Οι Γκαγκαούζοι και οι Καραμανλήδες μας, οι ορθόδοξοι

Συν-οδοιπορία

Στην Ορεστιάδα πραγματοποιήθηκε το διήμερο 19 και 20 Ιουλίου 2013 η Γ΄ Συνάντηση της φυλής των Γκαγκαούζων ή Γκαγκαβούζων με τη συμμετοχή ομογενών από τη Βουλγαρία και τη Μολδαβία. Η Συνάντηση διοργανώθηκε στα πλαίσια της πανηγύρεως του Ιερού Ενοριακού Ναού Προφήτου Ηλιού του οικισμού Σαγήνης της Ορεστιάδος, όπου και είναι εγκατεστημένος ικανός αριθμός Γκαγκαούζων.

Οι εκδηλώσεις άρχισαν με τον Πανηγυρικό Εσπερινό στον οποίο χοροστάτησε ο Σεβ. Μητροπολίτης Ορεστιάδος κ. Δαμασκηνός, οποίος ευλόγησε τους άρτους και εν συνεχεία προέστη της λιτανεύσεως της ιεράς εικόνος.

Την ακολουθία παρακολούθησε ο Εξοχώτατος Πρόεδρος της Αυτόνομης περιοχής της Γκαγκαουζίας, από τη Δημοκρατία της Μολδαβίας, Μιχαήλ Φουρμουζάλ και ο Δήμαρχος Ορεστιάδος Δημ. Μουζάς.

Ο Σεβασμιώτατος στην ομιλία του τόνισε ότι η «πίστη ενώνει τους λαούς και αυτή η δύναμη της πίστεως ξεπερνάει τα σύνορα που έθεσαν οι άνθρωποι και δίδει στις καρδιές των ανθρώπων τη χαρά της κοινωνίας με τον κοινό Πατέρα και μεταξύ τους». Στη συνέχεια είπε ότι «όπως ο Προφήτης Ηλίας δεν συμβιβάσθηκε αλλά με ζήλο αγωνίσθηκε για να κρατήσει ο λαός του την πίστη των προγόνων του, έτσι και οι Γκαγκαούζηδες, όπου κι αν βρίσκονται, μέσα σε δύσκολες συνθήκες και κάτω από τις γνωστές περιπέτειες, κράτησαν σαν πολύτιμο θησαυρό την πίστη τους και την προγονική τους αυτοσυνειδησία».

Ακολούθησε λαϊκό πανηγύρι με χορούς και άλλα έθιμα της φυλής των Γκαγκαούζηδων.

Τι είναι οι Γκαγκαούζοι

"Γκαγκαούζ, οι (Gagauz ή Gagaou-zes) (Εθνολ.)· τουρκόφωνος χριστιανορθόδοξος πληθυσμός (173.000 άτομα στις Δημοκρατίες τής Μολδαβίας και τής Ουκρανίας), τής Βουλγαρίας (Βάρνα και Μπαλτσίκ) και τής Ρουμανίας (Δοβρουτσά). Οι Γκαγκαούζ κατάγονταν από εκχριστιανισθέντες Τούρκους τών Βαλκανίων, που μετανάστευσαν κατά τον 18ο και 19ο αιώνα.
γκαγκαούζ, γλώσσα (Gagauz)· μία από τις γλώσσες τής ομάδας τών τουρκικών γλωσσών (υποοικογένειας τών αλταϊκών γλωσσών). Μιλιέται από 157.000 περίπου κατοίκους τής Δημοκρατίας τής Μολδαβίας και από μερικές ακόμη χιλιάδες κατοίκους τής ανατολικής Βουλγαρίας" (τα στοιχεία από την Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος-Λαρούς-Μπριτάνικα).

Επισκεφτείτε, παρακαλώ, την ανάρτηση Τη Γκαγκαουζία την ξέρετε; για περισσότερα στοιχεία. Από εκεί και:

Επιπλέον, ένα σημαντικό πρόβλημα στην Γκαγκαουζία αποτελεί η προσπάθεια της Τουρκίας να εκτουρκίσει τους Γκαγκαούζους, εκμεταλλευόμενη την τουρκογενή διάλεκτο των Γκαγκαούζων (απομεινάρι της μακραίωνης Οθωμανικής καταπίεσης), προσφέροντας τους υποτροφίες και αμέτρητες θέσεις εργασίας στην Τουρκία, ώστε τελικά να δημιουργήσει τους “Τουρκο-ορθόδοξους” με σκοπό την οριστική άλωση του Οικουμενικού Πατριαρχείου.

Οι Καραμανλήδες, οι τουρκόφωνοι ορθόδοξοι

Οι Γκαγκαούζοι μού θύμισαν τους Καραμανλήδες, για τους οποίους διαβάζουμε εδώ:
 
