανοποίηση επιθυμιών και αναγκών των ενηλίκων, γονέων, οικείων ή τρίτων - θεατών. Μια αντίληψη που η Διεθνής Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού – που φέτος συμπληρώνει 25 χρόνια ζωής – επιχείρησε να ανατρέψει, καθιερώνοντας μεταξύ άλλων τα δικαιώματα όλων των παιδιών στην προστασία της προσωπικότητας και της ιδιωτικής τους ζωής αλλά και την υποχρέωση της Πολιτείας να αποτρέπει κάθε μορφή εκμετάλλευσής τους.

Αναγκαία η καλλιέργεια μιας διαφορετικής κουλτούρας

Η αλήθεια είναι ότι η νομοθεσία που αφορά τη ραδιοτηλεόραση δεν είναι ιδιαίτερα απαγορευτική ως προς την παρουσία των παιδιών σε ψυχαγωγικές τηλεοπτικές εκπομπές και απλά συναρτά τη συμμετοχή τους με την συναίνεση των γονέων τους αφενός και την επίδραση που μπορεί να έχει στην σωματική, πνευματική ή ηθική τους ανάπτυξη αφετέρου. Πιθανώς χρειάζεται ένας αυστηρότερος κώδικας δεοντολογίας για την ψυχαγωγική τηλεόραση και όργανα προληπτικού ελέγχου των εκπομπών. Ωστόσο, με τη διαμορφωμένη διεθνώς αλλά και στη χώρα μας πραγματικότητα στο ραδιοτηλεοπτικό τοπίο, πιστεύω ότι το επιδιωκόμενο δεν είναι τόσο ένα πολύ αυστηρό καθεστώς με απαγορεύσεις που ενδεχομένως προσομοιάζουν περισσότερο σε απολυταρχικά καθεστώτα, αλλά κυρίως η καλλιέργεια μιας διαφορετικής κουλτούρας που χρειάζεται να διαπνέει τόσο το τηλεοπτικό κοινό –που δίνει τους δείκτες για την κατανάλωση των τηλεοπτικών προϊόντων- όσο και τους άμεσα εμπλεκόμενους, δηλαδή τις διευθύνσεις και τους παραγωγούς των τηλεοπτικών προγραμμάτων και τους γονείς που επιλέγουν να στείλουν τα παιδιά τους στις εκπομπές αυτές.
 
Ο Συνήγορος του Παιδιού για μια φορά ακόμη φέτος προσπάθησε να δώσει ένα στίγμα για τις βασικές αρχές που χρειάζεται να υιοθετούνται στην κοινωνία για την προστασία των παιδιών από κάθε είδους τηλεοπτική εκμετάλλευση. Επισήμανε ότι δεν κινδυνεύουν μόνο τα ίδια τα παιδιά που συμμετέχουν σε τέτοιου είδους εκπομπές, αλλά πλήττεται η παιδική ηλικία συνολικότερα, καθώς καλλιεργείται η αίσθηση ότι μπορούν ελεύθερα οι μεγάλοι να οδηγούν μικρά παιδιά σε ρόλους και συμπεριφορές ανοίκειες με τις ηλικιακές τους ανάγκες, καταναλώσιμες «προς τέρψιν» του ενήλικου κοινού. Επιχείρησε μάλιστα μια συνεργασία με το Εθνικό Συμβούλιο Ραδιοτηλεόρασης για την έκδοση και διάχυση συστάσεων που απευθύνονται σε όλα τα μέρη που μοιράζονται τις ευθύνες.

Μια συλλογική αντίδραση

Θα ήταν ευχής έργο να υπάρξει μια συλλογική αντίδραση στη χρησιμοποίηση των παιδιών σε τέτοιες εκπομπές και μια συνειδητοποίηση ότι στις μέρες μας περισσότερο από ποτέ τα παιδιά χρειάζονται συνειδητούς ενήλικους υπερασπιστές των δικαιωμάτων τους. Γονείς, εκπαιδευτικοί, δημοσιογράφοι, γενικότερα πολίτες και προπάντων τα ίδια τα παιδιά, είναι αναγκαίο να προτάξουν την άρνησή τους στην φθηνή εκμετάλλευση και επίθεση που δέχεται η παιδική ηλικία από αυτές τις ανθρωποφάγες τηλεοπτικές πρακτικές. 
 
*****
«Εμένα το παιδί μου θα γίνει σταρ, θέλει δεν θέλει»


 
Του Γιώργου Τούλα

Κατά χιλιάδες έσπευσαν, για να προλάβουν, οι γονείς ανήλικων παιδιών, να καταθέσουν μια αίτηση μπας και πάρουν τα βλαστάρια τους στο νέο talent show του Antenna "The voice kids".

