Από την el.wikipedia.org
Ο Άγιος Γεώργιος (280/285 - 23 Απριλίου 303), αποκαλούμενος από την Ορθόδοξη Εκκλησία Μεγαλομάρτυς και Τροπαιοφόρος, είναι από τους δημοφιλέστερους αγίους σε ολόκληρο το χριστιανικό κόσμο. Η μνήμη του τιμάται στις 23 Απριλίου ή για τις Εκκλησίες που πηγαίνουν σύμφωνα με το Ιουλιανό ημερολόγιο, όπου εάν η ημέρα συμπέσει πριν την Ανάσταση, μετατίθεται τη Δευτέρα της Διακαινησίμου ["Ν": δηλ. τη Δευτέρα του Πάσχα - αυτό ισχύει για όλες τις Ορθόδοξες Εκκλησίες, ανεξάρτητα αν ακολουθούν το Ιουλιανό (παλαιό) ημερολόγιο ή όχι. Ο λόγος είναι ότι τη Μεγάλη Σαρακοστή δεν πανηγυρίζονται οι εορτές των αγίων, εκτός από την εορτή του Ευαγγελισμού. Έτσι, κατά κανόνα, όταν ο λαός γιορτάζει έναν άγιό του - σε ναό αφιερωμένο σε αυτόν - και η μνήμη του αγίου πέσει μέσα στη Σαρακοστή, μετατίθεται για μετά το Πάσχα (πασίγνωστη π.χ. η περίπτωση του αγίου ευαγγελιστή Μάρκου, που από τις 25 Απριλίου πηγαίνει την Τρίτη του Πάσχα). Εξάλλου, η ακολουθία του αγίου Γεωργίου είναι αναστάσιμη, με σημαντικές αναφορές στο Πάσχα, και γι' αυτό δε μπορεί να τελεστεί πριν το Πάσχα].
Ο Άγιος Γεώργιος θεωρείται Άγιος της Καθολικής, της Αγγλικανικής, της Ορθόδοξης, της Λουθηρανικής και της Αρμενικής Εκκλησίας.
Γεννήθηκε μεταξύ των ετών 280-285 μ.Χ., πιθανώς στην περιοχή της Αρμενίας, από τον Έλληνα Συγκλητικό, στρατηλάτη στο αξίωμα, κατά τους χρόνους του αυτοκράτορα Διοκλητιανού, Γερόντιο [για τους γονείς του αγίου ειδικό άρθρο εδώ, αλλά & εδώ]. Εκεί, σε ένα μοναστήρι της περιοχής, ο Άγιος δέχθηκε το Μυστήριο του Βαπτίσματος και έγινε μέλος της Εκκλησίας. Ο πατέρας του Αγίου, Γερόντιος, καταγόταν από πλούσια και επίσημη γενιά της Καππαδοκίας. Σε παλαιό χειρόγραφο αναφέρεται ότι γεννήθηκε στη Σεβαστούπολη
της Μικρής Αρμενίας, αρχικά ήταν ειδωλολάτρης και αργότερα έγινε
χριστιανός. Η σύζυγός του ονομαζόταν Πολυχρονία, ήταν χριστιανή και
καταγόταν από τη γνωστή Λύδδα (Διόσπολη) της Παλαιστίνης.
Όπως αναφέρουν οι πηγές, η οικογένεια του Αγίου, όταν εκείνος ήταν σε
μικρή ηλικία, μετοίκησε στη Λύδδα, λόγω του θανάτου του πατρός του.
Σε νεαρή ηλικία ο Γεώργιος κατατάχθηκε στο ρωμαϊκό στρατό. Διακρίθηκε για την τόλμη και τον ηρωισμό του και έλαβε το αξίωμα του Τριβούνου. Λίγο αργότερα ο Διοκλητιανός τον έκανε Δούκα (διοικητή) με τον τίτλο του Κόμητος (συνταγματάρχη) στο τάγμα τον Ανικιώρων της αυτοκρατορικής φρουράς· «πολλάκις πρότερον μεγαλοπρεπώς διαπρέψας του των σχολών μετά ταύτα πρώτου τάγματος κόμης κατ' εκλογήν προεβλήθη».
