Χρόνια πολλά σε όλους - Γιορτάζει η Μάνα!...

Η ΜΗΤΕΡΑ ΤΗΣ ΖΩΗΣ

π. Γεωργίου Παπαβαρνάβα

Εκκλησιαστική Παρέμβαση

(το ίδιο αγγλικά)

Εικ. από εδώ

Κάθε χρόνο στις 15 Αυγούστου εορτάζουμε την Κοίμηση και Μετάσταση της Θεοτόκου, που ονομάζεται και Πάσχα του καλοκαιριού. Αν η μνήμη ενός Αγίου αποτελή αφορμή χαράς και πανηγύρεως για όλη την Εκκλησιαστική Κοινότητα, η Κοίμηση της Θεοτόκου είναι χαρά και πανηγύρι υπέρλαμπρο για όλη την Ορθόδοξη οικουμένη. 

Η Παναγία είναι η Μητέρα του Χριστού και επομένως είναι Μητέρα της ζωής και αιτία της ανθρωπίνης σωτηρίας. “Μετέστης προς την ζωήν μήτηρ υπάρχουσα της ζωής”. Έπρεπε όμως και αυτή, όπως όλοι οι άνθρωποι, να πληρώση το “κοινόν χρέος”, να γνωρίση τον θάνατο, που δεν είναι δημιούργημα του Θεού, αλλά αποτέλεσμα της αμαρτίας. Βέβαια, με την Ανάσταση του Χριστού καταργήθηκε ο θάνατος και οι ψυχές των δικαίων προγεύονται τον Παράδεισο. Τα σώματά τους θα αναστηθούν πνευματικά και άφθαρτα κατά την Δευτέρα παρουσία του Χριστού και θα ενωθούν το καθένα με την δική του ψυχή. Όμως, κατά θεία παραχώρηση και φιλανθρωπία, υφίσταται ο πρόσκαιρος χωρισμός της ψυχής από το σώμα, για να μη γίνη “τό κακόν αθάνατον”. Διαλύεται στον τάφο το ανθρώπινο σώμα μέχρι την κοινή εξανάσταση. 

Αλλά το θεοδόχο σώμα της Παναγίας, αυτό το σώμα που εβάστασε για εννέα μήνες και εγαλούχησε ως βρέφος τον Θεόν Λόγον, δεν ήταν δυνατόν να το κρατήση ο τάφος. Τρείς ημέρες μετά την κοίμησή της “μετέστησεν αυτήν προς τας εκείθεν μονάς, Χριστός ο εξ’ αυτής άνευ σποράς γεννηθείς”. Το σώμα της αναστήθηκε, ενώθηκε με την καθαρή ψυχή της καί, πνευματικό και άφθαρτο, αναλήφθηκε στους ουρανούς, για να είναι πάντοτε στους αιώνας των αιώνων κοντά στον Υιό και Θεό της. “Διό θνήσκουσα, σύν τω Υιώ εγείρη διαιωνίζουσα” (Κοσμάς ο Ποιητής, α’ ωδή Κανόνος στην Κοίμηση της Θεοτόκου).

Στο τελευταίο μυστήριο της ζωής της, την ένδοξη Κοίμηση της, έπρεπε να είναι παρόντες όλοι οι “αυτόπται του Λόγου και υπηρέται”, δηλαδή οι Απόστολοι και οι Άγιοι Ιεράρχες, όπως ο Διονύσιος ο Αρεοπαγίτης και ο διδάσκαλος του Άγιος Ιερόθεος, πρώτος Επίσκοπος Αθηνών. Γι’ αυτό με τρόπο θαυμαστό μαζεύτηκαν όλοι από τα πέρατα της οικουμένης, για να προπέμψουν το Θεοδόχο και ακραιφνέστατο σώμα της. “Θεία δυνάμει περαιωθέντες την Σιών κατελάμβανον και προς ουρανόν επειγομένην, προέπεμπον την ανωτέραν των Χερουβίμ”.

