Με αρκετή καθυστέρηση - ζητώ συγγνώμη - θα προσπαθήσω, Θεού θέλοντος, γράψω λίγες αράδες, απλώς για την Ιστορία, αφού τα γεγονότα έχουν σχολιαστεί από πολύ επαρκέστερους από την ταπεινότητα τοου γράφοντος. Το Συμβούλιο της Επικρατείας έκρινε αντισυνταγματικό το επίμαχο νέο πρόγραμμα σπουδών στα Θρησκευτικά, για το οποίο έχουν υπάρξει τόσες αντιδράσεις, μέχρι και πρόσφατο (4 Μαρτίου 2018) συλλαλητήριο (μη γίνουν μόδα, μόνο, τα συλλαλητήρια και χάσουν την αξία και τη σημασία τους, προσοχή). Το νέο αυτό πρόγραμμα σπουδών δεν είναι όντως "πολυθρησκευτικό", όπως χαρακτηρίζεται (την Ορθοδοξία διδάσκει, απλώς διανθίζει τις θεματικές ενότητες με κείμενα που αφορούν στις διάφορες θρησκείες, τα οποία ο δάσκαλος ή ο καθηγητής δεν υποχρεούται καν να διδάξει), πάντως έχει αδυναμίες. Δύο αδυναμίες που του καταλογίζω είναι η απουσία συστηματικής παρουσίασης των θρησκειών (η οποία υπήρχε στη Β΄ Λυκείου όπως διδασκόταν το μάθημα μέχρι πρόπερσι) και οι πολλές αναφορές στο Παγκόσμιο Συμβούλιο Εκκλησιών, που τελικά φαίνεται να καταντούν διαφήμιση, ενώ το Π.Σ.Ε. είναι ουσιαστικά μια συσπείρωση προτεσταντικών αιρέσεων, εντός της οποίας η Ορθόδοξη Εκκλησία, συμμετέχοντας, προσπαθεί να δώσει τη μαρτυρία της, κατά τη γνώμη μας, με λάθος τρόπο (σχετική ανάρτηση εδώ).
Εννοείται ότι το "προοδευτικό" (κατ' ουσίαν άθεο) κράτος αντέδρασε αμέσως, χαρακτηρίζοντας την απόφαση του ΣτΕ πισωγύρισμα. Αυτό φανερώνει για πολλοστή φορά ότι, παρά τα λόγια, όλοι, ακόμη και οι πιο "δημοκράτες", κρίνουμε τις δικαστικές αποφάσεις όταν διαφωνούμε με αυτές. Το ίδιο το κράτος δυσφορεί για απόφαση του ανώτατου δικαστηρίου της δικής του χώρας!!! Νομίζω ταπεινά ότι θα έπρεπε να τις αποδέχεται, γιατί έτσι τορπιλίζει το κύρος των ίδιων των θεσμών του. Υπενθυμίζω ότι ο Σωκράτης αρνήθηκε να δραπετεύσει από τη φυλακή όταν του δόθηκε η ευκαιρία (πλατωνικός διάλογος "Κρίτων"), για να μην υποσκάψει τη διδασκαλία του ότι πρέπει να σεβόμαστε τους νόμους - έμεινε στη φυλακή και θανατώθηκε. Εδώ είναι η σχετική ανακοίνωση της Πανελλήνιας Ένωσης Θεολόγων. Να επισημάνουμε ότι η ΠΕΘ δεν είναι ο μόνος φορέας θεολόγων στη χώρα μας. Υπάρχουν και άλλες ενώσεις, όπως ο "Καιρός" και ο Παγκρήτιος Σύνδεσμος Θεολόγων, που γενικά είναι υπέρ του νέου προγράμματος. Εδώ ταπεινά θα πούμε ότι τη γνώμη μας τη γράφουμε παραπάνω και ότι θεωρούμε μερικές αντιδράσεις ακραίες (όπως το να επιστρέφουν οι γονείς τα βιβλία θρησκευτικών των παιδιών τους - τα οποία περιέχουν και ωραία πράγματα, κείμενα ορθοδόξων αγίων και θεολόγων, που πρώτη φορά φτάνουν στα χέρια των μαθητών). Η ορθή άποψη, κατά τη γνώμη μας, είναι στη μέση, και ας με συγχωρήσουν εδώ "οι άκρες"...