Μαρτύριο
Το 303 μ.Χ., όταν άρχισαν οι διωγμοί του Διοκλητιανού, ο Άγιος Γεώργιος δε δίστασε να ομολογήσει τη χριστιανική του πίστη, προκαλώντας το μένος του Διοκλητιανού, ο οποίος τον υπέβαλε σε σειρά βασανιστηρίων. Η πίστη του Αγίου γίνεται αφορμή να βαπτιστούν οι στρατιωτικοί Ανατόλιος και Πρωτολέων, Βίκτωρ και Ακίνδυνος, Ζωτικός και Ζήνωνας, Χριστοφόρος και Σεβιριανός, Θεωνάς, Καισάριος και Αντώνιος, των οποίων τη μνήμη εορτάζει η Εκκλησία στις 20 Απριλίου και η βασίλισσα Αλεξάνδρα [εικ.], σύζυγος του Διοκλητιανού, μαζί με τους δούλους της Απολλώ, Ισαάκιο και Κοδράτο, των οποίων η μνήμη τιμάται στις 21 Απριλίου. "N": Λεπτομέρειες για τα μαρτύρια όλων αυτών των αγίων εδώ και εδώ.
Ο Διοκλητιανός δεν το περίμενε και έφριξε με τη στάση του Γεωργίου. Τότε άρχισε για τον Άγιο μια σειρά φρικτών βασανιστηρίων, αλλά και θαυμάτων, που έφεραν πολλούς ειδωλολάτρες στη χριστιανική πίστη. Αφού τον λόγχισαν, ξέσκισαν τις σάρκες του με ειδικό τροχό από μαχαίρια. Έπειτα, τον έριξαν σε λάκκο με βραστό ασβέστη και κατόπιν τον ανάγκασαν να βαδίσει με πυρωμένα μεταλλικά παπούτσια. Από όλα αυτά ο Θεός τον κράτησε ζωντανό και έγινε αιτία να εξευτελιστούν τα είδωλα και οι εκφραστές τους.
Ο Άγιος μαρτύρησε προσευχόμενος, «απετμήθη την κεφαλήν» [αποκεφαλίστηκε], την Παρασκευή 23 Απριλίου του έτους 303
μ.Χ. Κατά δε τον υπολογισμό του ιστορικού Ευσεβίου, και σύμφωνα με το
μακεδονικό ημερολόγιο, αντιστοιχούσε στην Παρασκευή της Διακαινησίμου
του Πάσχα.
Κρυφά σήκωσαν οι Χριστιανοί το πάντιμο λείψανό του και το έθαψαν, μαζί
με αυτό της αγίας μητρός του, η οποία μαρτύρησε την ίδια ή την επόμενη
ημέρα. Ο πιστός υπηρέτης του Αγίου, Πασικράτης, εκτελώντας την επιθυμία
του Αγίου, παρέλαβε το άγιο λείψανο του Μάρτυρα, μαζί με αυτό της
μητέρας του και τα μετέφερε στη Λύδδα της Παλαιστίνης (λεπτομέρειες εδώ - μπείτε, αξίζει!). Από εκεί, όπως
βεβαιώνουν οι πηγές, οι Σταυροφόροι πήραν τα ιερά λείψανα της Αγίας Πολυχρονίας και τα μετέφεραν στη Δύση.
Μετά το μαρτυρικό θάνατο του Αγίου μαρτύρησαν και οι συνδέσμιοί του Ευσέβιος, Νέων, Λεόντιος, Λογγίνος και άλλοι τέσσερις μαζί. Τη μνήμη τους τιμά η Εκκλησία στις 23 Απριλίου.
Βλέπουμε ότι με κέντρο την ημέρα του μαρτυρίου του Αγίου δημιουργείται μέσα στο λειτουργικό χρόνο της Εκκλησίας ένας εορτολογικός κύκλος, ο οποίος καλλιεργείται περισσότερο από τα Τυπικά της Κωνσταντινούπολης, που ξεκινά στις 20 Απριλίου και τελειώνει στις 24 του αυτού μηνός. Ο εορτολογικός αυτός κύκλος δείχνει την περίοπτη θέση του Μάρτυρος στη ζωή της Εκκλησίας. Από την υμνογραφία της Ορθόδοξης Εκκλησίας κοσμείται με τα επίθετα «ο μαργαρίτης ο πολύτιμος», «ο αριστεύς ο θείος», «ο λέων ο ένδοξος», «ο αστήρ ο πολύφωτος», «του Χριστού οπλίτης», «της ουρανίου στρατιάς ο συνόμιλος».
Ο άγιος στην παράδοση
Ο Άγιος Γεώργιος θεωρείται προστάτης του Πεζικού και του Στρατού Ξηράς, ενώ είναι και ο προστάτης Άγιος της Αγγλίας. Επίσης, θεωρούταν Άγιος προστάτης των Σταυροφόρων και των Προσκόπων.