Την Μετάσταση της Θεοτόκου, δηλαδή την Ανάσταση και Ανάληψη του σώματός της, βεβαιώνουν πολλοί Θεοφόροι Πατέρες της Εκκλησίας μας, όπως οι Άγιοι, Ανδρέας ο Κρήτης, Ιωάννης ο Δαμασκηνός, Γρηγόριος ο Παλαμάς, Μάρκος ο Εφέσου, Θεόδωρος ο Στουδίτης και άλλοι. Αλλά και στην υμνολογία της Εκκλησίας μας το γεγονός αυτό τονίζεται και ψάλλεται πανηγυρικά.: “Την εν πρεσβείαις ακοίμητον Θεοτόκον, και προστασίαις αμετάθετον ελπίδα, τάφος και νέκρωσις ουκ εκράτησεν· ως γαρ ζωής Μητέρα προς την ζωήν μετέστησεν, ο μήτραν οικήσας αειπάρθενον”. (Κοντάκιο Εορτής).

Η έξοδος της Παναγίας υπήρξε ένδοξη, όπως και όλη η επίγεια ζωή της. Φυσικά γνώρισε και αυτή τον πόνο, αφού αυτός είναι συνυφασμένος με την ζωή του ανθρώπου μετά την πτώση. Δεν υπάρχει περίπτωση να μην πονέση κανείς στην ζωή του, γι’ αυτό σημασία έχει το πώς αντιμετωπίζει τις αναποδιές και τις θλίψεις που προκαλούν τον πόνο. Ο τρόπος με τον οποίο αντιμετωπίζονται έχει σχέση με την νοοτροπία του καθενός και την όλη προσωπικότητά του. Οι αρρώστιες και ο θάνατος αποτελούν οριακά σημεία της ανθρωπίνης ζωής και σε αυτές τις περιπτώσεις είναι δύσκολο να υποκριθή κανείς. Έτσι φανερώνεται η πνευματική του κατάσταση, το ποιος πραγματικά είναι. Η κοίμηση των Αγίων, όπως άλλωστε και όλη η ζωή τους, είναι κάτι το εκπληκτικό. Βλέπεις ένα πρόσωπο ήρεμο, γαλήνιο, ειρηνικό, χωρίς άγχος και τρόμο, να περιμένη την έξοδο από την ζωή αυτή με τέτοια λαχτάρα, όπως κάποιος που λείπει από την αγαπημένη του πατρίδα πολλά χρόνια και τώρα, επί τέλους, επιστρέφει στον τόπο που λατρεύει.

Τους ανθρώπους του Θεού δεν τους στενοχωρούν οι θλίψεις, αντίθετα μάλιστα, τους πλαταίνουν τον νου και την καρδιά και τους ανοίγουν νέους ορίζοντες κατά το Γραφικό, “εν θλίψει επλάτυνάς με” και “εν παντί θλιβόμενοι αλλ’ ου στενοχωρούμενοι”. Μια αγιασμένη ύπαρξη έλεγε: “Ο άνθρωπος που θα με κάνη να στενοχωρηθώ δεν έχει γεννηθεί ακόμα”. Επομένως, το πρόβλημα στη ζωή δεν είναι οι θλίψεις, που πάντα θα υπάρχουν, αλλά ο τρόπος με τον οποίον αντιμετωπίζονται. Και αυτός ο τρόπος πρέπει να είναι τέτοιος που να βοηθά στο να αποφεύγεται η σύγχυση και η απόγνωση και να διατηρείται η ειρήνη της ψυχής. Ως τέτοιος προτείνεται από την μακρόχρονη πείρα της Εκκλησίας η απόλυτη εμπιστοσύνη στο θέλημα του Θεού, καθώς και η καταφυγή και προσευχή στην Μητέρα της Ζωής και Μητέρα όλων μας.

“ΖΩΗΝ ΠΡΟΜΝΗΣΤΕΥΕΤΑΙ ΘΑΝΑΤΟΣ”

Μητροπολίτου Ναυπάκτου και Αγίου Βλασίου Ιεροθέου

Μέσα στην ζέστη του καλοκαιριού ανατέλλει η ελπίδα της άνοιξης. Την εορτή της Κοιμήσεως της Θεοτόκου την ονόμασαν Πάσχα του Καλοκαιριού, γιατί προαναγγέλλει την υπέρβαση του θανάτου, την μοναδική ελπίδα του ανθρώπου.