Orthodox Christianity Greek American Girl ΕΛΛΗΝΙΚΑ για το θέμα εδώ You wouldn’t suspect that the jovial Orthodox priest who carries the
gold chalise with such reverence from behind the iconostasis of “Mother
of Unexpected Joy” church was once a drug dealing, rambling hippie and
coffee-house owner with his own underground band, not to mention an
illegitimate descendent of Nathaniel Boone, the son of the legendary
American hero Daniel Boone. Father Moses Berry, who is by now in his
60s, is still a rolling ball of fire, overflowing with spontaneous
exuberance. He bounces from one story to another as he moves from one
section of the Ozarks Afro-American Heritage Museum he founded in his
native town of Ash Grove. He is a man who unravels a ball of
tightly-wound stories, one knotted to another and yet another. Father Berry’s story, in fact his entire existence, is rooted in the
dark history of American slavery. The three-room museum he opened is
jam-packed with heirlooms, objects and artifacts culled entirely from
his family’s possession. Two faded sepia prints in oval frame reveal
pictures of his great-grandmother, Maria Boone, mistress to Nathaniel,
and her daughter, Caroline Boone Berry, his grandmother. They are
wearing stiff, laced-up dresses with matching bonnets fashionable for
ladies in the 19th century. He says that the child of a
slave mistress is born between the dark and the daylight, raised in the
shadowland, not of this world. They are children whose existence is
denied, whose marked absence in the American consciousness is a mark of
their presence. A collage of black-and-white photos, yellowed historical documents,
tools, and everyday objects align the walls of Father Berry’s personal
museum revealing how the intimate personal facts of a family’s life
create the historical impersonal account in a textbook. He points to a
faded photo of a young Black girl in a white dress. “This is Fanny
Murray at age 13 in 1866,” Berry explains. “Fanny saved a young man’s
life just by doing his laundry for 10 cents a week. This is why every
little thing you do is important. A simple act of loving kindness, a
seemingly insignificant gesture can have an incredible impact.” The
young man, who had gotten in trouble and whose family had consequently
disowned him, eventually became a history professor. Underneath is
another photo, color this time, of an old woman in a pink dress and a
wide, flamboyant Sunday hat. “This is Ms. Olivia Murray, Fanny’s
daughter, who died at 93 in 1991. She would walk down these streets in
long dresses with a bonnet even after the 60s. She was an Aunt Jemmima
figure and quite an embarrassment to the young people in the town.
‘Check her out,’ they would point and stare, but I would tell them you
can’t dismiss people at a glance. We don’t know who the person is, who
s/he really is.” Through the personalized tour of his family’s history, Father Berry spins his own story.
Over forty years ago, an African-American teenager, Karl, leaves home
at 15 after hearing that in California young people were shooting
flowers instead of bullets. “California, man,” he recalls in his black rassa,
blacker than his glistening skin in the hot May sun, “Once I heard
about California, about flower power, and how people were living
together in love, I had to go.” He hitched his way west from his native
town of Ash Grove, Mo. In California, he lived in a commune, learned
how to roll hashish, and to tie-dye t-shirts. He returned to his native
state of Missouri where he settled in Columbia, Mo. There he “hustled”
by selling leather goods, Latigo of London in particular, out of a
small store front on the corner of 8th Street and Broadway,
“The Strow Away.” At night he jammed jazz rock with his group “Honey
Chile,” which even had a hit single in the area. He was active in the
Stony Brook commune that convened by a creek in the granite hills of the
area. His fortune changed when he opened an underground coffee shop,
the Rainbow Bread Company. While it fronted as a “coffee shop,” as was
the case with most coffee shops of the period, it made a bigger profit
selling hashish and marijuana. It would have continued as a lucrative
underground establishment had the Columbia police department not set it
on fire. As it could not secure a search warrant, the police forced a
raid. During that forced break in by the police, which resulted in
almost total devastation of the coffee house, Karl and his partners were
forcibly arrested and taken into custody. Without representation, Karl was placed in solitary confinement. “It
was a cell literally 5 feet by 3 feet by 7 feet. No windows. Just a
chink where they could throw you a piece of stale bread.” Karl could not
say for how long he was confined in the dark pit. But he feared the
worst. Under the statutes, his sentence could stretch for up to 15
years in a penitentiary. “I had hit a low point. This was the end,”
Father Berry remembers puncturing the somberness of the event with his
full, guttural laugh that reaches down through his heart and soul to the
bottom of his shoe soles. “I remember the day before I was supposed to
get my sentence. I got down on my knees in that dark, narrow cell and
prayed for the first time in my life. I prayed and called out to God as
I had never done before. I said, ‘Lord, get me out of this one, and if
you do, I promise to serve you.’” The next morning Moses heard a key turn in the cell door. At first
he did not want to come out. He had heard how the guards would
periodically beat prisoners and then return them to their cells.
Haunted by the visions of the brutal beatings the prisoners received at
the hands of the guards he witnessed before he was placed in solitary
confinement, he refused to exit. The guards had to drag him out into the
light while they shouted, “You’ve been released! Get out!” “He repented,” Father Berry muses. “The police officer who had
pressed charges against me had repented. He had come to the precinct
before midnight and dropped all charges. He must have come just about
the same time as my prayer.” From that day forth, Moses Berry’s life
changed completely. His soul had heard the call of the divine.