Ως τροπαιοφόρος (στρατιωτικός) άγιος και ελευθερωτής συγκεντρώνει πολλές θαυμάσιες διηγήσεις και παραδόσεις, από τις οποίες η σπουδαιότερη είναι αυτή που μιλάει για το φόνο του δράκοντα και της σωτηρίας της βασιλοπούλας. Το θηρίο αυτό φυλούσε το νερό μιας πηγής κοντά στη Σιλήνα στη Λιβύη και το άφηνε να τρέχει μόνον όταν έβρισκε κάποιον άνθρωπο να φάει. Οι κάτοικοι της περιοχής όριζαν με κλήρο το θύμα του δράκοντα. Ολόκληροι στρατοί είχαν αντιταχθεί με αυτό το τέρας, χωρίς όμως αποτέλεσμα. Ο κλήρος έφερε και τη σειρά της βασιλοπούλας, την οποία έσωσε ο Άγιος Γεώργιος φονεύοντας το δράκο.
Πρώτος τη βιογραφία του έγραψε ο Πάπας Γελάσιος ["Ν": ορθόδοξος και άγιος] στο Acta Sancti Georgii (496), ενώ ακολούθησε ο Άγιος Ανδρέας από την Κρήτη. Η συριακή Εκκλησία από τον 4ο αιώνα τον κρατούσε σε μεγάλη εκτίμηση. Λόγω της ιπποτικής του συμπεριφοράς, ο Άγιος Γεώργιος έγινε δημοφιλής στην Ευρώπη κατά το 10ο αιώνα, με αποτέλεσμα κατά το 15ο αιώνα η γιορτή του να είναι ίση σε σημασία και δημοφιλία με αυτή των Χριστουγέννων. Στο Συμβούλιο της Οξφόρδης το 1222, η ημέρα του Αγίου Γεωργίου κηρύχθηκε επίσημη αργία και το 14ο αιώνα έγινε προστάτης Άγιος της χώρας. Είναι επίσης ο προστάτης Άγιος της Μόσχας, της Αραγονίας, της Γεωργίας και της Καταλονίας, ενώ μέχρι το 18ο αιώνα ήταν και της Πορτογαλίας. Ο Άγιος Γεώργιος, όντας προστάτης Άγιος της Αγγλίας και έφιππος, θεωρείτο από το σχετικό θρύλο και ως προστάτης Άγιος των ιπποτών της Στρογγυλής Τράπεζας.
Λαογραφία
Σε πολλά μέρη της ελληνικής επικράτειας ο μήνας Απρίλιος, που συμβαίνει να εορτάζεται η μνήμη του Μεγαλομάρτυρα Αγίου Γεωργίου, ονομάζεται και "Αϊγιώργης", ή "Αϊγιωργίτης".
Χαρακτηριστικό επίσης είναι εκ της αρχαίας γνωστής παροιμίας η σύγχρονη σχετική, όπου ο Άγιος αντικατέστησε την Αθηνά: «Άγιε μου Γιώργη βόηθα με, κούνα και συ το χέρι σου».
Σημαντικότερα από τα ελληνικά έθιμα στη μνήμη του Αγίου είναι της Θράκης, όπου την παραμονή της εορτής μαζεύουν τσουκνίδες και τις βάζουν στην πόρτα του σπιτιού, γιατί "τη νύχτα λένε πως βγαίνει το "τζάντι" (= δαιμόνιο) και παίρνει το "ούρι" (= ευτυχία του σπιτιού)", καθώς και της Σύμης, όπου ομοίως την παραμονή ανάβουν φωτιές και πηδούν τραγουδώντας τον ακόλουθο στίχο: «έξω ψύλλοι και κοριοί και μεγάλοι ποντικοί», που είχε να κάνει με την καθαριότητα και το ασβέστωμα του σπιτιού που γίνεται την παραμονή.
Εικ.: Οι δύο νεαροί και ηρωικοί στρατιωτικοί μάρτυρες άγιοι Γεώργιος & Δημήτριος, αν και δε φαίνεται να συναντήθηκαν στη γη, εικονίζονται συχνά ως φίλοι. Η εικ. από αυτό το άρθρο, που αξίζει να διαβάσετε. Δείτε για τον άη Δημήτρη στα: Είναι όντως μυροβλύτης; και Όταν ο άγ. Δημήτριος... διαφώνησε με το Χριστό!
Απολυτίκιο - Ἦχος δ΄
Ὡς τῶν αἰχμαλώτων ἐλευθερωτής, καὶ τῶν πτωχῶν ὑπερασπιστής, ἀσθενούντων ἰατρός, βασιλέων ὑπέρμαχος, Τροπαιοφόρε Μεγαλομάρτυς Γεώργιε, πρέσβευε Χριστῷ τῷ Θεῷ, σωθῆναι τὰς ψυχὰς ἡμῶν.