Καραμανλήδες - (ενικός Καραμανλής) - Ονομασία τουρκόφωνων Χριστιανών ορθοδόξων (Rum) που κατοικούσαν στη Μικρά Ασία, συγκεκριμένα στην Καραμανία (ονομάστηκε από το τουρκικό Μπεηλίκι των Καραμανιδών, στην περιοχή της αρχαίας Κιλικίας) και την Καππαδοκία. Έγραφαν την τουρκική γλώσσα με χαρακτήρες του ελληνικού αλφαβήτου (Καραμανλήδικα). Το πρώτο γνωστό καραμανλήδικο κείμενο ανάγεται στα μέσα του 15ου αιώνα, ενώ το πρώτο έντυπο στο 1718. Τα παλαιότερα καραμανλήδικα κείμενα ήταν θρησκευτικού περιεχομένου ενώ από το τέλος του 18ου αι. τυπώνονται και κείμενα ιστορικά, γεωγραφικά, διδακτικά κ.ά. Το τελευταίο έντυπο τυπώθηκε το 1921. Αυτά τυπώνονταν σε τυπογραφεία της Κωνσταντινούπολης, Αθηνών, Βενετίας, Σμύρνης κ.ά. Πολύ σημαντικό ρόλο στη διάδοση της καραμανλήδικης γραφής έπαιξε ο Ευαγγελινός Μισαηλίδης ο οποίος το 1851 άρχισε να εκδίδει στην Κωνσταντινούπολη την εφημερίδα Ανατολή σε καραμανλήδικη γραφή.^[1]
Οι Καραμανλήδες ήταν είτε Χριστιανοί ορθόδοξοι που μιλούσαν την τουρκική γλώσσα, είτε -σπανιότερα- Τουρκόφωνοι μουσουλμάνοι που εκχριστιανίστηκαν. Κατά τον Αλ. Ελλάδιο (18ος αι.) ήταν Έλληνες που εκτουρκίστηκαν.^[2]
Έπειτα από την υπογραφή της συνθήκης της Λωζάνης (1923) μεταφέρθηκαν κατά την ανταλλαγή πληθυσμών στην Ελλάδα και κυρίως σε περιοχές της Μακεδονίας και της Θράκης. Λίγοι παρέμειναν στη Τουρκία.

Καραμανλήδεια γραφή (MAΣAΛAΧ) - Ιντζέσου, Καισάρεια

Η καραμανλήδεια γραφή είναι μια συμβατική γραφή της τουρκικής γλώσσας με ελληνικούς χαρακτήρες [=γράμματα] αντί των αραβικών που χρησιμοποιούσαν οι τουρκόφωνοι Έλληνες των ανατολικών επαρχιών της Μικράς Ασίας, οι οποίοι αποκαλούνταν καραμανλήδες, εξ ου και η ονομασία αυτής της γραφής. Πρώτη επίσημη εμφάνιση της γραφής αυτής σημειώνεται το 1713 και είχε τόση απήχηση που διατηρήθηκε επί δύο αιώνες.
Λόγω των εξισλαμισμών που σημειώνονταν ως τις πρώτες δεκαετίες του 19ου αιώνα στη Μικρά Ασία, μεγάλο μέρος των Ελλήνων λησμόνησαν τη μητρική τους γλώσσα και χρησιμοποιούσαν την Τουρκική. Ένας περιορισμένος αριθμός Ελλήνων που βρισκόταν σε περιοχές μακριά από τα παράλια και από μεγάλα αστικά κέντρα αφομοιώθηκαν μεν γλωσσικά από τον κατακτητή, κατάφεραν όμως να διατηρήσουν τη συνείδηση της θρησκευτικής και φυλετικής τους αυτοτέλειας.
Για τους τουρκόφωνους αυτούς Έλληνες τυπώθηκαν από τις αρχές του 18ου αιώνα και συνεχίσθηκαν να τυπώνονται επί δύο αιώνες βιβλία, κυρίως θρησκευτικά, αλλά και ιστορικά δοκίμια, διηγήματα και λεξικά σε τουρκική γλώσσα, αλλά με ελληνικούς χαρακτήρες, που μπορούσαν να τα διαβάζουν και να τα κατανοούν. Επίσης και εφημερίδες της Κωνσταντινούπολης, όπως η "Ανάντολου" και η "Άσια" (Ασία) των Κ. Μιχαηλίδη και Ν. Παλαμηκίδη αντίστοιχα, που έπαυσαν όμως να εκδίδονται στις αρχές του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου.
Η γραφή αυτή ονομάσθηκε από τους Έλληνες ομοεθνείς της Τουρκίας "καραμανλήδειος γραφή", την οποία και τελικά αναγνώρισε και το τουρκικό κράτος δίνοντας την έγκριση συγγραφής τουρκοελληνικού λεξικού στον Ι. Χλωρό υπό την από 28 Σαρίφ 1313 Έτος Εγίρας (1934 μ.Χ.) του τουρκικού Υπουργείου Δημόσιας Εκπαίδευσης.
Τα κείμενα που είναι γραμμένα με αυτό τον τρόπο είναι γνωστά και με το όνομα "καραμανλήδικα".

"Ν": Καραμανλήδες είχε στο ποίμνιό του ο άγιος Αρσένιος ο Καππαδόκης (†1924), για τους οποίους λειτουργούσε και δίδασκε στα τούρκικα. Επίσης Καραμανλήδες συναντάμε στη βιογραφία του αγίου ιερέα Βασιλείου Κοντζικλή, για τον οποίο δείτε εδώ (στον αριθμό 8).

Ευχή μας να στηρίζει ο Θεός τους πληθυσμούς αυτούς, ιδίως εκείνους που βρίσκονται σε δύσκολες συνθήκες, καθώς και τους κρυπτοχριστιανούς που - κατά κοινή ομολογία - ζουν ακόμη στη Μικρά Ασία.
Και να φωτίσει ο Κύριος τους μουσουλμάνους που τους περιβάλλουν προς το άγιο Φως της Ορθόδοξης Εκκλησίας Του.

Και: Η Ορθοδοξία στην Τουρκία
Τουρκικό σήριαλ στο Mega: μετέτρεψαν ορθόδοξη εκκλησία σε νυχτερινό κέντρο
Μετατράπηκε σε τζαμί ο ιστορικός ναός της Αγίας Σοφίας στην Τραπεζούντα (Πόντος)
"15 εκατομμύρια Τούρκοι είναι κρυπτοχριστιανοί"