It would be several years, however, before Moses’s course led him to
Orthodoxy. Upon his release, Moses traveled to New York City, where he
became a teacher in Harlem. It was there where he met his wife, a
liberal, Jewish teacher. “I remember walking down the streets of
Harlem, arm in arm, singing Beatles’ songs. People must have thought we
were crazy,” Father Berry reminisces. On a spontaneous whim they
accepted an invitation of a friend to visit in Richmond, Virginia. After
driving eight hours, they were prodded by this same friend who was
Orthodox to visit an Orthodox chapel another two hours away. While the
reluctance was strong, they did find the chapel; it was on the second
floor of someone’s Colonial house. “This wasn’t a church; this was
somebody’s living room,” Berry says. But upon entering, even with the
makeshift choir of three or four women, never had he heard a service
like this. “I heard things like ‘Rejoice, Laver purifying conscience.
Rejoice, Wine-bowl over-filled with joy. Rejoice, sweet-scented
Fragrance of Christ. Rejoice, Life of mystic festival.’ This was poetry.
This was beauty and peace and love. There was incense. There was
reverence. Nowhere had I heard liturgy like this. I became Orthodox from
that point on.” Since that time, Berry has striven to live out his promise to God.
He has worked with at-risk youth, prisoners, and drug addicts. One of
his many accomplishments included starting up a 7-step drug
rehabilitation program in Detroit based on the principles of salvation
in Orthodox theology. His two most recent achievements include founding a museum and church
in Ash Grove, MO. Father Berry and his family have returned to his
roots. They moved out of a comfortable three-story Victorian house in
suburban St. Louis into a 150-year old unmarked farmhouse, the same
farmhouse in which his great-grandmother was born. “Most of the Blacks
moved out of Ash Grove. My family stayed. When they heard I was going
to open up a museum in that little town, ‘Be careful’ they told me,
white people are not going to like it.” The museum, however, has been
successful and has become a point of pride for the town. The Ozark African-American museum houses a uniquely personal
assortment of historical objects tied intimately to the “dark side” of
the Boone family. Some are quilts his great-grandmother and grandmother
collaborated on. One quilt, a 1790 piece, featured prominently in the
Underground Railroad. The quilt in triangular green, brown, and yellow
patterns would be draped over the porches of “safe houses” a signal that
welcomed entry for runaway slaves. Over the doorway to the second room
is a “two-lady saw,” another object the two women would use. It is
smaller, thinner, and shorter, at least by a foot, than a regular saw. Among the other objects on display is a minted coin commemorating the
lynching of three Black men on Good Friday 1906 in the Ozarks and an
authentic 1858 AG Brock slave tag that was used during slave auctions at
the houses of that company around the South. Father demonstrates a
“screw lock” which looks like a menacing wrought-iron horseshoe with a
long screw transversing it at the edge of which a bolt slowly tightens
over a slave’s ankles. According to Berry, it is the origin of our
slang expression for “screw” as slaves would report among themselves
“so-and-so got screwed.” A leather-bound, yellowing volume of The Remarkable Advancement of the Afro-American
by Lancaster Water, 1898 edition, and behind that, in a glass case, the
same title but the original binding from 1852. The painting and photos
in the museum tell the stories of slaves who fought in the Union army
and were later freed for their service, of 12-year-old runaways who were
frozen to death, married couples who started churches, of rebel slaves
who saw visions and organized services in the forest eventually founding
the African Methodist Episcopalian church. Another curiosity is the hand-crocheted African Mammy doll, a
caricature of the Caribbean slave trade figure. The doll stands alone
on a green draped coffee table at the exit of the museum. Hand-made
with double lacing, the doll’s woolen face exaggerates lips nose and
eyes. She is wearing a green and yellow headdress from under which
protrudes black woolen cornrows. “Mammie is a West African matriarch,”
Father Berry explains the subtle shadings of cultural history in
everyday objects as he turns the doll upside down. “She is a Josephine
Baker fruit dancer underneath,” he says as the doll transforms into a
bare-bellied, buxomous exotic dancer bearing the typical platter of
bananas and pineapples on her head. The doll provides a casual metaphor
for the transformation of a people, a subtle symbolism for the
complexities of the soul at its surface and at its depths. St Moses the Black, a thief, a gang leader, and murder who became a venerated saint; Father Berry’s namesake Father Berry ends with one final story that underlines the importance
of relationship, the one thing that can transcend the impersonality of
history, the division of race, the misunderstanding of class. Several
yards from the Berry-Boone farmhouse is the family cemetery. Gray
stones mark the resting place of slaves who never reached their final
destination on the Underground Railroad. One of Harriet Tubman’s
porters is there. So are the graves of Maria Boone and Caroline Boone
Berry. “It was maybe three months after we had moved into the
farmhouse, so things were still messy. I drive back from the church and
all of a sudden, I see this red Corvette with California plates parked
by the gate blocking the way to the cemetery. I see these three blonde
kids in the back. ‘What are you doing here?’ I ask them. ‘Well, I’m
sorry,’ they say all polite and all. ‘We didn’t know anyone lived here.’
(He puts on a high-pitched voice mimicking all too many “white boys”).