Για τη δρακοντοκτονία του αγίου Γεωργίου - Σκότωσε όντως δράκο ο άγιος Γεώργιος;
"Νεκρός": Ελπίζω να μη λυπηθούν οι ευλαβείς φίλοι μας και φίλοι του αγ. Γεωργίου, αν γράψω ότι η δρακοντοκτονία (ο φόνος του δράκοντα) προφανώς είναι θρύλος και όχι πραγματικό γεγονός, δεδομένου ότι δεν υπάρχουν δράκοι (ο "δράκος του Κομόντο" είναι η μόνη πιθανότητα ιστορικότητας του περιστατικού, αλλά είναι απίθανο να εμφανίστηκε εδώ από την Ινδονησία).
Η δρακοντοκτονία πέρασε στην εικονογραφία του αγίου (που είναι μια καθαρά συμβολική τέχνη), όχι όμως στην υμνογραφία, που είναι πιο ρεαλιστική αναφορά στους αγίους. Η ορθόδοξη αγιογραφία περιέχει πλήθος συμβολικά στοιχεία για πολλούς αγίους, όπως τα φτερά στον άγ. Ιωάννη τον Πρόδρομο, μα και ο ίδιος ο τρόπος απεικόνισης των αγίων είναι συμβολικός (ως ουράνιοι πολίτες εντός του θείου Φωτός), με στοιχεία βέβαια ιστορικότητας.
Για το θέμα αντιγράφω από εκτενή ανάρτηση, άκρως φιλική προς τον άγ. Γεώργιο, τα παρακάτω:
Άγ. Θεόδωρος ο Τήρων (από εδώ)
Ακολουθεί εκτενής αναφορά στους δρακοντοκτόνους ήρωες της αρχαίας ελληνικής μυθολογίας, όπως ο Ηρακλής, ο Περσέας (από το μύθο του οποίου κατά τους μελετητές προέκυψε ο μύθος του αγ. Γεωργίου) κ.π.ά., ακόμη και ο Απόλλωνας (φόνος πύθωνα). Και καταλήγει:
Εικ. από εδώ |
Ο Άγιος Γεώργιος θεωρείται Άγιος της Καθολικής, της Αγγλικανικής, της Ορθόδοξης, της Λουθηρανικής και της Αρμενικής Εκκλησίας.
Ο άγιος και οι γονείς του (από εδώ) |
Σε νεαρή ηλικία ο Γεώργιος κατατάχθηκε στο ρωμαϊκό στρατό. Διακρίθηκε για την τόλμη και τον ηρωισμό του και έλαβε το αξίωμα του Τριβούνου. Λίγο αργότερα ο Διοκλητιανός τον έκανε Δούκα (διοικητή) με τον τίτλο του Κόμητος (συνταγματάρχη) στο τάγμα τον Ανικιώρων της αυτοκρατορικής φρουράς· «πολλάκις πρότερον μεγαλοπρεπώς διαπρέψας του των σχολών μετά ταύτα πρώτου τάγματος κόμης κατ' εκλογήν προεβλήθη».
Μαρτύριο
Το 303 μ.Χ., όταν άρχισαν οι διωγμοί του Διοκλητιανού, ο Άγιος Γεώργιος δε δίστασε να ομολογήσει τη χριστιανική του πίστη, προκαλώντας το μένος του Διοκλητιανού, ο οποίος τον υπέβαλε σε σειρά βασανιστηρίων. Η πίστη του Αγίου γίνεται αφορμή να βαπτιστούν οι στρατιωτικοί Ανατόλιος και Πρωτολέων, Βίκτωρ και Ακίνδυνος, Ζωτικός και Ζήνωνας, Χριστοφόρος και Σεβιριανός, Θεωνάς, Καισάριος και Αντώνιος, των οποίων τη μνήμη εορτάζει η Εκκλησία στις 20 Απριλίου και η βασίλισσα Αλεξάνδρα [εικ.], σύζυγος του Διοκλητιανού, μαζί με τους δούλους της Απολλώ, Ισαάκιο και Κοδράτο, των οποίων η μνήμη τιμάται στις 21 Απριλίου. "N": Λεπτομέρειες για τα μαρτύρια όλων αυτών των αγίων εδώ και εδώ.
Ο άγιος στον άσβηστο ασβέστη (εικ. από εδώ - από το Ησυχαστήριο Ανάστασις Χριστού - Εμμαούς, Άγ. Βασίλειος Λαγκαδά)
Ο Διοκλητιανός δεν το περίμενε και έφριξε με τη στάση του Γεωργίου. Τότε άρχισε για τον Άγιο μια σειρά φρικτών βασανιστηρίων, αλλά και θαυμάτων, που έφεραν πολλούς ειδωλολάτρες στη χριστιανική πίστη. Αφού τον λόγχισαν, ξέσκισαν τις σάρκες του με ειδικό τροχό από μαχαίρια. Έπειτα, τον έριξαν σε λάκκο με βραστό ασβέστη και κατόπιν τον ανάγκασαν να βαδίσει με πυρωμένα μεταλλικά παπούτσια. Από όλα αυτά ο Θεός τον κράτησε ζωντανό και έγινε αιτία να εξευτελιστούν τα είδωλα και οι εκφραστές τους.