Κάθε, ή σχεδόν κάθε, ελληνική οικογένεια έχει την εντύπωση προφανώς ότι στο σπίτι της κατοικοεδρεύει μια μικρή Μαντόνα ή ένας μικρός Μάικ Τζάκσον, που χάρη στον Αντέννα θα αναδείξει το ταλέντο του, θα γίνει πανελλήνια γνωστό και κυρίως θα λύσει το οικονομικό πρόβλημα της οικογένειας που είναι οξύ τώρα στην κρίση.

Η ευκολία με την οποία η ελληνική οικογένεια "εκπορνεύει" τα τέκνα της είναι εντυπωσιακή. Πριν μερικά χρόνια ήταν σαφώς λίγοι οι γονείς που καμάρωναν στις κάμερες των επαρχιακών καλλιστείων για τις κόρες τους που περπατούσαν ημίγυμνες σε αυτοσχέδιες πασαρέλες μπροστά σε πεινασμένα μάτια θαμώνων.

Ο κόσμος εκείνος πολλαπλασιάστηκε και η τηλεόραση νίκησε όλες τις αντιστάσεις. Δημιούργησε την ψευδαίσθηση ότι κάθε σπίτι είναι ένα μικρό εν δυνάμει Χόλιγουντ, ότι στον ήλιο της δημοσιότητας μοίρα έχει ο καθένας. Και πως ο σίγουρος επαγγελματικός προσανατολισμός δεν έχει να κάνει πια με σπουδές, ιδανικά, γνώση, αλλά με το να λες καλά το τελευταίο σουξέ της Πάολα, να κουνάς το χέρι με χάρη σα τη Βανδή, να ντύνεσαι λίγο φτηνούτσικα και να πουλάς τσαχπινιά και ας είσαι μόλις δέκα.

Να μη σε νοιάζει τι θα υποστεί το παιδί μετά ή και κατά τη διάρκεια του talent show, από την ομήγυρη, το σχολικό περιβάλλον, τη γειτονιά. Η αδυναμία του να διαχειριστεί τη δόξα ή την απόρριψη, την υπερέκθεση και την αναγνωρισιμότητα, το πρόσκαιρο σουξέ και την πίκρα αργότερα της λησμονιάς.

Η ελπίδα του να «ξελασπώσουμε» όλοι οδηγεί αυτούς τους χιλιάδες να τρέχουν σαν τρελοί να συμπληρώσουν την αίτηση. Το μετά δεν απασχολεί κανέναν.

H απώλεια της κανονικότητα της παιδικής ηλικίας, το απότομο μεγάλωμα, η προβληματική συμπεριφορά που θα αναπτύξουν απέναντι σε συνομήλικους και φυσικά μεγαλύτερους, η βίαιη ένταξη τους σε ένα κόσμο ενηλίκων, τα εκατοντάδες παιδιά θαύματα του παγκόσμιου σινεμά που κατέληξαν προβληματικοί ενήλικες.

Αυτά είναι πταίσματα. Ας πάρει το δεκάρι στην επιτροπή και μετά θα σκεφτούμε, αν σκεφτούμε, τι κάνουμε. Οι παλιές μαϊμούδες και αρκούδες που χόρευαν με παραγγελιές στα πανηγύρια και με το καμιτσίκι του αφέντη τους βρήκαν τη μεταμοντέρνα τους συνέχεια. Και χωρίς να χρειαστεί να ψάξει κάνεις στο δάσος πρωταγωνιστή.

"N": Παρόμοια έχουμε να πούμε και για το talent show Music School.
Δείτε επίσης, παρακαλώ:
 

2 σχόλια:

  1. Ανώνυμος26/10/14 23:24

    Nεκρούλη μου
    να αγιάσουν τα χεράκια σου.
    Να αγιάσει η ψυχούλα σου.
    Τέλεια τα γράφετε για το ζήτημα της εκπόρνευσης των μικρών παιδιών!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Ανώνυμος1/11/14 05:59

    ekporneusis. Mipos einai ypervoliki leksi? kai an ta perissotera paidia THELOYN YPERVOLIKA na pane ekei kai PARAKALOUN toys goneis na ta afisoyn pali ekporneusi einai? aman pia me ayti tin aforistikotita re paidia apo orthodoksous theologous kai kathodigites. Mi varate omadika, kapoia paidia mporei na theloyn polu na pane kai na min pathainoun kati. Ntaksei exete dikio se kapoia shmeia alla mipos to para..kanoume ligaki? !

    ΑπάντησηΔιαγραφή