Now, I call back to them all gruff and all, ‘I am here to tell you I
live here, and you are on my property. What are you doing here?’ It
turns out these kids had been raised by a Black nanny who was buried in
this field. ‘Mammie raised us from when we were seven years old when
our own mother died,’ they said. So, these kids had been coming to her
grave every year on the anniversary of her death to put flowers on her
grave.’” He ends his story like a sermon. “A simple act of kindness
can reach into eternity; it can save your soul besides another’s.” “Orthodoxy is the truth. It is the one true path to salvation,”
Father Berry confesses. “Once you understand what it is all about,
there is no hiding from the truth.” Once Orthodox, he confesses the
greatest challenge for staying Orthodox is hopelessness. “The hardest
thing to do in Orthodoxy is to learn how to have hope.” Father Moses Berry now serves hope from a golden chalise every Sunday
at 10 a.m. in a small, white and red barn church with a golden onion
dome in the middle of a cornfield in rural Missouri. “There is no other
hope than in our Lord, God and Savior Jesus Christ,” he smiles. “I am a
living example of the immanent love of God for His children, even those
who have gone far astray, of despair turning into hope. We must never
lose hope.” Learn more about the African tradition in Orthodox Christianity (for
example the life of the Holy Saint Moses the Black, Father Berry’s
namesake) and Father Berry’s books at www.mosestheblack.org
Στην Κανάνγκα, την τρίτη μεγαλύτερη πόλη της Λαϊκής Δημοκρατίας του Κονγκό, ο πόλεμος και η πείνα κρέμονται σαν δαμόκλειος σπάθη πάνω από τα κεφάλια των κατοίκων. Τα χαμόγελα όμως, το γέλιο και η ελπίδα δεν σβήνουν ποτέ. Το μήνυμα που μετέφεραν οι Έλληνες Ορθόδοξοι ιερείς τη δεκαετία του 60 συνεχίζει να τους δίνει τη δύναμη και το κουράγιο που χρειάζονται για να αντιμετωπίσουν τη σκληρή καθημερινότητα.
Ένα ντοκιμαντέρ γυρισμένο στην Ορθόδοξη Ιεραποστολή, στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό. Εκεί που οι άνθρωποι γονατίζουν μόνο μπροστά στο Θεό.
Από την ΠΕΜΠΤΗ 29 ΜΑΡΤΙΟΥ 2018 ΣΤΙΣ 19:30 στον ιστορικό κινηματογράφο ΑΛΚΥΟΝΙΣ.
Η
πρεμιέρα της ταινίας θα γίνει παρουσία του σκηνοθέτη Παύλου Τριποδάκη, ο
οποίος και θα κάνει μια σύντομη εισαγωγή πριν την προβολή της.
Πληροφορίες / Κρατήσεις: 2108220008 Διεύθυνση: Ιουλιανού 42, Αθήνα 104 33 Τηλ. 2108220008 Τιμή εισιτηρίου: 5 Ευρώ.
ΤΑ ΕΣΟΔΑ ΘΑ ΔΟΘΟΥΝ ΣΤΗΝ ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΗ ΚΙΝΣΑΣΑΣ Για τη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό εδώ. Για την Ορθοδοξία στη χώρα, εδώ. Για την Ιερά Μητρόπολη Κινσάσας εδώ (ελληνικά).
Αυτές τις μέρες, μια επαναστατική προκήρυξη διαβάζεται στις Ορθόδοξες Εκκλησίες όλου του πλανήτη. Διαβάζεται στις σπαραγμένες από τον εμφύλιο πόλεμο και τις εξωτερικές επεμβάσεις Ουκρανία και Συρία! Στις χώρες της Αφρικής, τις ρημαγμένες από τη φτώχεια, τις
δικτατορίες, τους εμφύλιους πολέμους και τους σύγχρονους αποικιοκράτες
και δουλεμπόρους, όπου εκατοντάδες χιλιάδες Αφρικανοί έγιναν ορθόδοξοι
χριστιανοί, μετά την ηρωική συμμετοχή των πρώτων ορθόδοξων ιερέων της
Ουγκάντας και της Κένυας στον αγώνα για την απελευθέρωση από τους Άγγλους! Στις Ορθόδοξες Εκκλησίες της Αιγύπτου και της Τυνησίας (όπου στα
αρχαία χρόνια αναδείχθηκαν κορυφαίοι ορθόδοξοι άγιοι) κάτω από τα λάβαρα
και τα ξίφη των τζιχαντιστών! Στην Γουατεμάλα, όπου 250.000 ντόπιοι (πρώην ρωμαιοκαθολικοί και
πεντηκοστιανοί) έστειλαν αντιπροσώπους στον ορθόδοξο μητροπολίτη Μεξικού
Αθηναγόρα και ζήτησαν μόνοι τους να γίνουν ορθόδοξοι χριστιανοί! Στις χώρες των Βαλκανίων, από τις οποίες μας χώρισαν οι εθνικιστές,
οι καπιταλιστές και οι ιμπεριαλιστές του χθες και του σήμερα. Στη Ρωσία, τη Μολδαβία, τη Λευκορωσία, τη Λιθουανία και τις άλλες δημοκρατίες της πρώην Σοβιετικής Ένωσης. Στις Ορθόδοξες Εκκλησίες της Ινδίας, Κίνας, της Ταϊβάν, της Ιαπωνίας,
της Ταϋλάνδης, των νησιών Φίτζι κ.τ.λ., που είναι λιγοστές, αλλά
υπάρχουν και δίνουν ελπίδα στους ταλαιπωρημένους λαούς. Στις Ορθόδοξες Εκκλησίες των δυτικών χωρών, όπου πολλοί άνθρωποι
ανακαλύπτουν τις αρχαίες χριστιανικές ρίζες των δικών τους λαών, πριν ο
παπισμός και ο προτεσταντισμός αλλοιώσουν το αυθεντικό χριστιανικό
φρόνημα… Και φυσικά στην Ελλάδα της οικονομικής και κοινωνικής κρίσης, των
μνημονίων, του ταπεινωμένου και προδομένου λαού και της πολιτισμικής
αλλοτρίωσης. Αυτή η επαναστατική προκήρυξη είναι οι Χαιρετισμοί της Παναγίας,
που ψάλλονται κάθε Παρασκευή βράδυ τις πρώτες 5 εβδομάδες της Μεγάλης
Σαρακοστής, στο δρόμο προς τη Σταύρωση και την Ανάσταση του Χριστού, που
σημαίνει και την ανάσταση κάθε ανθρώπου και του κόσμου ολόκληρου.