Ο τάφος του αγίου στη Λύδδα (από εδώ) |
Μετά το μαρτυρικό θάνατο του Αγίου μαρτύρησαν και οι συνδέσμιοί του Ευσέβιος, Νέων, Λεόντιος, Λογγίνος και άλλοι τέσσερις μαζί. Τη μνήμη τους τιμά η Εκκλησία στις 23 Απριλίου.
Βλέπουμε ότι με κέντρο την ημέρα του μαρτυρίου του Αγίου δημιουργείται μέσα στο λειτουργικό χρόνο της Εκκλησίας ένας εορτολογικός κύκλος, ο οποίος καλλιεργείται περισσότερο από τα Τυπικά της Κωνσταντινούπολης, που ξεκινά στις 20 Απριλίου και τελειώνει στις 24 του αυτού μηνός. Ο εορτολογικός αυτός κύκλος δείχνει την περίοπτη θέση του Μάρτυρος στη ζωή της Εκκλησίας. Από την υμνογραφία της Ορθόδοξης Εκκλησίας κοσμείται με τα επίθετα «ο μαργαρίτης ο πολύτιμος», «ο αριστεύς ο θείος», «ο λέων ο ένδοξος», «ο αστήρ ο πολύφωτος», «του Χριστού οπλίτης», «της ουρανίου στρατιάς ο συνόμιλος».
Ο άγιος στην παράδοση
Ο Άγιος Γεώργιος θεωρείται προστάτης του Πεζικού και του Στρατού Ξηράς, ενώ είναι και ο προστάτης Άγιος της Αγγλίας. Επίσης, θεωρούταν Άγιος προστάτης των Σταυροφόρων και των Προσκόπων.
Ως τροπαιοφόρος (στρατιωτικός) άγιος και ελευθερωτής συγκεντρώνει πολλές θαυμάσιες διηγήσεις και παραδόσεις, από τις οποίες η σπουδαιότερη είναι αυτή που μιλάει για το φόνο του δράκοντα και της σωτηρίας της βασιλοπούλας. Το θηρίο αυτό φυλούσε το νερό μιας πηγής κοντά στη Σιλήνα στη Λιβύη και το άφηνε να τρέχει μόνον όταν έβρισκε κάποιον άνθρωπο να φάει. Οι κάτοικοι της περιοχής όριζαν με κλήρο το θύμα του δράκοντα. Ολόκληροι στρατοί είχαν αντιταχθεί με αυτό το τέρας, χωρίς όμως αποτέλεσμα. Ο κλήρος έφερε και τη σειρά της βασιλοπούλας, την οποία έσωσε ο Άγιος Γεώργιος φονεύοντας το δράκο.
Πρώτος τη βιογραφία του έγραψε ο Πάπας Γελάσιος ["Ν": ορθόδοξος και άγιος] στο Acta Sancti Georgii (496), ενώ ακολούθησε ο Άγιος Ανδρέας από την Κρήτη. Η συριακή Εκκλησία από τον 4ο αιώνα τον κρατούσε σε μεγάλη εκτίμηση. Λόγω της ιπποτικής του συμπεριφοράς, ο Άγιος Γεώργιος έγινε δημοφιλής στην Ευρώπη κατά το 10ο αιώνα, με αποτέλεσμα κατά το 15ο αιώνα η γιορτή του να είναι ίση σε σημασία και δημοφιλία με αυτή των Χριστουγέννων. Στο Συμβούλιο της Οξφόρδης το 1222, η ημέρα του Αγίου Γεωργίου κηρύχθηκε επίσημη αργία και το 14ο αιώνα έγινε προστάτης Άγιος της χώρας. Είναι επίσης ο προστάτης Άγιος της Μόσχας, της Αραγονίας, της Γεωργίας και της Καταλονίας, ενώ μέχρι το 18ο αιώνα ήταν και της Πορτογαλίας. Ο Άγιος Γεώργιος, όντας προστάτης Άγιος της Αγγλίας και έφιππος, θεωρείτο από το σχετικό θρύλο και ως προστάτης Άγιος των ιπποτών της Στρογγυλής Τράπεζας.
Λαογραφία
Σε πολλά μέρη της ελληνικής επικράτειας ο μήνας Απρίλιος, που συμβαίνει να εορτάζεται η μνήμη του Μεγαλομάρτυρα Αγίου Γεωργίου, ονομάζεται και "Αϊγιώργης", ή "Αϊγιωργίτης".