Τα τροπάρια που ψάλλονται στην Εκκλησία αυτήν την μεγάλη ημέρα ομιλούν συνεχώς για την υπέρβαση του θανάτου, ο οποίος θάνατος αποτελεί την μεγαλύτερη περιπέτεια του ανθρώπου, αλλά και ολόκληρης της κτίσης. Έτσι, η ακολουθία της Κοιμήσεως είναι ένα πανηγύρι ζωής. Ο θάνατος της Παναγίας ονομάζεται Κοίμηση. “Τη ενδόξω κοιμήσει σου”. Πρόκειται για μια αθάνατη Κοίμηση. “Τη αθανάτω κοιμήσει σου”. Η Παναγία είναι “Μήτηρ της ζωής”. Στο πρόσωπό της νικήθηκαν οι νόμοι της φύσεως. “Νενίκηνται της φύσεως οι όροι εν σοί Παρθένε άχραντε”. Η Παναγία είναι “η μετά θάνατον ζώσα”. Και το εκπληκτικότερο είναι ότι στο πρόσωπο της Παναγίας ο θάνατος προμνηστεύεται την ζωή. “Ζωήν προμνηστεύεται θάνατος”.

Έχει κανείς την αίσθηση, διαβάζοντας και ψάλλοντας αυτήν την ακολουθία ότι ο άνθρωπος, πέρα από την ύμνηση της ιστορικότητος του γεγονότος, προσπαθεί δι’ αυτού του τρόπου να ξεπεράση την βασανιστικότητα του θανάτου, από τον οποίο προέρχονται όλα τα ανθρωπολογικά, κοινωνικά, κοσμολογικά και οικολογικά προβλήματα. Ο θάνατος δεν είναι μια πράξη που την αντιμετωπίζει κανείς στο τέλος της βιολογικής του ζωής, αλλά ένα υπαρξιακό γεγονός μεγάλων διαστάσεων, που το βλέπει κανείς μέσα του, αλλά και σε ολόκληρη την κτίση.

Ο θάνατος, όπως το έχουν σημειώσει, εκτός από τους θεολόγους, και οι ψυχαναλυτές, ψυχοθεραπευτές και ψυχολόγοι, αλλά και η σύγχρονη επιστήμη της θανατολογίας, συνδέεται με την βαθειά κρίση την οποία περνά ο άνθρωπος. Γνωρίζουμε ότι ο άνθρωπος στην ζωή του περνά μέσα από διαδοχικές κρίσεις θανάτου.

* * *

Κατ’ αρχάς η γέννηση ενός ανθρώπου είναι υπόθεση χαράς, αλλά ταυτόχρονα και στέρησης της ελευθερίας. Ο κάθε άνθρωπος είναι αποτέλεσμα της αγάπης δύο ανθρώπων, αλλά επειδή αυτή η αγάπη συνδέεται με την αναγκαιότητα του ενστίκτου, είναι μία στέρηση της οντολογικής ελευθερίας (Σεβ. Μητροπολίτης Περγάμου κ. Ιωάννης). Επί πλέον, δεν υπάρχει δυνατότητα να ερωτηθή ο άνθρωπος αν ήθελε να γεννηθή. Αυτό το γεγονός τον κάνει τραγικό όν. Ομοιάζει με κάποιον που τον έκλεισαν στην φυλακή και στην συνέχεια του δίδουν την δυνατότητα να την στολίζη καλά και να συνδικαλίζεται. Το πρόβλημα όμως είναι να απαλλαγή από τα στενά όρια της φυλακής. Γι’ αυτό, όπως έχει επισημανθή, το δεδομένο της ύπαρξης είναι το μεγαλύτερο πρόβλημα της ελευθερίας. Ο άνθρωπος έχει σχετική και όχι απόλυτη ελευθερία.