Μια τελετή με τρία έργα
Κατ’ αρχάς, όταν πηγαίνουμε στους Χαιρετισμούς, παρακολουθούμε τρία έργα: α) Τον «κανόνα των Χαιρετισμών», ένα μελοποιημένο ποίημα του αγίου Ιωσήφ του Υμνογράφου (9ος αιώνας), που τον ψάλλουν οι ψάλτες. β) Τον Ακάθιστο Ύμνο, δηλ. τους ίδιους τους Χαιρετισμούς, ποίημα
μάλλον του αγίου Ρωμανού του Μελωδού (6ος ή 8ος αιώνας), που τους
διαβάζει ο ιερέας μπροστά στην εικόνα της Παναγίας. Οι άγιοι Ιωσήφ ο Υμνογράφος και Ρωμανός είναι δύο από τους
σημαντικότερους Έλληνες ποιητές και μουσικούς όλων των εποχών και πολλά
έργα τους ψάλλονται στην Εκκλησία, σε διάφορες γιορτές, αποτελώντας πηγή
έμπνευσης για τους επόμενους ποιητές και μουσικούς, μέχρι και σήμερα. γ) Το Μικρό Απόδειπνο, μια «ακολουθία» (τελετουργική σύνθεση) με
ύμνους και προσευχές δημιουργημένη από την αρχαία χριστιανική παράδοση,
που διαβάζεται στην αρχή και στο τέλος και καταλήγει στις υπέροχες και
αγαπημένες προσευχές του λαού μας προς την Παναγία και το Χριστό
«Άσπιλε, αμόλυντε…» κ.τ.λ.
Τα έργα αυτά (όπως όλες οι τελετές της Ορθόδοξης Εκκλησίας) φέρνουν σε επαφή το λαό μας με αριστουργήματα ποίησης, μουσικής, φιλοσοφίας και
θεολογίας, εφάμιλλα των δημιουργημάτων των προχριστιανικών Ελλήνων
ποιητών και φιλοσόφων. Συνέβαλαν έτσι καθοριστικά στη μόρφωση και την
καλλιέργεια του λαού μας, ακόμη και σε εποχές μαύρης σκλαβιάς και
αναλφαβητισμού. Αντίθετα, στην εποχή μας, εποχή πολυετούς σχολικής εκπαίδευσης και
τεχνολογικής «υπερφόρτωσης» (εποχή της ανεργίας, των αυτοκτονιών και των
εξαρτήσεων, γνώσης της τεχνολογίας και άγνοιας της Ιστορίας), τα
διαμάντια αυτά της δικής μας πολιτισμικής κληρονομιάς έχουν καταντήσει
άγνωστα και αόρατα κι εμείς έχουμε μετατραπεί σε τηλεκατευθυνόμενους
καταναλωτές, που αναζητούν πνευματικούς θησαυρούς (συχνά πλαστούς και
απατηλούς, πάλι καταναλώνοντάς τους πρόχειρα και επιπόλαια) σε ξένες
παραδόσεις.
Χαιρετισμοί σε ορθόδοξη Εκκλησία στην Αφρική. Φωτο από το Διαδίκτυο με παραπομπή σε αυτή την ιστοσελίδα, όπου όμως δεν την εντοπίσαμε προς το παρόν.
Το μήνυμα του φωτός, της χαράς και της ελευθερίας
Τα θέματα που κυριαρχούν στην «ακολουθία» (τελετουργία) των
Χαιρετισμών είναι το φως, η χαρά, η λύτρωση, το μεγαλείο του ανθρώπου
και η νίκη κατά των εχθρών. «Χαίρε χαράς δοχείον…». «Χαίρε, δι’ ής η χαρά εκλάμψει». «Χαράς αιτία, χαρίτωσον ημών τον λογισμόν…». «Χαίρε ακτίς νοητού ηλίου, χαίρε, βολίς του αδύτου φέγγους.