Χαρακτηριστικό επίσης είναι εκ της αρχαίας γνωστής παροιμίας η σύγχρονη σχετική, όπου ο Άγιος αντικατέστησε την Αθηνά: «Άγιε μου Γιώργη βόηθα με, κούνα και συ το χέρι σου».
Σημαντικότερα από τα ελληνικά έθιμα στη μνήμη του Αγίου είναι της Θράκης, όπου την παραμονή της εορτής μαζεύουν τσουκνίδες και τις βάζουν στην πόρτα του σπιτιού, γιατί "τη νύχτα λένε πως βγαίνει το "τζάντι" (= δαιμόνιο) και παίρνει το "ούρι" (= ευτυχία του σπιτιού)", καθώς και της Σύμης, όπου ομοίως την παραμονή ανάβουν φωτιές και πηδούν τραγουδώντας τον ακόλουθο στίχο: «έξω ψύλλοι και κοριοί και μεγάλοι ποντικοί», που είχε να κάνει με την καθαριότητα και το ασβέστωμα του σπιτιού που γίνεται την παραμονή.
Εικ.: Οι δύο νεαροί και ηρωικοί στρατιωτικοί μάρτυρες άγιοι Γεώργιος & Δημήτριος, αν και δε φαίνεται να συναντήθηκαν στη γη, εικονίζονται συχνά ως φίλοι. Η εικ. από αυτό το άρθρο, που αξίζει να διαβάσετε. Δείτε για τον άη Δημήτρη στα: Είναι όντως μυροβλύτης; και Όταν ο άγ. Δημήτριος... διαφώνησε με το Χριστό!
Απολυτίκιο - Ἦχος δ΄
Ὡς τῶν αἰχμαλώτων ἐλευθερωτής, καὶ τῶν πτωχῶν ὑπερασπιστής, ἀσθενούντων ἰατρός, βασιλέων ὑπέρμαχος, Τροπαιοφόρε Μεγαλομάρτυς Γεώργιε, πρέσβευε Χριστῷ τῷ Θεῷ, σωθῆναι τὰς ψυχὰς ἡμῶν.
Για τη δρακοντοκτονία του αγίου Γεωργίου - Σκότωσε όντως δράκο ο άγιος Γεώργιος;
Δράκος του Κομόντο (από εδώ) |
Η δρακοντοκτονία πέρασε στην εικονογραφία του αγίου (που είναι μια καθαρά συμβολική τέχνη), όχι όμως στην υμνογραφία, που είναι πιο ρεαλιστική αναφορά στους αγίους. Η ορθόδοξη αγιογραφία περιέχει πλήθος συμβολικά στοιχεία για πολλούς αγίους, όπως τα φτερά στον άγ. Ιωάννη τον Πρόδρομο, μα και ο ίδιος ο τρόπος απεικόνισης των αγίων είναι συμβολικός (ως ουράνιοι πολίτες εντός του θείου Φωτός), με στοιχεία βέβαια ιστορικότητας.
Για το θέμα αντιγράφω από εκτενή ανάρτηση, άκρως φιλική προς τον άγ. Γεώργιο, τα παρακάτω:
Το αξιοσημείωτο στην όλη ιστορία είναι ότι την ιδιότητα του δρακοντοκτόνου ο Άγιος την αποκτά μόλις τον εντέκατο αιώνα, και όχι νωρίτερα. Οι παλαιότερες παραστάσεις του Αγίου τον εικονίζουν ως αξιωματούχο. Γράφει σχετικά η αναπληρώτρια καθηγήτρια Βυζαντινής Τέχνης, Μαρία Βασιλάκη: «Οι κατ’ εξοχήν δρακοντοκτόνοι άγιοι στην Ανατολική Εκκλησία ήταν οι δυο Θεόδωροι, ο Τήρων και ο Στρατηλάτης. Η παλαιότερη παράσταση με τον Γεώργιο του έκτου αιώνα τον δείχνει ως αξιωματούχο, δηλαδή με την επίσημη και όχι με τη στρατιωτική του στολή. Δεν γνωρίζω για παράσταση του ένατου αιώνα. Πάντως, μόλις τον εντέκατο εμφανίζεται ως δρακοντοκτόνος. Πως και γιατί αντικαταστάθηκαν οι Θεόδωροι από τον Γεώργιο είναι ένα ζητούμενο». ["Ν": πολλοί είναι οι δρακοντοκτόνοι άγιοι: ορίστε σχετικό άρθρο. Κάποιοι από αυτούς όμως μπορεί να σκότωσαν υπερμέγεθες φίδι, κροκόδειλο ή άλλο θηρίο].