Επίσης, στην ηλικία των 7-11 ετών, το παιδί αποκτά για πρώτη φορά την βεβαιότητα ότι ο θάνατος είναι ένα γεγονός μη αναστρέψιμο, δηλαδή ένα τελικό γεγονός στην ζωή του ανθρώπου, και αυτό του δημιουργεί τρομερή υπαρξιακή κρίση για το τί είναι θάνατος και τί είναι ζωή. Τα υπαρξιακά ερωτήματα που αναφύονται έντονα στην νεανική ηλικία δεν είναι ανεξάρτητα από αυτά τα προβλήματα της εσωτερικής κρίσης. [ "Ν": δες παρακαλώ και Η αγωγή των παιδιών για το θάνατο].

Το πρόβλημα του θανάτου συνεχίζεται με άλλη μορφή στην εφηβική ηλικία. Πολλοί ψυχαναλυτές κάνουν λόγο για άγχος ανυπαρξίας που διαποτίζει τους εφήβους. Αλλά και οι κρίσεις όλων των ηλικιών συνδέονται στενά με το υπαρξιακό πρόβλημα του θανάτου. Η κοινωνική αποκατάσταση που συνδέεται με την ανασφάλεια, η μεγάλη κρίση της μέσης ηλικίας, όταν ο άνθρωπος βλέπει τον χρόνο να περνά και την πορεία της ζωής του να οδεύη προς το τέλος, η τραγική κρίση της σύνταξης, όλα αυτά συνδέονται με τον θάνατο.

Φωτο από εδώ

Ο άνθρωπος, άλλωστε, γεννιέται για να πεθάνη. Αυτό συνιστά και το μεγαλείο, ότι γεννιέται, αλλά και την τραγικότητα της ύπαρξης ότι πεθαίνει. Όλοι οι υπαρξιστές φιλόσοφοι, αλλά και ο σύγχρονός μας HEIDEGGER, ο οποίος, όπως ο ίδιος λέγει, δεν είναι υπαρξιστής, αλλά φιλόσοφος του νοήματος του όντος, ασχολούνται με το θέμα του θανάτου.

* * *

Αν εξετάσει κανείς επισταμένως τα πράγματα θα διαπιστώση ότι όλα τα σύγχρονα κοινωνικά προβλήματα έχουν ως αφετηρία το πρόβλημα του θανάτου. Τα ναρκωτικά είναι μια ψεύτικη προσπάθεια υπερβάσεως των τραγικών συνθηκών ζωής, που διαποτίζονται από το φάσμα του θανάτου. Πρόκειται δηλαδή για προσπάθεια κατασκευής ενός ψεύτικου Παραδείσου. Το AIDS, όταν συνδέεται με την απόλαυση της ηδονής, μπορεί να ερμηνευθή μέσα από αυτήν την διαδικασία. Σύγχρονες μελέτες στην Αμερική έχουν καταλήξει στο συμπέρασμα ότι και αυτές ακόμη οι σεξουαλικές σχέσεις δεν έχουν να κάνουν τόσο με την απόλαυση της ηδονής, όσο με το άγχος του τραγικού υπαρξιακού προβλήματος, δηλαδή με την επιβίωση της ύπαρξης. Επίσης, η οικολογική καταστροφή του πλανήτου μας έχει μέσα της το στοιχείο της φθοράς, η οποία γίνεται τόσο από την φυσική φθορά, όσο και από την φθορά που δημιουργεί στην φύση ο ανασφαλής άνθρωπος, που κυριαρχείται από τον φόβο του θανάτου.

Λέγεται συνήθως ότι πρέπει να ενδιαφερόμαστε για την λύση των κοινωνικών προβλημάτων. Αυτό είναι αναγκαίο. Αλλά όμως πρέπει να υπογραμμίζεται ότι το μεγαλύτερο κοινωνικό πρόβλημα είναι ο θάνατος. Αυτός είναι η γενεσιουργός αιτία των διαδοχικών κρίσεων στην ζωή μας, αυτός χωρίζει δύο αγαπημένους ανθρώπους, και δημιουργεί πόνο, θλίψη και αγωνία, αυτός φοβίζει την ανθρώπινη ύπαρξη και της προξενεί υπαρξιακό άγχος. Πράγματι, ένας άνθρωπος που βασανίζεται από τον θάνατο είτε τον σωματικό, είτε τον ψυχολογικό και πνευματικό είναι ένα αντικοινωνικό στοιχείο.