Χαίρε, αστραπή, τας ψυχάς καταλάμπουσα, χαίρε, ως βροντή τους εχθρούς
καταπλήττουσα. Χαίρε, ότι τον πολύφωτον ανατέλλεις φωτισμόν…». «Χαίρε, στολή των γυμνών παρρησίας». «Χαίρε, δι’ ής ενεδύθημεν δόξαν». «Χαίρε, ανόρθωσις των ανθρώπων». «Χαίρε, γέφυρα μετάγουσα τους εκ γης προς ουρανόν». «Χαίρε, δι’ ής εγείρονται τρόπαια, χαίρε, δι’ ής εχθροί καταπίπτουσι». Εξάλλου, οι Χαιρετισμοί ανοίγουν και κλείνουν κάθε φορά με το πασίγνωστο τροπάριο «Τη Υπερμάχω Στρατηγώ τα νικητήρια»,
ένα επικό έργο, γραμμένο μετά από νίκη των Βυζαντινών κατά των
πολιορκητών της Κωνσταντινούπολης (κατά κοινή πεποίθηση, νίκη με τη
βοήθεια της Παναγίας), που όλοι ήξεραν να το ψάλλουν και μετέδιδε (και
μεταδίδει) ρίγη συγκινήσεως σε κάθε χριστιανική ψυχή. Είναι φανερό πόσο θάρρος, αξιοπρέπεια και αγάπη προς την ελευθερία
εμπνέουν τα παραπάνω σε ανθρώπους που ζουν σε κατάσταση δουλείας, όπως
οι πρόγονοί μας την εποχή της Τουρκοκρατίας ή της ναζιστικής Κατοχής,
αλλά και εμείς, οι σημερινοί κάτοικοι της Ελλάδας, αν έχουμε επαφή με
αυτά τα κείμενα και προσέχουμε τα λόγια τους. Τέλος (όπως έχει επισημανθεί και από άλλους), οι όποιες αναφορές των κειμένων σε «βασιλείς» (π.χ. «Χαίρε τίμιον διάδημα βασιλέων ευσεβών»)
έφερναν στο νου των ραγιάδων τους δικούς μας βυζαντινούς αυτοκράτορες
από την εποχή της ελευθερίας και όχι βέβαια τους αγάδες, τους μπέηδες ή
τους σουλτάνους. Αυτές, εννοείται, είναι αναφορές ιστορικού χαρακτήρα
και δεν έχουν σχέση με κάποια βασιλοχουντική νοσταλγία απολιθωμένων
μυαλών της εποχής μας, αν υπάρχουν ακόμη τέτοια. Στις τελικές ευχές του Αποδείπνου, που κλείνουν την τελετή, ο χριστιανός ζητάει από το Χριστό: «γρήγορον νουν, σώφρονα λογισμόν, καρδίαν νήφουσαν» (νηφάλια και ατάραχη), «ύπνον ελαφρόν και πάσης σατανικής φαντασίας απηλλαγμένον». Συγχωρέστε με, αλλά αυτά είναι προσόντα ενός πολεμιστή.
Αυτό είναι λοιπόν ο χριστιανός, ένας πολεμιστής. Πολεμιστής της
ειρήνης, που μάχεται ενάντια στο κακό που υπάρχει στον κόσμο, ενάντια
στο διάβολο και στα ίδια τα δικά του πάθη, δηλαδή τις αρνητικές πλευρές
του εαυτού του. Φοράει «την πανοπλίαν του Θεού, τον θώρακα της δικαιοσύνης, τον θυρεόν της πίστεως, την περικεφαλαίαν του σωτηρίου και την μάχαιραν του Πνεύματος» και αγωνίζεται «προς
τας αρχάς, προς τας εξουσίας, προς τους κοσμοκράτορας του σκότους του
αιώνος τούτου, προς τα πνευματικά της πονηρίας εν τοις επουρανίοις»,
όπως γράφει ένας κήρυκας της ελευθερίας που θυσίασε το κεφάλι του για
τους ανθρώπους, ο απόστολος Παύλος, στην επιστολή προς Εφεσίους, κεφ. 6,
στίχους 10-17. Κατακτά έτσι την αληθινή ελευθερία, την πνευματική, και προχωρά προς
την τελειότητα (όσο είναι δυνατόν για έναν άνθρωπο) με την ένωσή του με
το Θεό εν Χριστώ, που είναι και ένωση αγάπης και συγχώρησης με όλους
τους ανθρώπους. Με αυτά τα προσόντα αντιμετώπισε τους Τούρκους ο άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός,
που αναβάθμισε το μορφωτικό και πνευματικό επίπεδο των ραγιάδων
γυρίζοντας από χωριό σε χωριό, μέχρι που τον εκτέλεσαν οι Τούρκοι ως
επαναστάτη. Το ίδιο και η αγία Φιλοθέη η Αθηναία, με το τεράστιο
ανθρωπιστικό έργο στην τουρκοκρατούμενη Αθήνα, που επίσης τρόμαξε τους
Τούρκους και προκάλεσε το θάνατό της, που ήταν γι’ αυτήν (όπως και για
κάθε μάρτυρα) το στεφάνι της αιωνιότητας. Το ίδιο και ο άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης, που
(μέσα στην Τουρκοκρατία) συγκέντρωσε και εξέδωσε τις ιστορίες των
μαρτύρων της εποχής του, τους οποίους είχαν βασανίσει και θανατώσει οι
Τούρκοι, και κάλεσε όλους τους χριστιανούς (ακόμη κι εκείνους που είχαν
αλλαξοπιστήσει από φόβο) σε πνευματική επανάσταση! Το ίδιο και οι Τέσσερις Μάρτυρες και ο άγιος Ματθαίος ο εκ Γερακαρίου και όλοι οι χριστιανοί μάρτυρες, όχι μόνο της Τουρκοκρατίας, αλλά όλων των εποχών, ανάμεσα στους οποίους υπήρχαν σεμνά αγόρια και κορίτσια εφηβικής ηλικίας γεμάτα πίστη και αγάπη, που δε δείλιασαν μπροστά σε τίποτα.