Άγ. Θεόδωρος ο Τήρων (από εδώ)
Ακολουθεί εκτενής αναφορά στους δρακοντοκτόνους ήρωες της αρχαίας ελληνικής μυθολογίας, όπως ο Ηρακλής, ο Περσέας (από το μύθο του οποίου κατά τους μελετητές προέκυψε ο μύθος του αγ. Γεωργίου) κ.π.ά., ακόμη και ο Απόλλωνας (φόνος πύθωνα). Και καταλήγει:
Η αλληγορία του θρύλου του Δρακοντοκτόνου Αγίου Γεωργίου
Ο Άγιος Γεώργιος, πρότυπο των Μαρτύρων και Αγίων της Εκκλησίας που έδωσαν το αίμα τους φόρο τιμής στον Ιησού Χριστό απέναντι σε τυράννους, αυτοκρατορίες, αιρέσεις, ιδεολογίες, θεωρίες, κλπ. Ενώ από την άλλη μέσα σε κάθε άνθρωπο κρύβεται ένας ήρωας ο οποίος, κάποια στιγμή, θα πρέπει να δώσει τη μάχη με την ερπετόμορφη σκιά του, για να γίνει φως και να απελευθερώσει την κόρη- ψυχή του.
Το όνομα «Γεώργιος» είναι πνευματική μεταφορά από την αγροτική μας ζωή και βγαίνει από το ουσιαστικό «γεώργιον», που σημαίνει κτήμα ή χωράφι καλλιεργούμενο (ή καλλιεργήσιμο). Γίνεται όμως και επίθετο: «γεώργιος», για τον άνθρωπο που επιδέχεται την πνευματική καλλιέργεια, ή που τον επέλεξε γ' αυτό η Μοίρα ή ο Θεός. («Χριστού γεώργιον» ονομάζεται στην Υμνογραφία του, ο άγιος Γεώργιος).
Ο Αϊ-Γιώργης, ως καβαλάρης δρακοντοκτόνος, έχει σχέση με το νερό, το νερό το πόσιμο, της πηγής του πηγαδιού. Και η στέρηση αυτού του νερού τους μήνες του καλοκαιριού, ιδιαίτερα αν δε βρέξει αρκετά το χειμώνα, είναι στην Ελλάδα βάσανο μεγάλο. Ο Αϊ-Γιώργης είναι όπως το λέει και το δημοτικό τραγούδι, ο ήρωας του παραμυθιού που σκοτώνει το θηρίο. Ποιο είναι το θηρίο; Είναι ο δράκοντας της ζέστης, που βγάνει φλόγες απ’ το στόμα του. Αυτός ο δράκοντας κρατάει το νερό της πολιτείας - έτσι λέει το παραμύθι - και δεν το αφήνει να τρέξει, εξόν κι αν του κάνουνε θυσία τη βασιλοπούλα, αν του τη δώσουνε να τη φάει. Ο Αϊ-Γιώργης σκοτώνει το δράκοντα και σώζει τη βασιλοπούλα.
Η βασιλοπούλα σύμβολο της Εκκλησίας, της Νύμφης του Χριστού που δέχεται τα πυρά του Όφεως και των εντεταλμένων οπαδών του.
Ο δράκος, συμβολίζει τον αρχέκακο Όφι, το διάβολο, το κακό και την πονηριά («Και εβλήθη ο δράκων, ο όφις ο μέγας ο αρχαίος, ο καλούμενος Διάβολος και ό Σατανάς, ο πλανών την οικουμένην όλην, εβλήθη εις την γην, και οι άγγελοι αυτού μετ’ αυτού εβλήθησαν», Αποκάλυψις ΙΒ΄9).
Η πάλη ανάμεσα στον Άγιο και το δράκο συμβολίζει την καθημερινή πάλη απέναντι στο φόβο εσωτερικό ή και εξωτερικό, σα δράκος για να σταματήσει κάθε προσπάθειά μας.
Ο φόβος απέναντι στο δράκο είναι η έλλειψη πίστης και η άγνοια. Αν εξαλειφθούν αυτά κανένας δράκοντας δεν θα έχει υπόσταση.
Σε αυτό το άρθρο για τους δρακοντοκτόνους αγίους διαβάζουμε τα εξής ενδιαφέροντα:
Στη συλλογή των θαυμάτων τού αγίου Γεωργίου, μια από τις ιστορίες αναφέρεται στη διάσωση ενός μικρού αγοριού από τη Μυτιλήνη που είχε πέσει θύμα των Αγαρηνών. Ο Άγιος εμφανίζεται έφιππος τη στιγμή που το παλικαράκι σερβίρει κρασί στον αφέντη τού. το αρπάζει, το βάζει στα καπούλια τού αλόγου τού και το επιστρέφει στους γονείς τού. ["Ν": στη διπλανή εικόνα κάθεται στα καπούλια του αλόγου κρατώντας την κανάτα με το κρασί. Η βασιλοπούλα έχει δέσει το δράκο με ένα κορδόνι, γιατί, κατά μια εκδοχή του θρύλου, ο άγιος τον ημέρεψε με την προσευχή του και η κοπέλα τον έσυρε δεμένο ώς τα τείχη της πόλης, πάνω στα οποία όλος ο λαός παρακολουθούσε τη σκηνή (δες δεξιά στην εικ.)].