* * *

Η εορτή της ενδόξου Κοιμήσεως της Παναγίας είναι μια ελπίδα ζωής. Γιορτάζουμε την άνοιξη μέσα στον καύσωνα του καλοκαιριού. Μέσα από το πρίσμα αυτό βλέπω το γεγονός ότι γεμίζουν όλες οι Εκκλησίες, αλλά και τα Εξωκκλήσια, αυτήν την περίοδο του Δεκαπενταυγούστου, και κατά την εορτή της Παναγίας. Προσπαθούν οι άνθρωποι να υμνήσουν και να βιώσουν την ζωή που προμνηστεύεται τον θάνατο, και να υπερβούν τις υπαρξιακές κρίσεις.


Η ΥΠΑΚΟΗ ΤΗΣ ΥΠΕΡΑΓΙΑΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ

π. Θεμιστοκλής Μουρτζανός (ΒΗΜΑΤΑ)

           Τιμούμε για μία ακόμη φορά την εορτή της Κοιμήσεως της Υπεραγίας Θεοτόκου, νιώθοντας το ξεχωριστό να είναι Πάσχα μέσα στο καλοκαίρι. Γιατί η Παναγία μάς δείχνει ότι είναι εφικτός ο δρόμος της θέωσης, της σωτηρίας, ακόμη κι αν περνά μέσα από τον θάνατο, την λύπη του απαρφανισμού, την έξοδο από την ζωή, την οποία για μία και μόνο φορά ζούμε οι άνθρωποι και δεν θέλουμε να στερηθούμε. Πιστεύουμε όχι απλώς στην κοίμηση της Παναγίας ως ιστορικό γεγονός, αλλά και στην μετάστασή της στους ουρανούς, στην άνοδο δηλαδή του νεκρού σώματός της και στην επανένωση εν ουρανώ με το πνεύμα της, την ψυχή της, και την αρχή της αιωνίου βιοτής, όχι μόνο για την ψυχή της, αλλά και για τη σύνολη ύπαρξή της. 

 

Η Παναγία δηλαδή προγεύεται τον τρόπο της ανάστασης των νεκρών, βιώνει την πληρότητα της κοινωνίας με τον Υιό και Θεό της, γινώσκει δι’  Αυτού τον Πατέρα και εν Αγίω Πνεύματι ζει την μεταμόρφωση της ύπαρξής της. Βεβαίως όλα αυτά όχι αυτόφωτα. Δεν μετέστη αφ’  εαυτού της. Ήταν και είναι η Παν- αγία, αλλά δεν είναι θεός. Μέσα από την κοινωνία με τον Υιό και Θεό της καθίσταται η μεσίτρια, ο γλυκασμός των αγγέλων, η βοηθός, η ύπαρξη εκείνη που γίνεται χαρά για τους θλιβομένους, η προστάτης των χριστιανών, αυτή που παρακαλεί να μην ελεγχθούν οι πράξεις μας και χωριστούμε από την Βασιλεία του Θεού. Και όλα αυτά διότι στη ζωή της εν τω κόσμω βίωσε την απόλυτη υπακοή στο θέλημα του Θεού.

 

Θαυμάζουμε αυτή την υπακοή στο ότι δέχθηκε να γίνει η μητέρα του Θεού ερχόμενη σε ρήξη με όλο τον τρόπο ζωής της εποχής της, αφήνοντας το Άγιο Πνεύμα να εκτείνει τις δυνατότητες της φύσης της στο έσχατο σημείο να χωρέσει τον Αχώρητο, αλλά και ακολουθώντας τον Υιό της μέχρι το τέλος της επιγείου ζωής Του, την Ανάσταση και την Ανάληψή Του όχι μόνο ως μητέρα, δηλαδή ως η ύπαρξη που νιώθει το παιδί της σπλάχνο της, κτήμα της, σάρκα εκ της σαρκός της, αλλά έχοντας ζήσει την μακαριότητα να ακούει τον λόγο του Θεού και να τον φυλάσσει. Και αυτή η υπακοή στο θέλημα του Θεού, ως δείγμα σπάνιας και μοναδικής εμπιστοσύνης, αυτοπαράδοσης στην σχέση με τον Ένα «ού έστι χρεία» προβάλλεται από την Εκκλησία μας ως εκείνο το στοιχείο που αξίζει περισσότερο από όλα να μιμηθούμε και μάλιστα σε μία εποχή κατεξοχήν αποστασίας από το θέλημα του Θεού και άρνησης των ανθρώπων έστωνα ακούσουμε τι λέει ο Θεός.