Οι άγιοι νεομάρτυρες του χωριού Γέργερη Ηρακλείου Κρήτης (από αυτό το άρθρο για τους Κρήτες νεομάρτυρες)
Αλλά με αυτά τα προσόντα εξεγέρθηκαν και οι ένοπλοι επαναστάτες
όλων των χριστιανικών επαναστάσεων (όχι μόνο των ελληνικών) ενάντια
στους κατακτητές. Οι επαναστάσεις βέβαια αυτές έφεραν και πόνο,
σκληρότητα, προδοσίες, εμφύλιες διαμάχες, σφαγές αμάχων, υποτέλεια σε
ξένες δυνάμεις και άλλα δεινά, που πρέπει να τα συνυπολογίσουμε και να
μην τις ωραιοποιούμε, αλλά μέσα σ’ αυτές αναδείχθηκαν και αρκετοί ήρωες
με ψυχή και καρδιά, μεγαλωμένοι από πολλές γενιές με τις εκκλησιαστικές
τελετές μέσα σε υπερχιλιόχρονα εξωκκλήσια με απαγορευμένη καμπάνα,
στολισμένα με εξαίσιες βυζαντινές τοιχογραφίες (αγίων ειρηνικών, ανδρών
και γυναικών, μαρτύρων με το χέρι σε στάση άρνησης, αλλά και
στρατιωτικών αγίων, που συμβολικά πολεμούσαν το κακό, όπως ο άγιος
Γεώργιος που σκοτώνει το δράκοντα), από τις οποίες οι Τούρκοι (ας είναι
συγχωρεμένοι) είχαν βγάλει τα μάτια των αγίων με τις ξιφολόγχες!... «Ο Ρωμηός επί Τουρκιάς γνωρίζει Τετάρτη και Παρασκευή, ξέρει να
κάνει μετάνοιες, λειτουργείται κάθε Κυριακή, προσεύχεται, ευλογεί και
ευλογείται, μιλάει στα παιδιά του για Θεό, κάνει τον σταυρό του γεμάτον
και ολόκληρον – αρχοντικόν σταυρόν, όχι τσιγκούνικον και μπουζούκικον... Στο κούτελο, κάτω στη βαλβίδα της κοιλιάς, δεξιά κι αριστερά
στους ώμους, έτσι κάνει ο Παπαφλέσσας τον σταυρό του, ο Γέρος του Μοριά,
ο Διάκος και οι άλλοι... Όσοι μάς ελευθέρωσαν, εγνώριζαν Τετάρτη
και Παρασκευή. Αυτονοήτως ενήστευαν ως κάτι δεδομένο και παραδομένο άπαξ
εκ προγόνων Ορθοδόξων. Πλείστα όσα παραδείγματα δεικνύουν του
λόγου το αληθές: ότι αυτοί που μας λευτέρωσαν σαν καλογέρια αγαπούσαν
τον Θεό, ήταν άνθρωποι του «Πάτερ Ημών» και της ωραίας εν Θεώ ζωής...
Εμείς;» (απόσπασμα από το άρθρο «Το Γένος ενήστευε, το Γένος εγνώριζε» του Κώστα Παναγόπουλου, από το Διαδίκτυο).
