Μεγάλη Σαρακοστή: μεταξύ χαρμολύπης και του τελευταίου σήριαλ...

ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΓΥΝΑΙΚΑ

Πρέπει κανείς να συνειδητοποιήσει ότι είναι αδύνατο να μοι­ράσουμε τη ζωή μας ανάμεσα στη «χαρμολύπη» της Μεγάλης Σαρακοστής και στο τελευταίο σήριαλ. Αυτά τα δυο βιώματα είναι ασυμβίβαστα και το ένα, σίγουρα, θα σκοτώσει το άλλο. [Χαρμολύπη = χαρά + λύπη, το ανάμεικτο συναίσθημα που προκαλείται από τη λύπη για τα μαρτύρια του Χριστού και τη χαρά για την ανάστασή Του].

Και είναι πολύ πιθανό, εκτός αν γίνεται μια έντονη προσπάθεια, ότι το τελευταίο σήριαλ έχει πολύ μεγαλύτερες ελπίδες σε βάρος της «χαρμολύπης» — παρά το αντίθετο. 

Μια πρώτη «συνήθεια» που προτείνεται ειναι να μειωθεί δραστικά η παρακολούθηση του ραδιοφώνου και της τηλεόρασης στην περίοδο της Σαρακοστής. Δεν τολμούμε να ελπίζουμε ότι θα υπάρξει μία «γενική» νηστεία ["Νεκρός": υποθέτω εννοεί στο ραδ.+τηλ.], αλλά μόνο η «ασκητική», η οποία, όπως ξέρουμε, σημαίνει πρώτα άπ' όλα αλλαγή τροφής καί μείωση της. 

Φυσικά τίποτε το κακό δεν υπάρχει, λόγου χάρη, στο να συνεχίσει κανείς να παρακολουθεί στο ραδιόφωνο και στην τηλεόραση ειδήσεις, εκλεκτές σειρές, ενδιαφέροντα και πνευματικά ή διανοητικά εμπλουτισμένα προγράμματα. Εκείνο που πρέπει να σταματήσει στην διάρκεια της Σαρακοστής είναι η πλήρης «παράδοση» στην τηλεόραση — η μετατροπή δηλαδή του ανθρώπου σε «λάχανο» πάνω σε μια πολυθρόνα κολλημένο στην οθόνη, που παθητικά δέχεται ό,τι βγαίνει απ' αυτή. 

Όταν ήμουνα παιδί (ήταν τότε η προ-τηλεοπτική εποχή) η μητέρα μου συνήθιζε να κλειδώνει το πιάνο την πρώτη, την τετάρτη και την έβδομη εβδομάδα της Σαρακοστής. Αυτή η ανάμνηση είναι μέσα μου ζωηρότερη από τις μακρινές ακολουθίες της Σαρακοστής και ακόμα και σήμερα όταν παίζει το ραδιόφωνο αυτές τίς μέρες με ταράζει σχεδόν όσο καί μια βλαστήμια. Αναφέρω αυτή την προσωπική μου ανάμνηση μόνο σαν μια διευκρίνηση της επίδρασης που μπορούν να έχουν μερικές εξωτερικές ενέργειες στην ψυχή ενός παιδιού. Και αυτό που κρύβεται εδώ δεν είναι ένα απλό απομονωμένο έθιμο ή ένας κανόνας αλλά είναι μια εμπειρία της Σαρακοστής σαν μιας ειδικής χρονικής περιόδου, σαν κάποιου πράγματος που είναι παρόν όλο το χρόνο και που δεν πρέπει να χαθεί, να ακρωτηριαστεί, να καταστραφεί. Εδώ ακόμα, όσον άφορα τη νηστεία, μια απλή απουσία ή αποχή από την τροφή δεν είναι επαρκής, πρέπει να έχει το θετικό της συμπλήρωμα ["Νεκρός": δηλ. την αύξηση και βελτίωση της σχέσης μας με το Θεό].

Από αυτό το post, που έχει κάνει το γύρο της μπλογκόσφαιρας (διαβάστε το)

Η σιωπή που δημιουργεί η απουσία του θορύβου του κόσμου, των θορύβων που παράγονται από τα μέσα της μαζικής επικοινωνίας, πρέπει να γεμίσει με θετικό περιεχόμενο. Αν η προσευχή είναι η τροφή για τις ψυχές μας, τροφή, επίσης, θέλει και το μυαλό μας, γιατί ακριβώς αυτό το διανοητικό μέρος του ανθρώπου είναι που καταστρέφεται σήμερα από το ασταμάτητο σφυροκόπημα της τηλεόρασης καί του ραδιοφώνου, των έφημερίδων, των εικονογραφημένων εκδόσεων κλπ. 

Αυτό, λοιπόν, που προτείνουμε, παράλληλα με την πνευματική προσπάθεια, είναι μια διανοητική, θα λέγαμε, προσπάθεια. Πόσα, αλήθεια, αριστουργήματα, πόσους υπέροχους καρπούς της ανθρώπινης σκέψης, της φαντασίας και της δημιουργικότητας αρνούμαστε στη ζωή μας μόνο καί μόνο γιατί μας είναι πολύ πιο άνετο, γυρί­ζοντας στο σπίτι από τη δουλειά παραδομένοι στη σωματική και διανοητική κόπωση, να πιέσουμε το κουμπί της τηλεόρασης ή να βυθιστούμε στο τέλειο κενό ενός εικονογραφημένου περιοδι­κού. Αλλά πώς φανταζόμαστε ότι θα μπορούσαμε να προ­γραμματίσουμε την περίοδο της Σαρακοστής; Ίσως να κάνουμε ένα κατάλογο βιβλίων για διάβασμα; Φυσικά δεν είναι απαραίτη­το όλα αυτά τα βιβλία να είναι οπωσδήποτε θρησκευτικά, δεν μπορούν όλοι να γίνουν θεολόγοι. Όμως υπάρχει πολλή «Θεο­λογία» κρυμμένη σε μερικά λογοτεχνικά αριστουργήματα και κα­θετί που πλουτίζει τη νοημοσύνη μας, κάθε καρπός της αληθι­νής ανθρώπινης δημιουργίας είναι ευλογημένος από την Εκ­κλησία και, όταν χρησιμοποιηθεί κατάλληλα, αποκτάει πνευμα­τική αξία.

Από το βιβλίο του π. Αλεξάνδρου Σμέμαν, Μεγάλη Σαρακοστή [κλικ εδώ!].

Δες και: Σύγχρονος ασκητισμός: ζωή χωρίς τηλεόραση!