 

Όμως μέσα από ποιες πνευματικές και  ψυχικές διεργασίες μπόρεσε η Υπεραγία Θεοτόκος να φθάσει στην απόλυτη υπακοή, για την οποία, εκτός των άλλων την τιμούμε; Πόσο εύκολος ήταν ένας τέτοιος δρόμος και γιατί άραγε να είναι αξιομίμητος, όταν δεν φαίνεται να δίνει νόημα στη ζωή μας εν τω κόσμω, ίσα- ίσα που την δυσκολεύει αφάνταστα;  Μία ζωή έχουμε να ζήσουμε. Γιατί να τη σπαταλήσουμε αρνούμενοι τις χαρές της, εφόσον ο Θεός δεν μας υπόσχεται παρά κόπο, σταυρό και την ίδια στιγμή αγιότητα στην αιωνιότητα, αφού όμως καλούμαστε να στερηθούμε ό,τι είναι το πιο ακριβό μας προνόμιο:  η δυνατότητα της ελευθερίας μας να ζήσουμε όπως εμείς θέλουμε;

 

Κανείς από εμάς δεν μπορεί να συνειδητοποιήσει από ποια κάμινο πέρασε η Υπεραγία Θεοτόκος, ιδιαίτερα εκείνη τη στιγμή που κλήθηκε από τον Αρχάγγελο Γαβριήλ να δώσει απάντηση στο θέλημα του Θεού να σαρκωθεί εντός της ο Υιός Του. Μπορούμε όμως να προσπαθήσουμε να έρθουμε στη θέση της για λίγο και να σκεφτούμε πώς βοηθήθηκε να φτάσει σ’  αυτή την σωτήρια, όχι μόνο για την ίδια, αλλά για ολόκληρο το ανθρώπινο γένος, υπακοή. Είναι αυτονόητο ότι δεν ήταν μόνη της σ’  αυτή την οδό, αλλά η χάρις του Θεού την αγκάλιασε και την συνέδραμε. Όμως και η ίδια έδωσε την υπακοή της ως απάντηση στην κλήση του Θεού γιατί μέσα της ήταν έτοιμη. 

 

 

Παναγία Βασίλισσα της Γαλλίας (Notre Dame Reine de France, από εδώ & εδώ).

 

Η Παναγία υπάκουσε στο θέλημα του Θεού γιατί ήταν μεγαλωμένη μέσα σ’  αυτό. Δεν ήταν μόνο καρπός πίστης γονέων που ονειδίζονταν για την ατεκνία τους. Μεγάλωσε στο ναό του Θεού ζώντας την συνεχή κοινωνία με το Θεό. Δεν ήταν απρόσιτος σ’  αυτήν ο Θεός. Δεν ήταν η συνήθεια της πίστης των προγόνων της ούτε ένα οικογενειακό απλώς βίωμα που κράτησε  για στιγμές, όπως κρατάνε οι μνήμες από θαύματα τα οποία συντελούνται στη δική μας ζωή. Η Παναγία ζούσε διαρκώς το θαύμα της κοινωνίας με το Θεό στο ναό. Ένα θαύμα που την έπειθε ότι ο Θεός είναι για όλους, αλλά και προσωπικός για τον καθέναν. Αρκεί να Τον αφήσουμε να εισέλθει στην καρδιά μας και να ζητήσουμε να μείνει εκεί. Να τροφοδοτούμε την κοινωνία μαζί Του αποδεχόμενοι το θέλημά Του και ζώντας Τον ως την τροφή της ύπαρξής μας. Είπε ΝΑΙ γιατί γι’  αυτήν ο Θεός ήταν ΑΓΑΠΗ, η μία και μοναδική και μόνο ως Αγάπη Τον γνώριζε.