Πολύ περισσότερο από τις βίαιες ιδεολογίες των υποτιθέμενων
«αντιεξουσιαστών» (που δυστυχώς πέφτουν οι ίδιοι στην αυτοκαταστροφική
παγίδα του ίδιου του εαυτού τους, νομίζοντας το θάνατο για ελευθερία), ο
ορθόδοξος χριστιανισμός είναι πνευματική οδός για ελεύθερους, όχι για δούλους. Για υιούς και θυγατέρες του Θεού, που είναι βασιλείς στη βασιλεία των ουρανών. «Ουκέτι υμάς λέγω δούλους… υμάς δε είρηκα φίλους» είπε ο Ιησούς Χριστός (κατά Ιωάννην, κεφ. 15, στίχ. 12-17). Γι’ αυτό και η Εκκλησία (ήδη από τα βυζαντινά χρόνια) θέσπισε από την
Κυριακή του Πάσχα μέχρι την Πεντηκοστή, και κάθε Κυριακή όλο το έτος,
να μη γονατίζουμε ούτε μπροστά στο Θεό, αλλά να προσευχόμαστε όρθιοι
ενώπιόν Του, για να θυμόμαστε ότι είμαστε ελεύθεροι. (Σημ.: η γονυκλινής
προσευχή – «μετάνοιες» – είναι μια ανάγκη του ανθρώπου, που λυγίζει από
το βάρος των αμαρτιών και των παθών του, όμως δεν περιλαμβάνει μόνο το
γονάτισμα, αλλά και την ανόρθωση, το σήκωμα, που συμβολίζει ότι ο
Χριστός μας σήκωσε και μας σηκώνει από κάθε πτώση μας). Ο χαρακτηρισμός μας ως «δούλων του Θεού» σημαίνει ότι ο Χριστός μας
εξαγόρασε δίνοντας το αίμα Του και δεν είμαστε πλέον δούλοι ανθρώπων («μη γίνεσθε δούλοι ανθρώπων»,
απόστολος Παύλος, Α΄ προς Κορινθίους, 7, 20-23), ούτε δούλοι του
διαβόλου, της αμαρτίας, των παθών μας και του θανάτου. Ο τελικός εχθρός,
ο θάνατος, νικιέται τη νύχτα της αναστάσεως, που ανοίγει το δρόμο για
την ανάσταση όλων των ανθρώπων, ενωμένων με το Θεό εν Χριστώ, στη
Δευτέρα Παρουσία.
Τα παραπάνω είναι ένα μόνο από τα πολλά παραδείγματα καλλιέργειας του
ελεύθερου πνεύματος από τις ορθόδοξες χριστιανικές τελετές. Τελετές
ακόμη ζωντανές, αφού από τη στιγμή που θεσπίστηκαν δεν έπαψαν να
τελούνται, αιώνες τώρα, ακριβώς δίπλα μας. Ας θυμηθούμε την απάντηση των Τριών Παίδων στο βασιλιά
Ναβουχοδονόσορα από το βιβλίο του Δανιήλ (Παλαιά Διαθήκη), που
διαβάζεται στη θριαμβευτική λειτουργία το πρωί του Μεγάλου Σαββάτου: «γνωστόν έστω σοι, βασιλεύ, ότι τοις θεοίς σου ου λατρεύομεν και τη εικόνι τη χρυσή, η έστησας, ου προσκυνούμεν».
Ας θυμηθούμε επίσης το συγκλονιστικό απόσπασμα από τα κεφάλαια 5 και 6
της «Σοφίας Σολομώντος», που διαβάζεται στον εσπερινό των εορτών
διαφόρων αγίων: «Δίκαιοι δε εις τον αιώνα ζώσι… Ακούσατε ουν, βασιλείς, και σύνετε· μάθετε, δικασταί περάτων γης…». (Να σημειώσουμε εδώ ότι αποσπάσματα από την Παλαιά Διαθήκη
διαβάζονται στον εσπερινό, που είναι η προετοιμασία για τη θεία
λειτουργία, όπως η Παλαιά Διαθήκη είναι η προετοιμασία για τον ερχομό
του Χριστού, ενώ στην ίδια τη θεία λειτουργία διαβάζεται η Καινή
Διαθήκη). Ας κλείσουμε με ένα σπουδαίο τροπάριο της πρώτης εβδομάδας της Μεγάλης Σαρακοστής:
«Νηστεύοντες, αδελφοί, σωματικώς, νηστεύσωμεν και πνευματικώς.
Λύσωμεν πάντα σύνδεσμον αδικίας, διαρρήξωμεν στραγγαλιάς βιαίων
συναλλαγμάτων. Πάσαν συγγραφήν άδικον διασπάσωμεν. Δώσωμεν πεινώσιν
άρτον, και πτωχούς αστέγους εισαγάγωμεν εις οίκους, ίνα λάβωμεν παρά
Χριστού του Θεού, το μέγα έλεος».
Παιδιά πεθαίνουν γιατί δεν έχουν τα 2 ευρώ για την αγορά φαρμάκου κατά της ελονοσίας… Ένα όνομα από τη λίστα για βαπτίσεις περίσσεψε … Θα πάει για την επόμενη φορά … Ή μήπως όχι ; Ακούστε/δείτε το βίντεο. Η ομιλία του Ιεραποστόλου π. Πρόδρομου Κατσούλη Πρωτοσύγκελλου Ιεράς Μητρόπολης Καμερούν : «Για τα παιδιά αυτά όλοι εμείς πρέπει να γίνουμε ο Χριστός της γειτονιάς τους». Ορθόδοξη Ιεραποστολή Αδελφότητα Ορθοδόξου Εξωτερικής Ιεραποστολής