Η λατρεία ["Ν": τιμή] του Γεωργίου ως δρακοντοκτόνου θα εξαπλωθεί στον ελλαδικό χώρο τον 14ο αιώνα, με την κάθοδο των Ηπειρωτών και Αλβανών, ενώ για το Βυζάντιο τα πράγματα έχουν κάπως διαφορετική, χρονικά, εξέλιξη. έτσι, στην πρώτη εικόνα τού αγίου, που χρονολογείται στον 6ο αιώνα- όταν το Βυζάντιο ένιωθε τη σιγουριά, τη βεβαιότητα και την ασφάλεια τής δύναμής τού και η Ανατολική Εκκλησία είχε δώσει την ενοποιητική ιδεολογία τής αυτοκρατορίας, σίγουρη και αυτή για τη δύναμή τής- ο άγιος εικονίζεται με στρατιωτική μεν στολή -ως στρατιωτικός που εν ζωή ήταν- αλλά πεζός και όχι δρακοντοκτόνος. Σε μεταγενέστερη εικόνα τού, τού 9ου αιώνα, ο άγιος εικονίζεται έφιππος και με ακόντιο, δηλαδή πιο πολεμικός. Είμαστε σε μια εποχή που το Βυζάντιο νιώθει δίπλα τού την απειλή τού Ισλάμ και η Ανατολική Εκκλησία βρίσκεται στη δίνη τής εικονομαχίας και την πίεση τής αυξανόμενης δύναμης τού Πάπα. Αργότερα, τον 11ο αιώνα, όταν πια το Βυζάντιο βρίσκεται σε ακόμα δυσχερέστερη θέση, με πολλούς εχθρούς να το περισφίγγουν και να το απειλούν, ο άγιος στην εικονογραφία τού καθιερώνεται πια ως δρακοντοκτόνος. Το Βυζάντιο είναι τότε που χρειάζεται να νιώθει δίπλα τού πανίσχυρο σύμμαχο τη θεία δύναμη και παρουσία. Και ο Γεώργιος είναι τότε που καθιερώνεται ως προστάτης των στρατευμάτων και, μαζί με τους δύο κατ’ εξοχήν δροκοντοκτόνους αγίους, τους Θεοδώρους (Τήρωνα και Στρατηλάτη), θεωρούνταν προστάτης και των Βυζαντινών διγενών ακριτών, όπως απεικονίζονται σε τοιχογραφία τού 11ου αιώνα από την Καππαδοκία.
Υπέροχη - και ειρηνική - εικόνα του αγίου από το αγιογραφείο της Μονής Βατοπεδίου (εδώ). Δεξιά η βασιλοπούλα, αριστερά το αγόρι με το ποτήρι στο χέρι (που κερνούσε τον αφέντη του) |
Εικ. από εδώ |
Άγιος Γεώργιος, Μεθυστής και Γαλατάς
Θαυματουργές εικόνες του αγίου στη μονή Ζωγράφου του Αγίου Όρους
Η αχειροποίητη εικόνα του αγ. Γεωργίου του Ζωγράφου, από την οποία πήρε το όνομά της η Μονή Ζωγράφου του Αγ. Όρους (δες εδώ) |
απο όσα εχουν γραφτεί για τον
ΑπάντησηΔιαγραφήΑγιο Γεωργη προκυπτει οτι η ιστορία με τον δρακο ηταν οντως αληθινη δεδομένου ότι μετά την εξοντωση του θηρίου
ο Αγιος καλεσε τον επίσκοπο
Αλεξανδρο αν θυμαμαι καλά το
όνομά του και βαπτισε όλους τους κατοικους εκείνης της πόλης χριστιανους μαζι με τον
βασιλια και τη βασιλοπουλα
Εν συνεχεια χτιστηκε ναός και
οταν ο Αγιος Γεωργιος πηγε να τον δει την ωρα που προσευχόταν αναβλυσε αγιασμα που
υπάρχει εως σήμερα. Αυτα όλα
αναφερονται στα συναξαρια του.
Οσο για το θηριο συμφωνω μαζί σας μπορει να μην ηταν
θηριο, θα μπορούσε να ηταν κροκόδειλος ο οποιος μια χαρα καταβροχθιζει ανθρώπους...