 

Η Παναγία υπάκουσε στο θέλημα του Θεού γιατί συνειδητοποίησε ότι στο πρόσωπό της αποτυπωνόταν η ευκαιρία όλου του ανθρώπινου γένους για σωτηρία από το θάνατο, ανάσταση και αιωνιότητα. Την στιγμή της κλήσης κατενόησε ότι δεν ήταν εκείνη ως μονάδα που έπρεπε να απαντήσει, αλλά εκπροσωπούσε ολόκληρο το ανθρώπινο γένος ενώπιον του Θεού. Και η ανθρωπότητα δεν ζητούσε υγεία, επιβίωση, υλικά αγαθά, καταξίωση, επιβολή, ούτε καν να μείνει στην ιστορία για τις πράξεις της, αλλά ζητούσε αποδεχόμενη την αγάπη του Θεού να νικήσει το θάνατο. Να συντρίψει τον έσχατο και την ίδια στιγμή φαινομενικά ακατανίκητο εχθρό της φύσης μας που είναι ο χρόνος. Η αδυναμία μας να δώσουμε στη ζωή διάρκεια, όπως επίσης και το κλείσιμο της ευτυχίας σε στιγμές που έχουν αρχή και τέλος. Και η παναγία κάνει το μοναδικό βήμα να πει ΝΑΙ στην κλήση της αιωνιότητας όχι μόνο για την ίδια, αλλά για όλους τους ανθρώπους. Δεν έμεινε στο ΕΓΩ, αλλά κατάλαβε ότι στο πρόσωπό της η δεύτερη ΕΥΑ είχε μία νέα μοναδική ευκαιρία: να δώσει, αξιοποιώντας και την ίδια στιγμή νικώντας τους όρους της φύσης της, ζωή και όχι θάνατο. Αιωνιότητα και όχι απλώς χρόνο. Διάρκεια και όχι μόνο παράταση. Ατελεύτητη εμπειρία   και όχι μόνο μνήμη.

 

Η Παναγία υπάκουσε στο θέλημα του Θεού γιατί μπόρεσε στις λίγες στιγμές που κράτησε ο διάλογος με τον Αρχάγγελο  να δει ποιο είναι το αληθινό νόημα της ελευθερίας που της είχε δοθεί από το Θεό. Δεν είναι μόνο η δυνατότητα να κυβερνηθούμε από τον νου και τον λογισμό μας, από το θέλημά μας, από την επιθυμία μας να ζήσουμε την παρούσα ζωή με τους όρους της, αλλά και η δυνατότητα, παραιτούμενοι από την ελευθερία μας χάριν της κοινωνίας με το Θεό να ανοιχτούμε στην αιωνιότητα. Να πούμε ΟΧΙ στις μικροθελήματα, στις μικροχαρές του κόσμου αυτού, όταν έρχονται σε αντίθεση με το θέλημα του Θεού, όταν δηλαδή αποσκοπούν στο να μας προσφέρουν εγωτική αυτάρκεια, ικανοποίηση της φιλήδονης επιθυμίας μας για χρήση του εαυτού μας, των άλλων, του κόσμου, της ζωής μόνο και μόνο για να δείξουμε ότι είμαστε από μόνοι μας θεοί, και την ίδια στιγμή να πούμε ΝΑΙ στην θυσία, την προσφορά, την αφιέρωση, την ολοκληρωτική αγάπη προς τον πλησίον, ακόμη κι αν αυτό το ΝΑΙ συνεπάγεται την συντριβή του δικού μας θελήματος. Η Παναγία παραιτήθηκε από την ελευθερία της υπακούοντας και έλαβε την ελευθερία να αγαπά τους πάντες και για πάντα. Άξιον εστί το τίμημα.

 

Έτσι η κοίμησή της αποτελεί επισφράγιση και άνοιγμα ταυτόχρονα της ύπαρξής της στην αιωνιότητα και πρότυπο για τον καθέναν μας. Επισφράγιση γιατί κοντά της βρέθηκε όλη η τότε Εκκλησία, Απόστολοι εκ περάτων και όλοι όσοι την αγάπησαν. Την τίμησαν οι πάντες δείχνοντας όχι απλώς έναν σεβασμό στο πρόσωπό της ως την Μητέρα του Θεού αλλά ως τον οδοδείκτη για την δική τους πορεία και ως την αποτύπωση και της δικής τους έκφρασης να είναι γι’  αυτούς ο Θεός Αγάπη, να ανοιχτούν σε όλη την ανθρωπότητα, νικώντας το χρόνο, να παραιτηθούν από την ελευθερία του τώρα για να λάβουν την ελευθερία του να είναι παιδιά του Θεού. Την ίδια στιγμή η ένδοξος κοίμησή της γίνεται άνοιγμα στην αιωνιότητα γιατί αξιώθηκε να λάβει ως δωρεά τον τρόπο που όλοι θα λάβουμε μετά την Δευτέρα Παρουσία. Και την ίδια στιγμή δεν ξεχνά τον κόσμο της και όλους εμάς, μεσιτεύοντας, γιατί η αγάπη ούτε στο θάνατο εκπίπτει. Πόσο μάλλον στην γεύση της αιωνιότητας. 

 

Η Παναγία είπε το ΝΑΙ στην κλήση του Θεού και η υπακοή της κράτησε για πάντα. Αληθινά «μακαριούσι αυτήν πάσαι αι γενεαί». Και η Εκκλησία μας ορίζει στην εορτή της να διαβάζεται ένα απόσπασμα από την προς Φιλιππησίους επιστολή του Αποστόλου Παύλου που μας δείχνει ότι ο Υιός και Θεός της έγινε άνθρωπος δι’  αυτής. «Εκένωσεν εαυτόν μορφήν δούλου λαβών... και σχήματι ευρεθείς ως άνθρωπος εταπείνωσεν εαυτόν γενόμενος υπήκοος μέχρι θανάτου, θανάτου δε σταυρού»  (Φιλιπ. 2, 7-8). Η σωτήριος υπακοή της Παναγίας  συναντά την υπακοή του Υιού της στο θέλημα του Πατρός. Έτσι έχουμε απαντήσεις σωτήριες και για εμάς. Υπακούοντας στο θέλημα του Θεού λαμβάνουμε αυτό για το οποίο πλασθήκαμε, αυτό για το οποίο αξίζει να ζούμε:  την κοινωνία μαζί Του, η οποία ακόμη κι αν περνά από τον θάνατο, γίνεται διάρκεια. Μπροστά σ’  αυτή τη δωρεά, ακόμη και οι πιο σπουδαίες χαρές της ζωής φαίνονται μικρές. Ας ζήσουμε λοιπόν την διάρκεια της κοινωνίας με το Θεό εξ αυτής της ζωής με τις πρεσβείες της.

Κέρκυρα, Δεκαπενταύγουστος 2014 

Και:

Επαίρονται πύλαι ουράνιοι…. επί τη ενδόξω Κοιμήσει…, Φ.Κόντογλου
Η χαμογελαστή Παναγιά!
Δεκαπενταύγουστος: Μετέστης προς την ζωήν μήτηρ υπάρχουσα της ζωής...
Οκτώηχο δοξαστικό της Κοιμήσεως
 
Για μητέρες, μαμάδες, μανούλες και τα παιδιά τους
Βιογραφία της Παναγίας
Εμφανίσεις και θαύματα της Παναγίας ανά τους αιώνες
Εμφανίσεις και θαύματα της Παναγίας (μεγάλο αφιέρωμα) 
"Ανέκδοτα" με την Παναγία

Παναγία των Ελλήνων
Παναγία (ενότητα στο blog μας)
Παναγία, αθεϊσμός και αιρέσεις

Η τιμή της Παναγίας στην Αγία Γραφή 

Ορθόδοξες Παναγίες απ' όλο τον κόσμο
Εικόνες της Παναγίας (ενότητα)

Ενότητα για την Παναγία στο ιστολόγιο Γνωριμία με την Ορθόδοξη Πίστη

Theotokos (αγγλικά)

العذراء في الشهر المريمي (αραβικά)